جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
نقش جمع‏گرایی در تکامل انسانی از منظر اهل‏ بیت (علیهم السلام) مورد مطالعه: احادیث امام جعفر بن محمد صادق (علیهما السلام)
نویسنده:
محمد باوی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جمع‏گرايي يا گرايش به جمع يک گرايش فطري و طبيعي است که در نهاد هر انسان وجود دارد و از آنجايي که وظيفه انسانها تلاش براي تکامل مادي و معنوي خود است لذا اين تکامل تنها در سايه جمع‏گرايي تحقق مي‏يابد.مسئله تکامل انسان در سايه جمع‏گرايي از جمله مسائلي است که اثبات آن کاملاً عقلي است و در اين باره آيات و روايات فراواني نيز وجود دارد.بررسي اين مسئله از ديدگاه امام صادق (عليه السلام) به عنوان ششمين پيشواي مسلمانان، از دو جهت حائز اهميت است: نخست آنکه تقريباً بيش از يک‏سوم از احاديث شيعه از سوي آن امام بزرگوار روايت شده است. دوم آنکه آن حضرت به عنوان خليفه خداوند در مقام امامت به عنوان کسي که کامل‏ترين فرد است مي‏باشد، از اين رو تنها چنين شخصيتي است که مي‏تواند انسان‏هاي ديگر را به تکامل برساند، لذا آموزه‏هاي آن حضرت در اين باره راه‏گشا است.لزوم جمع‏گرايي را بايد از اهميت آن در زندگي انسان دانست که بسياري از مشکلات و گرفتاري‏هاي انسانها در طول تاريخ با به کار گيري آموزه‏هاي جمع‏گرايانه بر طرف مي‏شود. مشکلاتي از قبيل مشکلات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و خانوادگي؛ حتي تأثير آن در عالم تکوين و قضا و قدر الهي را مي‏توان عنوان کرد. مثلاً مي‏توان به آموزه‏اي چون صله رحم اشاره نمود که تأثير تکويني در زندگي انسان دارد و آن اينکه سبب فزوني رزق و عمر مي‏شود.در اين پژوهش با بهره‏گيري از منابعي که احاديث امام صادق (عليه السلام) در آنها ذکر شده است، مؤلفه‏هاي جمع‏گرايي که در دو گروه مصاديق و آموزه‏ها تقسيم مي‏شود، از نگاه آن امام بزرگوار بررسي شده است ضمن آنکه رابطه آنها با تکامل انسان تبيين مي‏شود. همچنين به اهميت مسئله جمع‏گرايي و کارکردهاي آن از منظر امام صادق (عليه السلام) پرداخته شده است.بي‏شک تمام آموزه‏هاي جمع‏گرايانه در شکل‏گيري جامعه مطلوب که بستري مناسب براي دستيابي به سعادت و کمال حقيقي و در نهايت عبوديت خداوند است، مؤثر است.با مطالعه احاديث آن امام بزرگوار در تمام زمينه‏ها و باب‏ها به اين نتيجه دست يافتيم که تکامل واقعي انسان تنها در سايه جمع‏گرايي صورت مي‏گيرد و شواهدي از فرمايشات ايشان در اين باره ارائه شده است.
نقد و بررسی احادیث توحیدی صحیح بخاری
نویسنده:
جواد حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پایان‌نامه، احادیث توحیدی کتاب صحیح بخاری از نظر محتوی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و سعی شده تا نوع نگاه احادیث اهل سنت به خداوند مشخص شود و تفاوت آن با نگاه احادیث شیعی نسبت به مسال? یاد شده، مشخص گردد. برای این کار، کتاب حدیثی صحیح بخاری و شروح آن به صورت مکرر مورد مراجعه قرار گرفته است و از آن‌روی که مباحث توحید در مساله اثبات صانع و هم چنین تحلیل و بررسی صفات الهی متمرکز است، به این موضوعات پرداخته و در آخر به این نتیجه رسیده‌ایم که یا باید تأویل را پذیرفت و این احادیث را توجیه نمود و یا این که به خدایی بشرگونه اعتقاد پیدا کرد؛ بماند که برخی از احادیث ایشان حتی با تأویل نیز قابل حل نخواهد بود. بنابراین یا باید دست از صحیح بودن تمام احادیث صحیح بخاری برداشت و یا توحیدی خلاف توحید عقل و قرآن را پذیرفت.
