جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عرضه حدیث بر قرآن به‌عنوان مهم‌ترین معیار نقد متن حدیث از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. روایات بسیاری که پشتوانه و سند این معیارند، نزد اصولیان به «اخبار عرض» و «ترجیح» شهرت یافته و به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین معیار در عرصه نقد متن حدیث و در بازشناسی احادیث معتبر از احادیث مجعول، همواره مورد توجه عالمان و اندیشمندان اسلامی قرار گرفته‌اند. طبق مفاد و مضمون این روایات، حدیثی که به معصومین: منتسب شده و صدور آن از معصوم مورد شک و تردید می‌باشد، باید بر قرآن عرضه گردد و در صورت «موافقت» با قرآن یا به‌طور دقیق‌تر «عدم مخالفت» پذیرفته ‌شود. اما حدیثی که مخالف کتاب الهی باشد، فاقد ارزش و اعتبار بوده و کنار گذاشته می‌شود.اما گذشته از پذیرش یا رد اخبار مورد نظر، در مورد مفهوم «موافقت» و «مخالفت» حدیث با قرآن وحدت‌نظر وجود ندارد.این رساله که در چهار فصل تنظیم شده است، ضمن یادکرد اخبار عرض و اعتبارسنجی آن از دیدگاه عالمان فریقین، به بررسی مفاد و مدلول این اخبار پرداخته، و دیدگاه‌های مختلف در معنای «موافقت» و «مخالفت» حدیث با قرآن را مطرح و مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. در پایان نیز به سیره عملی عالمان شیعه در عرضه احادیث بر قرآن از طریق ارائه نمونه‌هایی در این زمینه می‌پردازد و سرانجام به این نتیجه دست یافته است که مقصود از «موافقت» و «مخالفت» در اخبار عرض، سازگاری و ناسازگاری با مجموع قرآن و روح حاکم بر آن است و سنجش حرفی و تک‌مضمونی قرآن و حدیث منظور نمی‌باشد. کلیدواژه‌ها:نقد حدیث، نقد متن حدیث، اخبار عرض و ترجیح، عرضه حدیث بر قرآن، «مخالفت» حدیث با قرآن، «موافقت» حدیث با قرآن.