جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق با عنوان دعا و نیایش از دیدگاه قرآن و سنت به رشته تحریر در آمده است تا بتواند با نگاهی اجمالی و گذرا ، اما در عین حال جامع و متناسب با سطح فکری مخاطبین ، نگرشی صحیح از این مساله را به مخاطب عرضه کند ، دستیابی به تعریفی حقیقی از ماهیت نیایش ، تاکید بر توجه آیات و روایات بر مساله دعا و ضرورت آن ، ارائه نمونه های عینی و عملی از اولیاء و بزرگان الهی پیرامون مساله نیایش ، تمامی این عناصر را نویسنده با تمام تلاش و سعی خود ، در این نوشتار مورد توجه قرار داده است . نیایش به معنای طلب درخواست ، عبادت و پرستش می باشد. در واقع این مسئله یکی از مهم ترین نیازهای فردی و اجتماعی جامعه بشری را در خود پنهان دارد . انسان در راه رسیدن به خواسته های خود گاه از طریق زمینی و فردی اقدام به بر آورده نمودن حاجات خود می نماید و گاه که این امر مقدور نیست ، طلب و نیاز خود را به نیرویی ماوراء طبیعی و الهی می سپارد . این نزدیکی و توجه به قدرت های نامحسوس و غیر زمینی نشان دهنده وجود فطرت پاک و همگانی در نهاد و مقام انسان ها است . نیایش مسئله ای است که با فطرت و سرشت آدمی عجین شده و در این حالات است که انسان خود را در فضای اصلی و اولیه خود می یابد . این تأثیرات تنها منحصر در حیطه فردی و شخصی نمی شود بلکه با اندکی تأمل می توان دریافت که دعا چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی عملکرد و نتیجه خود را در بر دارد. در این تحقیق سعی شده است که با نگاهی کوتاه چشم اندازی بر مساله دعا و نیایش از دیدگاه قرآن و سنت داشته باشیم، در انجام هر کار و برای رسیدن به هر مقصودی باید سلسله مراتب و شرایط اولیة آن را مهیا نمود تا بتوان در محیطی صحیح و بدون از خطا و لغزش گام نهاد . در مسئله نیایش توجه به چند امر ، مهم و ضروری می باشد. ارائه تعریفی دقیق و شفاف از واژه نیایش و دستیابی به معنای واحدی که بتوان مسیری صحیح را به نمایش بگذارد اولین گام و مرحله در این مسیر مهم بود ، پس با توجه به دو منبع اصیل وناب اسلامی قرآن کریم و روایات اهل بیت ( علیهم السلام)بررسی و مطالعه ای صورت گرفت تا از این میان به جایگاه ، اهمیت و ضرورت مبحث دعا و نیایش در میان این دو منبع اطلاعاتی را بدست آوریم.نتیجه این کنکاش دستیابی به چند مطلب بود از جمله این که موضوع دعا و نیایش با رویکردی خاص و ویژه در این دو حیطه مورد توجه قرار گرفته است . هر چند گوناگونی معانی را در مورد این واژه می بینیم اما این نشانگر تغایر و تضاد میان این واژگان نیست بلکه تمامی آنها دارای یک بار معنایی خاص و واحدی هستند که در ژرفا و عمق خود ، عبادت ،پرستش و طلب نیاز از موجودی برتر را شامل می شود . با نگاهی کوتاه و گذرا در آیات الهی و روایات اهل بیت ( علیهم السلام ) می توان به فضایی کلی در این زمینه دست یافت . اصرار و تاکید اولیا و انبیا الهی بر مساله نیایش و انجام این عبادت و عمل ، جایگاه ویژه و توجه خاص آنها را به این امر متذکر می شود ، با گوناگونی ادعیه و مناجات های این اولیای خدا که با بار معنایی خاصی همراه است نشانگر گستردگی و عظمت این مساله می باشد . جالب توجه این است که هرکدام از این بزرگان الهی در ماورا ی خواهش ها و طلب نیازهای خود از ذات خداوند به گونه ای زیبا و با زبانی شیوا به نیایش و نجوا با خالق خود پرداخته و بزرگترین لحظات زندگی خویش را از این میان به دست آورده اند. محیط دعا ، مکان و زمان دعا ، فرد دعا کننده ، چرایی وچگونگی درخواست و.... از مطالب و شرایط مهم و اصلی موضوع دعا و نیایش است . برای دستیابی به شیوه صحیح و مناسب برای انجام این عبادت و نزدیکی به خداوند متعال شرایطی را در کتب مختلف از زبان اولیای الهی و پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) ذکر کرده اند . با اندکی توجه به این موارد می توان از موانع و مشکلاتی که سبب می شود استجابت دعا به تاخیر بیفتد یا این که هیچ گاه به درگاه الهی نزدیک نشود، جلوگیری کرد. همنشینی با انسان های فاسق ، غیبت کنندگان ، عدم پذیرش ولایت الهی و .... این ها انسان ها را از دایره بندگی و عبودیت خارج می سازد و او را به پرتگاه جهالت و غرور نزدیک می سازد ، لذا باید از این گونه عوامل و انحرافات دوری نمود و سعی کردکه با خضوع و خشوع ، خود را آماده نیایش و دعا نمود.

استغاثه به معنای طلب یاری و کمک از کسی است و هنگامی که کسی در بلیه ای گرفتار می شود به دیگری استغاثه می کند. گاهی در این امر غفلت ها و انحرافاتی رخ می دهد که از جمله آنها می توان استغاثه به اسباب و غافل شدن از مسبب الاسباب را نام برد و همچنین عدم استغاثه به خدا در نعمت ها و روی آوردن به او تنها در سختی ها نیز از انحرافات این امر است. در این مقاله حقیقت استغاثه بازنموده می شود و با آوردن نمونه های قرآنی این امر روشن می شود.