بررسی انتقادی رابطه عقل و ایمان از منظر پل تیلیش
نویسنده:
مصطفی صالحی اردکانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پل تیلیش، الهیدان بزرگ معاصر،در باب چیستی ایمان و چگونگی رابطه آن با عقل نظریه‌ای ویژه، ارائه داده است. به نظر او، ایمان نه علم به حقیقتی است، نه اعتقاد به گزاره‌ای، نه اختیار عقیده‌ای، و نه احساس شخصی خاصی نسبت به کسی یا چیزی. هر چند همه این-ها در ایمان نقش دارند، اما ایمان مساوی اینها نیست. ایمان از نگاه او به‌عنوان حالت دلبستگی واپسین، عمل کل شخصیت است که در محور حیات شخصی روی می‌دهد وکل شخصیت را دربر می‌گیرد. او عقل را به عقل ابزاری و هستی شناختی تقسیمکرده، می‌گوید: عقل ابزاری که به معنای روش علمی، دقت منطقی و محاسبه‌گری فنی است صورت انحطاط یافته عقل هستی‌شناختی است که به معنای مبدأ معنا و ساختار، و اساس معیارها و اصول است. تیلیش معتقد است که عقل و سایر حیثیت‌های شناختی، چون علم، قدرت قضاوت درباره ایمان را ندارند. حقیقت ایمان، کاملا برکنار از حقیقت عقل است. این تلقی او، همچنین دیدگاه غیر‌شناختاریش درباره ایمان از سوی منتقدان مسیحی مورد نقد واقع شده است. ما در این نوشته، دیدگاهتیلیش را با توجه به مبانی اسلام نیز مورد بررسی قرار داده و اثبات کرده‌ایم که دیدگاه او نمی‌تواند با رهیافت اسلام، در باب عقل و ایمان همسو باشد.
تحلیل و بررسی مبادی اجتهاد با تأکید بر دیدگاه فقهاء معاصر
نویسنده:
وحید هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اجتهاد از دیر باز دارای اهمیت فراوانی در حوزه احکام اسلام بوده است، زیرا اجتهاد به عنوان یکی از مهمترین راه کار های استخراج نظریات عملی اسلام در حوزه احکام و حقوق شرعی است. بررسی مبادی و مقدمات اجتهاد نیز به واسطه تاثّر مقدمه از ذی المقدمه دارای اهمیت فراوانی است، تا جایی که در عصر جدید بررسی مبادی علوم، خود به شکل علمی مستقل درآمده است. لغویون و اصولیون در معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد اختلاف نظر هایی دارند. به طور کلی اجتهاد به معنای سعی و تلاش برای تحصیل حجت شرعی است. از آنجایی که شناخت تکلیف شرعی و وظیفه عملی دارای ارزش و اهمیت به سزایی است، لذا اجتهاد نیز دارای اهمیت قابل توجهی است. از طرفی اجتهاد دارای مبادی و مقدماتی است که علوم دیگری متکفل بحث از آن ها و برررسی آن ها می‌باشند، اما بر فقیه لازم است پیش از ورود به مباحث اجتهادی آنها را فراگیرد. مبادی در اصطلاح در دو معنای عام و خاص به کار می‌رود. در معنای عام هر گونه مطالبی که قبل از ورود به یک علم نیاز به طرح و بررسی داشته باشد، مانند رؤوس ثمانیه و غیر آن را شامل می شود و در معنای خاص برخی از علوم مقدماتی برای ورود به علم هستند. از طرفی دیگر مبادی در دو حوزه مبادی تصوری و تصدیقی قابل بررسی است. مبادی یا مقدمات علمی اجتهاد، به سلسله دانش هایی گفته می‌شود که فراگیری آنها، برای مجتهد، جهت استنباط احکام لازم است. همانطور که از فقهاء تایید کرده اند؛ اجتهاد در عصر ائمه معصومین (ع) متوقف