جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

در این تحقیق که به شیوهی کتابخانه ای تهیه شده است ، شخصیت ، مقام ، اهمیت وویژگیهای پیر در حدیقه و مثنوی و چند اثر عرفانی دیگر مورد بررسی قرار گرفته است . در این مقایسه مشخص می شود سیمای پیری که مولانا به تشریح آن می پردازد ، از توصیف سنایی کامل تر است . اگرچه این سیما در ادب عرفانی و به خصوص در حدیقه و سایر آثار سنایی سابقه دارد . انتخاب پیر حقیقی و هشدار همیشگی مولانا از گرفتارشدن در دام پیر دروغین از مشخصات عمده ی کلام اوست . سنایی هرچند به پیر و مقام بالای او اشاره می کند ، اما به اندازه ی مولانا به تشریح جزئیات نمی پردازد . تفصیل سخنان مولانا در این زمینه و دقت او در توصیف شخصیت پیر ، ناشی از تحولات جامعه است که بر عرفان و تصوف تاثیر مستقیم نهاده و نیز تکامل ادب صوفیه که به روشن شدن گوشه های تاریک و نا گفته ی عرفان منجر شده است . تکاملی که حاصل آن وجود نابغه ای به نام مولانا نیز می باشد . همچنین حکایت هایی که در باره ی پیران و اولیای الهی در این دو کتاب آمده است ،گردآوری شده است تا گوشه هایی از جلوه های فردی و اجتماعی پیر نشان داده شود و شیوه ی زندگی و ویژگی های اخلاقی و عقایدش روشن گردد .

این رساله نگاهی مبسوط و فراگیر به موضوع عقل و عشق در مثنوی معنوی مولوی است. مثنوی مولوی گنجینه ای انباشته از مرواریدهای گرانبهای ادب فارسی و عرفان اسلامی و گوهرهای نایاب از حکمت و فلسفه است. به طوریکه موضوعات و مفاهیم عالی ادب، فرهنگ، اندیشه و عرفان به طرزی بدیع ، زیبا و در عین حال ساده، آمیخته با حکایات و تمثیلات ظریف بیان گردیده است . موضوع عقل و عشق از موضوعات بسیار مهم انسانی ، هم در بعد نظری و هم در بعد عملی ، به شمار می آید. مثنوی معنوی هرگز ازاین دو موضوع خالی نبوده است. بلکه ظریف ترین و ناب ترین مفاهیم و توصیفات را می توان در آن مشاهده کرد.

متن حاضر ترجمه مبحث مولفان متصوفه از بخش تصوف (فصل 6) از مجلد اول کتاب تاریخ نگارشهای عربی از کاملترین مراجع کتابشناسی عربی، اثر فواد سزگین به زبان آلمانی است. منابع مورد نظر و مولفان متصوفه تا سال 430 هجری. بررسی شده است. در این مبحث، 62 تن از متصوفه بزرگ معرفی شده اند. خوانندگان ارجمند، مباحث مربوط به کلام و معتزله را در شماره های 29 و 30 این نشریه ملاحظه فرمایند. تدوین مطالب به صورت موضوعی همراه با ترتیب سالشماری است. در هر مبحث بعد از مقدمه، شرح حال مولفان با تاکید بر زندگی علمی و آراء و اندیشه هایشان آمده است. سپس در قسمتی جداگانه، مراجع قدیمی و تالیفات محققان درباره نویسنده، نسخه های موجود آن، تلخیص یا ترجمه های هر اثر و آثار چاپ شده با توضیح و بررسی معرفی شده اند.

چکیده ندارد.

این رساله مشتمل بر دو بخش است: بخش تحقیق و بخش ترجمه. بخش تحقیق در سه فصل سیری اجمالی در کتاب ، نگاهی گذرا به کارنامه علمی ویلیام چیتک و حقیقت تصوف فراهم آمده است. در فصل حقیقت تصوف براساس برخی نکات کلیدی کتاب که تقریبا بر تمام فصول کتاب سایه افکنده است، مطالبی درخور ارائه شده و با آرا امام دراین زمینه ها مقایسه شده است . عناوین کلی این فصل عبارتند از: حقیقت تصوف، مقام احسان، عشق و صوفی نمایان و صوفیان راستین.

