جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «تحفة الزائر» از تألیفات علامه محمدباقر مجلسی (م،۱۱۱۰ ق)، مجموعه ای از زیارات معصومین علیهم السلام و بیان ثواب و فضیلت و آداب زیارت آنان به زبان فارسی است. علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار خود به طور مفصل به موضوع زیارت و زیارتنامه های معصومین پرداخته بود، اما به دلیل حجم بسیار و تألیف آن به زبان عربی، استفاده از آن برای خوانندگان فارسی زبان مشکل بود، بنابراین کتاب «تحفة الزائر» را در حجم کم و به زبان فارسی تنظیم و تحریر کرد تا راهنمای زائران رسول خدا و دیگر امامان علیهم السلام باشد. علامه مجلسی به گفته خودش خواست رساله ای تألیف نماید که مقصود باشد بر ذکر زیارات و ادعیه و آدابی که به اسانید معتبره از ائمه دین علیهم السلام منقول گردیده است و فضایل و آداب هر یک را به لغت فارسی ترجمه نماید تا اکثر شیعیان این دیار از این رساله ی وافیه بهره مند گردند و اطلاع بر فضایل زیارات موجب مزید رغبات ایشان گردد. علامه مجلسی در این کتاب با دقتی تمام و نظمی زیبا، مطالب را طی باب ها و فصل های منطقی تنظیم کرده است، به طوری که دسترسی به آنها بسیار آسان است. وی در ایراد روایات و زیارات، نهایت اختصار را رعایت کرده است، از این رو به عنوان یک کتاب همراه در سفرهای زیارتی بسیار مناسب است. مؤلف از ذکر منابع و سند روایات خودداری کرده و طالبان آن را به کتاب عظیم خویش، بحارالانوار ارجاع داده است. کتاب «تحفة الزائر» شامل یک مقدمه و ۱۲ باب و یک خاتمه و معلقات به شرح زیر است: مؤلف در مقدمه کتاب آداب سفر را به طور مختصر ذکر کرد، و تفصیل بیشتر آن را به کتاب حلیة المتقین ارجاع داده است. وی در این مقدمه، روز سفر، صدقه در ابتدای سفر، غسل سفر، دعاهای وارد در آغاز سفر و اثنای آن را ذکر کرده است. باب اول: در بیان ثواب تعمیر قبور حضرت رسول صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام و ثواب زیارت ایشان و آداب آن مشتمل بر دو فصل: ثواب زیارت بر هر یک از چهارده معصوم علیهم السلام. و در آداب زیارت هر یک از چهارده معصوم علیهم السلام. باب دوم: در فضیلت و کیفیت زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله و حضرت فاطمه سلام الله علیها و ائمه بقیع (امام حسن، امام سجاد، امام باقر و امام صادق) علیهم السلام، مشتمل بر ۸ فصل. باب سوم: در فضیلت و کیفیت زیارت امیرالمومنین علیه السلام مشتمل بر ۴ فصل. باب چهارم: در بیان فضیلت نجف و کوفه و مساجد کوفه و آب فرات مشتمل بر ۴ فصل. باذب پنجم: در بیان فضایل زیارت حضرت سیدالشهداء و مشتمل بر ۷ فصل. باب ششم: در بیان فضیلت حائر و کربلای معلی و تربت امام حسین علیه السلام و آداب به داشتن آن و مشتمل بر ۳ فصل. باب هفتم: در بیان زیارات مطلقه آن حضرت که مخصوص به وقتی نیست و آداب آنها و مشتمل بر ۶ فصل. باب هشتم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت آن حضرت که مخصوص است به ایام و اوقات معلوم مشتمل بر ۵ فصل. باب نهم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت امام موسی کاظم علیه السلام و امام رضا علیه السلام و امام محمدتقی علیه السلام مشتمل بر ۵ فصل. باب دهم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت امام علی النقی علیه السلام و امام حسن عسکری علیه السلام و صاحب الامر علیه السلام مشتمل بر ۲ فصل. باب یازدهم: در بیان زیارت جامعه کبیره است که هر امامی را به آن زیارت می توان کرد و استغاثه به ایشان نمودن و عرایض به خدمت ایشان نوشتن مشتمل بر ۳ فصل. باب دوازدهم: در آداب زیارت به نیابت و زیارت اولاد ائمه علیهم السلام و اصحاب ایشان و فضیلت زیارت سایر بقاع شریفه مشتمل بر ۴ فصل است. خاتمه در بیان آداب ملاقات زائرین ائمه است. ملحقات: در زیارات مخصوصه حضرت امیر علیه السلام و امام حسین علیه السلام مشتمل بر ۲ فصل است.