بر مقدمات علمیه نبوده است و اجتهاد در استفاده و کسب کلام معصوم خلاصه می‌شده و نهایتا برخی از قواعد عرفی مانند حمل مطلق بر مقید، ظاهر بر اظهر و غیره مورد نیاز واقع می‌شد اما اجتهاد در عصر غیبت و پس از آن به شناخت علومی برای استنباط حکم شرعی متوقف است؛ و این علوم مقدمات اجتهاد نامیده می‌شود. برخی از مبادی اجتهاد عبارتند از: علوم عقلی همچون فلسفه و منطق و کلام و اصول فقه، علوم نقلی همچون احادیثو تفسیر قرآن ، علوم ادبی همچون صرف، نحو، معانی و بیان. این نوشتار به بحث و بررسی مبادی اجتهاد و حیطه نیاز به آن ها در اجتهاد می‌پردازد. از یک منظر کلی علوم با یکدیگر رابطه دارند و لذا نمی توانند به صورت کاملا مستقل رشد و پیشرفت چشمگیری داشته باشند. اما گاهی برخی از علوم با یکدیگر تمایز موضوعی کلی داشته و در یکدیگر تاثیر ندارند. یکی از مهترین نمونه ها تمایز فقه و فلسفه است زیرا فقه به امور تشریعی و فلسفه به امور تکوینی می پردازد. علوم دیگری مانند منطق و کلام و اصول فقه و نیز تفسیر قرآن و علوم حدیثی و علوم ادبی از جمله علومی هستند که تاثیر آن ها در اجتهاد غیر قابل انکار است. در این نوشتار به ذکر مبانی و مثال هایی از تاثیرات این علوم در حوزه های مختلف در اجتهاد پرداخته شده است.
مستندات قرآنی مولفه های امامت در حدیث حضرت رضا (ع)در مرو
نویسنده:
محمد ابراهیم اخوان دردشتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آنجا که از سویی پیامبر خدادر طول 23 سال رسالت خویش، بارها بر این امر تأکید فرمودند که تنها راه هدایت پس از ایشان، کتاب خدا و عترت ایشان یعنی اهل بیت × است؛ و از سویی دیگر شرط رهایی از مردن به مرگ جاهلیت، شناخت نسبت به امام هر زمان است که :« من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه »هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.لذا به منظور فهم بهتر قرآن کریم و نیز فهم کلی تر دین خدا و یافتن راه نجات، معرفت نسبت به امام و مقام امامت، ضروریِ اعتقادِ هر مسلمانِ مومن است.بی شک در این رابطه از مهمترین و با ارزش ترین اسناد امام شناسی، حدیث زیبا و پر مغز امام ابوالحسن الرضا ×به "عبد العزیز بن مسلم" دربار? مقام امام است. حدیثی که در آن نه تنها دریافت، بلکه توصیف حتی شأنی از شوون مقام امامت را، فراتر از عقول پرّان عالمان و موجب حیرت حکما معرفی شده است؛ این مقام جایگاهی است که جز به انتخاب و انتصاب از جانب خدای متعال، در هیچ فرد دیگری محقق نمی شود. در این پژوهش، سعی شده است تا عبارات نورانی این حدیث شریف، از لابه لای آیات قرآن، در روشنای احادیث نورانی اهل بیت و نشانه های قرآن یابیده شود و صحه ای بر حدیث نبوی گذارده شود که هر کدام از آن دو ـ یعنی قرآن و اهل بیت ×_ از دیگری خبر می دهند و از هم جدا نخواهند شد.واژگان کلیدی: قرآن کریم، امام معصوم ×، علم، عصمت، انتصاب الهی، حجت، وارث، هدایت
بررسی آموزه تثلیث از دیدگاه متکلمان مسیحی (آگوستین و ... و مقایسۀ آن با توحید از دیدگاه متکلمان مسلمان (خواجه نصیرالدین طوسی و ...)
