جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در ادیان گوناگون، اعتقادات و شیوه‌های دستیابی به آن‌ها به اشکال متنوعی ابراز می‌شود که منجر به کثرت‌گرایی دینی می‌گردد.کثرت‌گرایی دینی در دوران معاصر در قالب معنویت‌جویی‌های جدید بروز کرده است. این موضوع از جهت پیوند ناگسستنی با حیات اجتماعی نظر جامعه شناسان را به خود معطوف ساخته است. در ایران نیز که موقعیت و جایگاه دین علاوه بر انسجام بخشی و انضباط آفرینی دارای پیامدهای سیاسی و امنیتی است، ظهور این گروه‌ها مسأله‌ای مهم تلقی می‌گردد.در تحقیق حاضر، عرفان‌های هندی و سرخ‌پوستی که از جمله‌ عرفان‌های فعال در کشور هستند، با هدف بررسی آموزه‌های اجتماعی آن‌ها با روش تحلیل محتوا و به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا ابتدا به مطالعه‌ی نظری دلایل شکل‌گیری عرفان‌های نوپدید پرداخته شد و سپس آموزه‌های کتاب‌های اوشو و سای بابا از عرفان‌های هندی و کتاب‌های پائولوکوئلیو و کاستاندا از عرفان‌های سرخ‌پوستی بصورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفت. بر پایه ی نتایج این بررسی، در تحلیل عرفان‌ها بر اساس فراوانی و درصد مقوله‌ها بیشترین درصد در کتاب‌های اوشو و کوئلیو متعلق به مقوله‌ی اجتماعی، در کتاب‌های سای بابا متعلق به مقوله‌ی معنویت و در کتاب‌های کاستاندا متعلق به مقوله‌ی شناختی می‌باشد. با توجه به نتایج تحقیق، آموزه‌های مسئولیت پذیری، عدم خشونت، آزادی، عدالت، هدفمندی در زندگی، صلح، کار و تولید و ... به عنوان آموزه‌های اجتماعی و آموزه‌های آرامش، آگاهی، یادگیری و کسب معرفت، غلبه بر ترس، خودشناسی و ... به عنوان آموزه‌های فردی در این عرفان‌ها مورد تأکید قرار گرفته اند. سنجش معنی‌‌دار بودن یا نبودن اختلاف فراوانی مقوله‌ها نیز با استفاده از آزمون آماری کای اسکویر انجام گرفت و نتایج نشان داد که اختلاف فراوانی مقوله‌ها هم در کتاب‌های هر نویسنده و هم به صورت کلی در عرفان‌های هندی و سرخ‌پوستی معنی‌دار است.