جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«شیعه شناسی و پاسخ به شبهات»، تالیف علی اصغر رضوانی، در موضوع شیعه و پاسخ به شبهاتی که به این مذهب می‌ شود، به زبان فارسی نوشته شده است. این کتاب که به سفارش معاونت آموزش و پژوهش بعثه مقام معظم رهبری تالیف شده، شامل یک پیش گفتار و هفده قسمت است. عناوین سر فصل‌ های آن عبارتند از: شیعه شناسی؛ اعتقادات؛ صفات الهی؛ نبوت؛ قرآن؛ امامت؛ صفات امام؛ امام علی علیه‌ السّلام؛ اهل بیت علیه‌ السّلام؛ مهدویت؛ مرگ و معاد؛ احکام اذان؛ احکام نماز؛ متعه، حج تمتع و متعه زنان؛ وهابیت؛ حکمت‌ ها و متفرقات. نویسنده، در هر قسمت، پس از بحث در مورد آن عنوان، سعی کرده به شبهه‌ هایی که پیرامون آن موضوع مطرح شده‌ اند، پاسخ دهد.

پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص)، بین مسلمانان در موضوع جانشینی رسول خدا (ص) اختلاف افتاد و این مسأله یک سؤال اساسی را مطرح ساخت: آیا خلافت به نصب الهی و معرفی نبوی ثابت می‌ شود یا به انتخاب مردمی؟ پاسخ به این سؤال مستلزم یک موضع گیری اعتقادی بود و طرفداران انتخاب یا انتصاب، هر کدام یک گروه فکری از مسلمانان را شکل دادند، سپس در زمان خلافت امیر مؤمنان علی (ع) گروهی به کلی منکر هر نوع حکومتی شدند و صف خویش را از امت اسلامی جدا کردند و به خوارج معروف شدند. بعد از آن نیز مسائلی در باب ایمان و کفر، قضا و قدر، جبر و اختیار، صفات الهی به ویژه قدیم یا حادث بودن کلام الهی و به تبع آن حدوث و قدم قرآن، عقل گرایی و نص‌گرایی و... پیش آمد، که موجب تفرق مسلمانان به فرقه‌ های گوناگون گردید. یکی از این فرقه‌ ها اهل حدیث بودند که به اخذ مسائل اعتقادی و فروع عملی از ظواهر قرآن و روایت اصرار می‌ ورزیدند. از درون این جریان فکری در قرون اخیر تفکر سلف‌گرایی با نام سلفیّه به عنوان یک فرقه شکل گرفت که در این مختصر به معرفی آن می‌ پردازیم.

کتاب «پاسخ جوان شیعی به پرسش های وهابیان» تالیف آقای محمد طبری در سال ۱۴۲۸ ق است که شامل پاسخ‌ های شیعه به 178 پرسش متنوع است که وهابیان متوجه شیعیان می­ دانند. در واقع این کتاب پاسخی است به کتابچه­ ای با عنوان «سؤالاتی که باعث هدایت جوانان شیعه شد». وهابیان این کتابچه را با هدف هجوم به عقاید شیعیان نگاشته و منتشر کرده‌ اند. نویسنده این کتاب پیش از پاسخ دادن به سؤالات کتابچه مزبور، ابتدا با تمسک به کتب اصلی مورد قبول وهابیان به صورت علمی و مستند اثبات می­ کند که در واقع این سه اتهام به خود وهابیت و طرفداران آنها وارد است که عبارتند از: 1. ارتداد صحابه: شیعه معتقد است صحابه بعد از پیامبر (ص) مرتد شدند! 2. سبّ صحابه: شیعه به صحابه پیامبر ناسزا می­ گوید! 3. بی‌ احترامی به عایشه همسر پیامبر گرامی (ص)!