نویسنده:
ژاله خراسانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از جمله مهمترین و در عین حال، مناقشه برانگیز‌ترین مباحث مطرح در دو دین اسلام و مسیحیّت، بحث از خداوند و یکتایی اوست. مسلمانان، ضمن اینکه توحید را در چهار سطح ذاتی، صفاتی، افعالی و توحید در عبادت مطرح می‌کنند، بر اصل جزمی توحید به شدت تأکید کرده و هیچ چیز را در ذات و صفات و افعال، هم‌مرتبۀ خداوند نمی‌دانند و مقام شامخ خداوند را برتر و بالاتر از آن می‌دانند که بتوان برای او شریک و یا فرزندی در نظر گرفت. این در حالی است که مسیحیان، قائل به اصل «تثلیث» هستند، یعنی از میان صفات خداوند، سه صفت او را همراه با ذات او قدیم و ازلی می‌دانند و اینکه طبیعت واحد خداوند، بر این صفات ازلی استوار است. آنان مسیح را کلمۀ خداوند قلمداد می کنند که تجسّم پیدا کرده و برای نجات بشریت از گناه، بر زمین فرود آمده. قرآن، بارها در آیات متعدد، این اعتقاد آنها را مورد حمله قرار داده و مسیحیان را برای داشتن چنین اعتقادی مورد سرزنش قرار داده، اما مسیحیان معتقدند که قرآن، یک آیین سه خدایی را نفی می‌کند که با اصل جزمی مسیحی که ایمان به خدای واحد در سه شخص است، تفاوت دارد و تأکید کلام قرآن بر این حقیقت که خداوند، نه همسری دارد و نه فرزندی را مطابق با تعریف کلیسایی خود می دانند که می گوید، خداوند نه کسی را زاده و نه از کسی زاده شده است. در حقیقت، مفهوم تجسّد، آنگونه که دریافتۀ دانشمندان مسیحی علوم الهی است، اصل جزمی یکتایی خداوند تعالی و لا یتغیّر بودن او را خدشه‌دار می‌سازد. به اعتقاد آنان، خداوند، یکتا و مطلقاً بسیط است اما ماهیت او میان سه شخص الهی: پدر، پسر و روح‌القدس، مشترک است. هدف، در اینجا مقایسه‌ای است میان دو دین اسلام و مسیحیت در بحث از توحید و ارائۀ برخی از همانندی‌ها و ناهمانندی‌ها در این زمینه، و اینکه در نهایت، آنچه حاصل می شود، آن است که آنچه مسیحیت تحت عنوان تثلیث ارائه می‌دهد، منافی با اصل جزمی توحید و یکتایی خداوند بوده و نیز، منافی با تمام سطوح توحید در اسلام است و لذا نمی‌توان به تفاهم میان دو دین مسیحیت و اسلام، در بحث از توحید و یکتایی خدا قائل شد.
