جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برخی از تحصیل‌کردگان مسلمان علم‌گرا در موضوع خلقت انسان، آیات قرآن را بر فرضیه «تحول انواع» تطبیق کرده‌اند. این مقاله با روش تحلیلی ـ انتقادی برداشت‌های تفسیری سه تن از علم‌گرایان مسلمان (یدالله سحابی، عمرو شریف و مهدی بازرگان) را ‌ارزیابی و نقد کرده و خطاهای روشی و معرفتی آنان را در فهم آیات خلقت انسان، نشان داده ‌است. هدف این پژوهش کمک به‌ فهم صحیح متون دینی و پرهیز دادن از مواجهه غیرروشمند با آنهاست. یافته‌های این پژوهش حاکی است که این دسته از تحصیل‌کردگان مسلمان در آثار دین‌پژوهی خود در پی تطبیق مدلول آیات قرآن بر فرضیه «تکامل تدریجی انواع» برآمده‌اند. این نوع مواجهه با آیات قرآن ریشه در دو مشکل پایه‌ای در وضع معرفتی آنان دارد: یکی عدم تخصص در علوم دینی، به‌ویژه تفسیر قرآن؛ و دیگری علم‌گرایی مفرط، به‌ویژه اعتباربخشی به‌ فرضیه «تکامل انواع». این دو عاملْ خطا‌های فاحشی را از سوی آنان در برداشت از آیات آفرینش نخستین انسان موجب شده‌ است. این خطاها برخی به‌ روش تفسیر آیات و بعضی دیگر به ‌فهم مضمونی استدلال مفسران مربوط می‌شود. در این مقاله این دو قسم خطا به‌ تفصیل‌‌ در عملکرد تفسیری سه دانشور یاد شده، مصداق‌یابی و تحلیل ‌گردیده است.

کتاب حاضر در خصوص آفرینش خاندان نبوّت با توجه به روایات ائمه معصومین (ع) تهیه و تألیف شده است. در این مجموعه نخست احادیث خلقت نوری را از اعتبار سنجی کرده و روش اعتبار سنجی در این روایات را جمع قرائن برمی‌شمارد. در ادامه احادیث آفرینش نوری اهل‌بیت (ع) را از لحاظ محتوای بررسی کرده و رشد جریان راویان احادیث خلقت نوری اهل‌بیت (ع) را در مدارس کوفه و قم توصیف می‌نماید. در پایان نوشتار مذکور با توجه به عوالم پیشین در مدرسه کلامی بغداد و ری، سیر تطور آموزه خلقت نوری را در تاریخ عقاید امامیه موردبررسی قرار می‌دهد. احادیث عالم ذرّ ازجمله مطالب قابل دقّت در این پژوهش می‌باشد.

روح پس از آنکه به وسیله فرشته مرگ قبض روح شد در جهان دیگری به نام برزخ قرار می‌گیرد و ارتباط او با دنیا قطع می‌شود؛ البته رابطه روح با افرادی که در دنیا هستند امری محال و غیرممکن نیست، اما چنین نیست که روح هر فردی بتواند با هر کسی که بخواهد رابطه برقرار کند، چنانکه انسان‌های زنده هم نمی‌توانند با ارواح مردگان تماس بگیرند‌. در این کتاب، نویسنده با تأملی در آیات قرآن و روایات ائمه معصومین (ع) و داستان‌های مذهبی، تلاش دارد تا ضمن شرح فلسفه خلقت انسان، اسرار خلقت روح را در عالم مادی و نیز اسرار عالم ارواح را پس از مرگ مورد بررسی قرار دهد.