«الردّ على شبهات الوهابيّة» نوشته غلامرضا كاردان، آن را به زبان عربى، در پاسخ به شبهات مطرح شده در يك كتاب، نگاشته است كه به گفتۀ وى اطلاعى از نويسنده و ناشر آن ندارد. همان گونه كه در مقدمۀ كتاب آمده است، ممانعت از انحراف و گمراهى عامۀ مردم و همچنين تقويت وحدت اسلامى و ازالۀ اختلافات از انگيزه‌ هاى او جهت تأليف كتاب بوده است. به عقيدۀ او بحث هاى علمى و ذكر ادله و براهين بر اساس تفاهم و برادرى در جهت وحدت اسلامى است. عنوان‌ بندى اين كتاب بر اساس موضوعات و شبهات مطرح شده از سوى اهل سنت مى‌ باشد و در 11 عنوان، عقائد شيعه را به اختصار بيان كرده است. با نگاهى به فهرست كتاب مشاهده مى‌ شود كه بر اساس ساختار سنتى مطالب تنظيم شده است و مباحث با ذكر يك عنوان از يكديگر تفكيك شده‌ اند. برخى از عناوين را نيز مى‌ توان در هم ادغام نمود.

«الرد علی الفتاوی المتطرفة (فی خطبة الجمعة للشیخ صلاح البدیر فی المسجد النبوی الشریف لموسم الحج - ١۴٢٢)» به قلم على كورانى به زبان عربى مى‌ باشد. بسيارى از مبانى، اصول و فروع عمده دين در ميان مسلمانان تا قرن‌ ها پس از ظهور اسلام مورد اتفاق بوده كه يكى از آنها مساله زيارت است كه همه علماى اسلام به استحباب آن نظر داده‌ اند. با اين كه داراى مذاهب مختلف هستند تا اين كه در قرن هشتم ابن تيميّه ظهور كرد و در اين امر با عامّه مسلمين مخالفت نمود در كتاب «الرد على الاخنائى» او مى‌ آيد كه او احاديث مربوط به زيارت پيامبر (ص) را مجعول دانسته و گفته اگر كسى معتقد باشد كه وجود آن حضرت بعد از وفات مانند وجود او در زمان حيات است، غلط بزرگى مرتكب شده است. اين فكر تا مدت‌ ها هيچ گونه جايگاه مورد توجهى در ميان مسلمانان به خاطر برخورد و عكس‌ العمل جدى و قاطع مسلمانان به خود اختصاص نداد تا اين كه در دهه‌ هاى گذشته از دوباره اين انديشه و ديدگاه انحرافى توسط محمد بن عبدالوهاب مورد حمايت و گسترش قرار گرفت و با ايجاد مراكز و مدارس بزرگى در سراسر دنياى اسلام در ترويج اين عقايد مى‌ كوشيد. آل سعود هم براى تحكيم پايه‌ هاى امارت خود از او به حمايت برخاستند. و با طرح برداشت‌ هاى محمد بن عبدالوهاب به عنوان اسلام حقيقى و توحيد ناب، پيروان سنّى و شيعه را كه تن به آراى آنان نمى‌ دهند، متهم به شرك و كفر نمودند. ابراز و گسترش اين عقايد منحصر در كتاب‌ ها نشد و در موسم حج كه اجتماع بيش از يك ميليون مسلمان از كشورهاى مختلف اسلامى در گرداگرد كعبه و زيارت آن است كه بايد تامين‌ گر وحدت، همدلى و مهربانى آن ها باشد و خطيبان حرمين مسائل سازنده اسلامى را در اين گونه اجتماع ذكر نمايند. در حج سال 1422 ق خطيب مسجد نبوى شيخ صلاح بدير در نماز جمعه به سخنرانى مى‌ پردازد و مى‌ گويد زيارت قبر پيامبر (ص) مستحب نيست؛ ولى سفر براى زيارت قبور اولياء حرام و ممنوع، تكرار زيارت قبر پيامبر (ص) بعد از هر فريضه يا در هر روز حرام، توسل به نبى اكرم (ص) شرك به خدا است، دعا در كنار قبر پيامبر (ص) موجب شرك است، احترام و ادب و توجه به قبر نبى مكرم (ص) بدعت است، و تبرك جستن به منبر و ديگر اجزاء مسجد نبوى و بوسيدن درب و ديوار مسجد نبوى و تبرك به ضريح پيامبر (ص) حرام است و زيارت مساجد مدينه به غير از مسجد نبى و قبا حرام و مشروع نيست.