بررسی نظام پاداش و کیفر الهی در آیات قرآن کریم
نویسنده:
نفیسه ابراهیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آن‌جایی که انسان ذاتاَ همواره در فكر جلب لذّت و نعمت است و در انديشه‌ی دفع الم و نقمت؛ وقتي به پاداش و کیفر الهي ايمان می‌‏آورد و به این باور می‌رسد که پاداش و کیفر الهی در تمام مراحل زندگی و پس از دنیا و به طور اتمّ و اکمل در آخرت وجود دارد، دیگر ممکن نیست بی‌تفاوت از كنار این مسائل بگذرد. زیرا که همان غرايز و نيروهايي كه آدمي را در مورد جلب منافع و دفع مضار دنيوي به فعاليت وا‌مي‏دارد، در زمينه‌ی نعمت و نقمت آخرت نيز همان نيروها منشأ فعاليت‏اند.در این تحقیق سعی شده به سؤال‌ها يا شبهاتي كه در ذهن بسياري از افراد در خصوص زمان، مكان، كيفيت و نوع پاداش و كيفر الهي مطرح است، پاسخي كه مبتني بر آيات قرآن كريم و روايات ائمه معصومين عليهم السلام باشد، داده شود و با نگاه قانون‌مند به مسئله پاداش و كيفر الهي و كشف نظام مطرح شده در قرآن كريم در اين زمينه به بررسی این مسئله پرداخته شده است.در این راه، نظام پاداش و کیفر الهی در دنیا به صورت همه جانبه و نظام پاداش و کیفر پس از دنیا مرحله به مرحله بررسی شده است.از آن‌جا که خدای رحمان به اقتضای حکمت و عدالتش انسان و جهان را بیهوده نیافریده و مؤمنان و ظالمان با هم برابر نیستند، پس پاداش و كيفر الهي هم در دنيا و هم پس از دنیا و در آخرت در جریان است و پاداش و کیفر در دنیا هم شامل امت‌ها و هم شامل فرد فرد انسان‌هاستو از آن‌جا که جهان آخرت دو جنبه‌ی روحانی و جسمانی دارد، پاداش و کیفر در جهان آخرت هم هر دو جنبه رادر بردارد، ولی در این نظام، رحمت الهی بر غضب او غلبه دارد و شفاعت نیز شامل حال افرادی که شایستگی آن را دارند، می‌شود.
بررسی سیر تحول نظام حقوق جنگ در اسلام (با تاکید بر اندیشه سیاسی شیعه)
نویسنده:
سمیه باقری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جنگ و جهاد از ابتدا، از جمله مسائل مهم و مبتلا به جامعه اسلامی بوده است . اسلام برای جنگیدن قواعدی را مطرح کرده که جنگ را با هم? آثار و تبعاتش محدود و محصور در احکام شرعی می کند . قرآن با صراحت تاکید می کند که جنگ فقط باید در راه خدا و با نیت الهی باشد. در این صورت جنگ به عنوان « جهاد فی سبیل الله » شناخته می شود . با نگاهی به فلسفه جهاد در اسلام و دیدگاه دانشمندان مسلمان و مستشرقان به اهمیت و جایگاه جهاد یا جنگ در راه خدا پی می بریم . علم حقوق معاصر نیز تلاش نموده که جنگ و آثارش را در قوانینی محدود کند که تحت عنوان « حقوق بشر دوستانه » و « حقوق جنگ » شناخته می شود . نظام حقوقی اسلام در زمینه حقوق جنگ قوانینی را بر اساس دستورات قرآن و سیره پیامبر (ص) و خلفا در جنگ ها توسط فقهای متقدم تدوین کرده است .با این تفاوت که مکتب فقهی اهل سنت در کتب فقهی و روایی خود درباره جهاد علاوه بر آیات قرآن و سیره پیامبر (ص) بر عملکرد صحابه و خلفا خصوصاً خلیفه اول و دوم تأکید بسیارزیادی نموده در حالیکه شیعه امامیه در بخش مربوط به جهاد در کتب فقهی و حدیثی خودبر سیره امام علی (ع) در جنگ با بغاه و روایات صادره از ائمه معصومین تأکید و بر این اساس توسط فقها تدوین و تنظیم شده است .قوانین مربوط به جنگ و روابط بین المللی مسلمانان در مکتب فقهی اهل سنت در کتاب هایی تحت عنوان « السیر » تدوین شده و در مکتب فقهی شیعه امامیه به صورت نسبتاً پراکنده در باب جهاد و « امر به معروف و نهی از منکر » کتب متقدم روایی و فقهی مانند کتب اربعه گردآوری شده است که در آن برخلاف اهل سنت به سیره تاریخی و مصادیق تاریخی احکام و قوانین توجه بسیار کمی شده است . در حالیکه می توان با جستجو در منابع تاریخی جنگ ها و سیره امام علی (ع) نوع دیدگاه شیعه امامیه را درباره جهاد و چگونگی جنگیدن مورد بررسی قرار داد. لازم به ذکر است که در هر دو مکتب فقهی شیعه و اهل سنت حقوق و احکام مربوط به جنگ بر اساس رعایتاصول بشر دوستانه و اخلاقی پایه گذاری شده است .