مروی اجمالی بر اصول اعتقادات شیعه امامیه و ادله عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها است. در نوشتار حاضر ضمن تبیین ضرورت تحقیق در اصول دین برای فهم مسایل اعتقادی و رابطه بین فطرت و ایمان، به بحث در مورد مسایل مربوط به توحید و خداشناسی و اثبات وجود صانع از منظر شیعه پرداخته شده و مباحثی مانند اسماء و صفات الهی، بداء، نفی جبر و اختیار، اثبات امر بین الامرین و عدل الهی پرداخته شده و دلایل عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها بیان شده است. در ادامه نویسنده به تبیین مسایل مربوط به اعتقاد شیعیان نسبت به نبوت عامه و خاصه، قرآن کریم و عدم تحریف آن، امامت و ولایت اهل‌بیت(ع)، توسل، زیارت، معاد و حیات پس از مرگ، عالم برزخ، شفاعت، تکلیف ارواح مؤمنان بعد از مرگ و رجعت پرداخته و دلایل عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها را نیز ذکر نموده است.

کتاب حاضر در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد پنجم: الاعتقادات، تصحيح الاعتقادات، المزار؛ ألاعتقادات فی دین الامامیة یا اعتقادات الامامیة مشهور به اعتقادات صدوق کتابی مختصر در علم کلام شیعه نوشته شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ ق). او در این کتاب با استناد به روایات معصومان به اثبات عقائد شیعه می‌پردازد. شیخ صدوق این کتاب را هنگام سفر به نیشابور و به درخواست عالمان نیشابوری نوشته است. این کتاب دارای شروح و ترجمه‌های فراوانی است. کتاب الاعتقادات مشتمل بر ۴۵ باب است که شیخ در هر باب با عنوان «باب الاعتقاد فی...» آن را آغاز کرده است. عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است: بیان اعتقادات شیعه در توحید، صفات ذات و صفات افعال، افعال بندگان، جبر و تفویض، اراده، مشیت، قضا و قدر، فطرت و هدایت، استطاعت، بداء، لوح و قلم، عرش و کرسی، نفوس و ارواح، موت و رجعت، رستاخیز و مباحث مربوط به آن، بهشت و دوزخ، وحی، امر و نهی، قرآن، مقام انبیا سل و حجج و ملائکه و عصمت ایشان، نفی غلو و تفویض، تقیه، مقام اجداد پیامبر (ص)، ‌شأن لویان، احادیث، حظر و اباحه و... تَصحیحُ اِعتقاداتِ الاِمامیّة یا تَصحیحُ الاعتقاد کتابی در دانش کلام از شیخ مفید(درگذشت ۴۱۳ق) است. این کتاب، شرح و نقدی است بر کتاب «الاعتقادات»، نوشته شیخ صدوق. برخلاف شیخ صدوق که برای اثبات مطالب تنها بر آیات قرآن و روایات تکیه کرده است، شیخ مفید از روش عقلی بهره برده است. بداء، سؤال در قبر، قضا و قدر، معنای عرش، رجعت و چگونگی نزول وحی ازجمله مسائل کتاب است. در تصحیح الاعتقاد انتقاد عمده شیخ مفید بر شیخ صدوق این است که وی در اثبات اعتقادات و تفسیر آیات و روایات دقت عقلانی کافی ندارد. کتاب تصحیح الاعتقادات، شرحی است بر کتاب الاعتقادات یا اعتقادات الامامیه نوشته شیخ صدوق که در آن مهم‌ترین اعتقادات شیعه امامیه آمده است. همان‌طور که از عنوان تصحیح الاعتقادات پیدا است، تلاش شیخ مفید بر‌ آن بوده است تا دیدگاه‌های استادش شیخ صدوق را درباره اعتقادات شیعه امامیه نقد و تصحیح کند. شیخ صدوق در کتاب الاعتقادات برای اثبات اعتقادات شیعه از آیات قرآن و احادیث کمک گرفته است؛ اما شیخ مفید در شرح این کتاب از روش عقلی هم بهره گرفته است. ازجمله امتیازات کتاب تصحیح الاعتقاد را آن می‌دانند که دو روش فکری متفاوت در کلام شیعه را منعکس می‌کند : روشی که به استدلال‌های عقلی توجه نمی‌کند و بر روایات مبتنی است و مکتبی که به عقل بها می‌دهد و آن را به لحاظ شرعی معتبر می‌داند. شیخ مفید در تصحیح الاعتقادات بارها بر شیخ صدوق خرده گرفته است که همچون اصحاب حدیث به استدلال‌های عقلی بی‌اعتنا است و تنها بر روایات تکیه می‌کند. برخی از اشکالات شیخ مفید بر شیخ صدوق در این کتاب عبارت است از: تفسیر نادرست آیات قرآن، عدم استناد به روایات صحیح، بی‌توجهی از معنای درست برخی الفاظ موجود در قرآن و روایات، پیروی از شیوه اهل حدیث در برداشت از روایات، یعنی عدم تلاش عقلانی کافی در معنای روایات. البته شیخ مفید در مواردی دیدگاه شیخ صدوق را پذیرفته است. ازجمله آنها مسائلی چون رجعت، برانگیخته‌شدن پس از مرگ، شفاعت و وعد و وعید است. کتابُ الْمَزار؛ مَناسِکُ الْمَزار معروف به اَلْمَزارُ الصّغیر تألیف شیخ مفید(متوفای ۴۱۳ق) است. شیخ مفید در این کتاب، مجموعه روایاتی درباره زیارت پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) جمع آوری نموده است. المزار شیخ مفید از معتبرترین منابع برای کتاب‌های زیارتی و دعا به شمار می‌آید و علما و دانشمندان شیعه نیز بر آن اعتماد و استناد نموده‌اند. شیخ مفید در آغاز کتاب، انگیزه خود را بر نگارش کتابی در شیوه زیارت دو امام حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) گرفت، با توجه به اینکه کتابی مستقل در زیارت ائمه(ع) از علمای اصحاب نگاشته نشده بود. البته شیخ مفید در بخش دوم کتاب، زیارت پیامبر(ص) و دیگر ائمه(ع) را نیز اضافه کرده است. این کتاب شامل موضوعاتی است از جمله: 1.