«آیین وهابیت» کتابی کلامی و به زبان فارسی تألیف آیت الله جعفر سبحانی از عالمان معاصر شیعه در قم است. او در این اثر که در ۲۰ فصل گردآوری کرده به مباحث اختلافی بین شیعیان و وهابیت پرداخته و سپس به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌ پردازد. این اثر در مؤسسه امام صادق (ع) به چاپ رسیده و ترجمه عربی آن با عنوان «الوهابیة فی المیزان» منتشر شده است. مؤلف در مقدمه کتاب، اساس اسلام را بر پایه توحید و وحدت کلمه دانسته و این دو را مورد تأکید پیامبر (ص) معرفی می‌ کند. وی سپس به پایه گذاری فرقه وهابیت می‌ پردازد که بر اساس عقائد انحرافی و افراطی ابن تیمیه حرانی شکل گرفت و بعدها توسط محمد بن عبدالوهاب پایه گذاری گردید. وهابیان به تکفیر مخالفین پرداختند و تفرقه و جدایی را میان مسلمانان نهادینه ساختند. وی سپس به معرفی ابن تیمیه از دیدگاه عالمان معاصر پرداخته که هر کدام به گونه‌ ای او را مورد نکوهش و مذمت قرار داده‌ اند. آیت الله سبحانی در ۲۰ فصل و یک خاتمه، ضمن زندگانی محمد بن عبدالوهاب به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌ پردازد.

«کَشْفُ الاِرْتیاب فی أَتْباعِ مُحمّد بْن عَبْدالْوَهّاب» کتابی در نقد و رد عقاید وهابیت نوشته عالم دینی شیعه سید محسن امین عاملی است. وی در این کتاب به تاریخ و چگونگی شکل‌ گیری فرقه وهابیت پرداخته و به تفصیل، ادله معتقدات آنان در موضوعاتی مانند: توسل، نذر کردن برای غیر خدا، شفاعت و زیارت قبور ائمه را نقد و رد کرده است. این کتاب، شامل سه مقدمه، سه باب و یک خاتمه است. مقدمه اول: تاریخ وهابیت که در چهار فصل بررسی شده است. (مؤسس وهابیت، جنگ‌ های امیر مکه با وهابیون، جنگ والی مصر با وهابیون، اعمال و رفتار وهابیون در حجاز، عراق و شام) مقدمه دوم: امور مهمی که در رد شبهات وهابی هاست. (۱۹ مورد) مقدمه سوم: تشبیه وهابیون به خوارج (۱۹ شباهت) باب اول: بیان اعتقادات وهابیون و انتساب فقهی آن‌ ها به مذهب احمد بن حنبل. باب دوم: بیان اعتقادات وهابیت در انتساب دیگر مسلمانان به کفر و شرک و ادله آن ها و رد بر آن‌ ها به طور عموم. باب سوم: ادله تفصیلی اعتقادات وهابی‌ ها و پاسخ تفصیلی به آ‌ن‌ ها که در ۱۷ فصل ارائه می‌ شود. خاتمه: خاتمه کتاب در بعضی فتاوی و معتقدات دیگر وهابیون که در متن کتاب ذکر نشده است.

این کتاب پاسخ تفصیلی و ردیه بر کتاب احسان الهی ظهیر در کتابش «البریلویة عقائد و تاریخ» است. احسان الهی ظهیر فرقه بریلویه را گروهی نابود کننده اندیشه اسلامی و کاملا دور و مخالف اسلام معرفی می کند. اختر رضا خان قادری البریلوی، در این کتاب و در رد و نقد سخنان او، این فرقه را، احیاگر سنت نبوی، و غبار زدائی از انحرافات وهابیت و دیوبندیه هند، و خط اصیل اهل سنت، در هند می داند