ازلیت خدا؛ نقد نظریه ویلیام کریگ بر اساس فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه ملاحسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در میان فلاسفه غربی، متفکرین قرون وسطی عمدتاً ازلیت خدا را به معنای بی‌زمانی دانسته‌اند، اما اندیشمندان معاصر، غالباً بر آن شده‌اند که ازلیت خدا به معنای زمانمندی و جاودانگی در زمان است. اخیراً «ویلیام کریگ» نظریه‌ی جدیدی درباره‌ی ازلیت خدا مطرح نموده که بر اساس آن خدا در وضعیت بدون خلقت، به نحو بی‌زمان ازلی است؛ اما پس از خلقت، به دلیل برقراری نسبت واقعی با جهان زمانمند و لزوم علم به حوادث زمانی، به نحو زمانمند وجود دارد. از طرفی در فلسفه اسلامی می‌بینیم ملاصدرا معتقد است خدا مطلقاً بی‌زمان است و این معنای ازلیت او تحت هیچ شرایطی نقض نمی‌شود. در پایان نامه‌ی حاضر ابتدا نظریه‌ی کریگ با تفکیک مبانی آن، تبیین می‌شود. در ادامه نشان داده می‌شود که ملاصدرا بر اساس مبانی فلسفه‌ی خود نظریه‌ای درباره‌ معنای ازلیت خدا ارائه داده است که اشکالات مطرح شده به بی‌زمانی خدا را پاسخ می‌گوید. از این رو از نظر ملاصدرا، نظریه کریگ قابل قبول نیست. نخست از این جهت که برخی مبانی فکری او محل اشکالند. دوم، از آن‌جا که زمان، منتزع از نحوه‌ی وجود حوادث مادی است، زمانمندی به هیچ وجه قابل اطلاق به خدا نیست. در نهایت دیدگاه کریگ مبنی بر تغییر در نحوه‌ی ازلیت خدا پس از خلقت، مستلزم نوعی تغییر در خداست که پذیرفتنی نیست.
معاد جسمانی از دیدگاه ملاصدرا و آقا علی مدرس زنوزی
نویسنده:
محسن مهدی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معاد جسمانی که طبق نصوص دینی، از اصول مسلّم اسلام است، همواره مورد اهتمام متکلمان و فلاسفه بوده است؛ اما صدرالمتألهین اولین کسی بود که با پایه‌گذاری حکمت متعالیه توانست بر معاد جسمانی، برهان عقلی اقامه کند. وی معتقد است، نفس به‌واسطه مرتبه خیالی خود که مجرد و باقی است، در قیامت بدون مشارکت ماده و فقط از جهات فاعلی، بدنی عینی متناسب با ملکات خود خلق می‌کند که جنس آن از ماده اخروی غیرقابل‌فساد است و هر کس آن را ببیند، می‌گوید همان است که در دنیا بود.یکی از مخالفان معاد ملاصدرا، آقاعلی‌ مدرس است که خود حکیمی صدرایی می‌باشد. او عقیده دارد که نفس در بدن و اجزایش، ودایعی به‌جای می‌گذارد؛ بنابراین پس از مرگ، اجزا به سمت تشکیل بدن کاملی حرکت می‌کنند و این بدن، در آخرت دوباره به نفس ملحق می‌شود؛ بنابراین وی معاد جسمانی را به معنای تعلق دوباره بدن دنیوی به نفس می‌داند.از مقایسه این دو دیدگاه می‌توان نتیجه گرفت که نظریه ملاصدرا به لحاظ مبانی فلسفی از انسجام و سازگاری درونی بیشتری برخوردار است.