نتایج حاصل از تحقیق در تفکر ادموند هوسرل و بررسی چگونگی نسبت آن با آراء سهروردی عبارتند از: -1 در تفکر هوسرل و سهروردی تناظرات و تشابهاتی به چشم می‌خورد. اما این تناظرات و تشابهات ، که صرفا ظاهری و صوری است ، بدان جهت است که هر دو فیلسوف به افلاطون اعتناء جدی دارند. لیکن سهروردی در ذیل شان دیگری از عقل به مداقه و غور در تفکر افلاطون پرداخته است و در این امر به فلسفه ایران باستان - فلسفهء خسروانیان - نیز توجه داشته است . اما تفکر هوسرل در ذیل شان جدید عقل (راتیو) است . او نیز به افلاطون - منتهی به تفسیر ارسطوئی افلاطون توجه دارد و در فلسفهء خود به آراء افلاطون صورت جدیدی مطابق به شان جدید عقل می‌دهد. -2 صنع وجود در نظر هوسرل، صنع آگاهی محض است و بحث هستی‌شناسی (Ontology) در نظر ا و، بحث در متعلقات بیواسطه آگاهی محض است . در حالیکه صنع وجود در نظر سهروردی، صنع ربویی یا دعاء دهر، یا عالم انوار مینوی، یا ملکوت و غیب (باعتبارات و تعابیر مختلف) است که ذوات (ماهیات) بصورت حقایق وجودی و نوری در آن تقرر دارند و نفس ، پس از اعراض از عالم غراسقی و پیمودن سیر استکمالی، متلقی آن حقایق می‌شود. اما در نظر هوسرل، ذوات ، متعلقات التفاتی و بیواسطهء آگاهی محض است و قیامشان به نفس و قوای آن قیام صدوری است و با قطع تعلق نفس و قوای آن وجودی و ماهیتی ندارند. -3 از جهت بحث المعرفه نیز تناظرات و تشابهات بین این دو فیلسوف ، صرفا ظاهری و صوری است . در نظر هر یک از آنها، صورت ذهنیهء حاصل در نفس (صورت معقول)، بنفسه علم نیست . در نظر سهروردی، پس از اینکه آن صورت ذهنیه محاط به احاطهء نوری شهودی نفس شد، علم حاصل می‌شود و در نظر هوسرل نیز تنها پس از اینکه نفس از طریق "کون التفاتی" خود به آن صورت ذهنیه التفات حاصل کرد، خود نفس بدان افادهء معنی و افادهء وجود می‌کند. لهذا، "اصالت ماهیت " سهروردی با "اصالت ذوات و ماهیات " (اسانسیالیزم) جدید تفاوت ذاتی داشته و رجوع هر یک از آنها به اصل و مبداء کاملا متفاوتی است .

لب لباب این رساله تبیین نظرگاههای مولانا پیرامون "اندیشه انسان کامل" است ولی کدام محقق است که بخواهد به تبیین مقوله "انسان کامل" بپردازد ولی از جهان‌شناسی و انسان‌شناسی مولانا سخنی به میان نیاورد؟ طرح مقولات جهان‌شناسی، وحدت وجود را بالطبع به میدان بحث وارد می‌کند و طرح مقولات انسان‌شناسی، جبر و اختیار را.

مطالب مورد بحث و بررسی در این رساله عبارت است : قسم ثانی (فی‌الانوارالالهیه و نورالانوار و مبازی الوجود و ترتیبها) - المقاله‌الاولی (فی النور و حقیقته و نور النور و مایصدرمنه اولا) - فصل (فی ان النور لایحتاج الی تعریف) - فصل (فی تعریف‌الغنی) - فصل(فی‌النور و الظلمه) - فصل (فی افتقارالجسم فی وجوده الی النور المجرد)- ضابط - فصل اجمالی (فی ان من یدرک ذاته فهو نور مجرد) - فصل تفصیلی (فیما ذکرناه ایضا) - ضابط - عباره اخری _ حکومه - فصل (فی الانوار و اقسامها) - ایضاح آخر - فصل (فی ان اختلاف الانوارالمجرده العقلیه هو بالکمال و النقص لا بالنوع) - فصل (و من طریق آخر) - قاعده - فصل (فی نورالانوار) - و ایضا من طریق آخر - طریق تفصیلی - المقاله الثانیه (فی ترتیب الوجود) - فصل (فی ان الواحد الحقیقی لا یصدر فیه من حیث من حیث هو کذلک اکثر من معلول‌واحد) - فصل (فی ان اول صادر من نور النوار نور مجرد واحد) - فصل (فی احکام هذه البرازخ) - فصل (فی بیان حرکات‌الافلاک ارادیه و فی کیفیه صدورالکثره عن نورالانوار) - قاعده (فی کیفیه‌التکثر) - فصل (فی جود نورالانوار) - قاعده (فی‌المشاهده) - قاعده اخری‌اشراقیه (فی ان مشاهده النور غیر اشراق شعاع ذلک النور علی من یشاهده) - فصل (فی ان لکل نور عال قهرا" بالنسبه الی النور السافل و للسافل محبه بالنسبه الی العالی) - فصل (فی ان محبه کل نور سافل للنفسه مقهوره فی محبه للنور العالی) . فصل (فی ان اشراق النورالمجرد لیس بانفصال شیء منه) - فصل (فی کیفیه صدور الکثره عن الواحد الاحد و ترتیبها) - فصل (فی تتمه‌الکلام علی الثوابت و بعض الکواکب) - فصل (فی بیان علمه تعالی علی ماهو قاعده الاشراق) - فصل (فی قاعده الامکان الاشرف علی ماهو سنه‌الاشراق - قاعده (فی‌بیان جواز صدور البسیط عن المرکب) - قاعده (فی بیان اقسام ارباب الاصنام) - فصل (فی بیان عدم تناهی آثار العقول و تناهی آثار النفوس) .

در این پایان‌نامه کتاب جام جم اثر اوحدی مراغه‌ای بحث می‌شود.