مجموعه سه جلدی "اكسیر العبادات فی أسرار الشهادات" درباره امام حسین ع و شخصیت والای امام حسین علیه السلام و ذکر حوادث طول عمر شریف امام حسین ع می باشد.

کتاب مختصر "وظیفة الأنام فی زمن غیبة الإمام" به بررسی وظایف منتظران و مردم در زمان غیبت امام زمان عج می پردازد که کتابی مختصر اما بسیار مفید می باشد.

الأنوار الساطعة في شرح الزيارة الجامعة، به زبان عربى، تأليف جناب شيخ جواد بن عباس كربلايى است. تاريخ شروع تأليف مشخص نيست، ولى تاريخ اتمام شرح زيارت جامعه كبيره، عصر روز یک‌شنبه، بيست و نهم ماه شعبان سال 1405ق و تاريخ اتمام زيارت وداع كه در دنباله زيارت جامعه كبيره وارد شده است، عصر روز شنبه، شانزدهم شوال سال 1405ق است. انگيزه تأليف اين شرح، پرده برداشتن از حقايق ولايت اهل‌بيت(ع) و بازگو كردن معارف ارزش‌مند آنان در زمانه‌اى است كه فتنه و فساد و كوتاهى كردن علما در اداى وظيفه خويش، موجب مجهول و غريب ماندن و مورد ترديد و انكار قرار گرفتن حقايق و معارف مزبور گرديده است. محتوای مجلد حاضر: قسمت اول، رساله‌اى است كوتاه در حقيقت معنى ولايت و اقسام و احكام و شئونات آن و بيان كيفيت سير و سلوك و تحصيل معارف الهى و در بخش دوم شروع شرح زیارت جامعه می باشد.

فضل زيارة الحسين(ع)، تألیف محمد بن علی بن حسن علوی شجری (متوفی 445ق)، اثری است حدیثی که نویسنده در آن به بیان موضوع فضیلت زیارت امام حسین(ع) و اقامه عزای آن حضرت و گریه بر مصائب ایشان می‎پردازد. این اثر توسط سید احمد حسینی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است.

کتابچه حاضر درباره شبهه معروف وهابیت درباره شرک دانستن زیارت قبور می باشد فرقی هم نمی کند اهل بیت باشند یا کس دیگر! این کتابچه مفید این شبهه را با استفاده از احادیث و روایات خود اهل سنت جواب می دهد.