جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معیار بداهت تصوري یکی از مباحث جدیدي است که امروزه در معرفت شناسی مطرح شده است. در این بحث، با این مسئله روبه رو هستیم که چـرا برخی مفـاهیم و تصـورات، بـد یهی و شـمار دیگري غیربدیهی اند. به عبارت دیگر، سرّ بداهت تصورات بدیهی چیست؟ هریک از اندیشمندان و حکماي مسلمان در این باره دیدگاه خاصی برگزیده اند که در مجموع میتوان آنهـا را در چهـار دیدگاه طبقه بندي کرد و عبارت اند از: عمومیت، بساطت، تحویل به علم حضوري و تفصیل. در نوشتار حاضر، هر چهار دیدگاه مطرح شده، مورد نقد و بررسـی قـرار گرفتـه اسـت. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. در پایان، دیدگاه تفصیل به رغم برخی اشکالها، نظریه صحیح دانسته شده است. این نظریه مدعی است به دلیل تعدد مفاهیم بدیهی، ملاك بـداهت آنهـا امـر واحدي نیست، بلکه هر دسته معیاري ویژه دارد.

ویژگی های قواعد حقوق وضعی و اسلامی، یکی از مباحث مهم فلسفه حقوق است که از قواعد اخلاقی و عرفی و ... جداست. مهم ترین ویژگی های قواعد حقوقی در این نوشتار عبارتند از: 1- عمومیت و دوام 2- الزام آوری 3- برخورداری از ضمانت اجرا 4- مخاطب ساختن افراد اجتماع قواعد حقوق اسلامی همانند قواعد حقوق وضعی همه افراد را در همه زمان ها را می گیرد و همگان را در زندگی اجتماعی ملزم می سازد، هر چند در خاستگاه الزام میان این دو دسته قواعد تفاوتهایی هست. چنان که هر دو دسته ضمانت اجرا نیز دارند، مثلا ضمانت اجرا در حق حیات با تشریع قصاص و دیه تأمین شده و گاهی ضمانت اجرا، قانون مدنی است. قواعد حقوق اسلام شامل کسانی است که شخصیت حقوق داشته به شکل اجتماعی زیست می کنن. نتیجه اینکه قواعد حقوقی اسلام و حقوق وضعی همانندی ها و تفاوت هایی دارند، که مهم ترین تفاوت ها در خاستگاه این قواعد و نیز نظر به رفتار یا نیت افراد در رفتارهای اجتماعی دیده می شود، که قواعد حقوق اسلامی به هر دو نظر دارد و حقوق وضعی تنها به رفتار.