جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 16
بدیهی انگاری تصورات و نقدهای آن
نویسنده:
سیدمحمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
امکان یا عدم امکان علم و آگاهی جدید از جمله مسایلی است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان بوده و نظرات گوناگونی درباره آن اظهار شده است؛ چنان که گروهی از اساس کسب آگاهی جدید را ناممکن دانسته و گروهی نیز منکر وجود هر گونه دانش بدیهی و بی نیاز از کسب برای آدمی شده اند و یا آنکه گروهی دیگر قائل به تقسیم شده، اکتساب آگاهی در بخشی از دانسته های بشری را ممکن و در بخشی دیگر ناممکن دانسته اند. در حکمت اسلامی نیز این مباحث ذیل عنوان بداهت یا اکتسابی بودن تصورات و تصدیقات مطرح شده و ضمن پذیرش امکان اکتساب تصدیقات، در مورد امکان اکتساب تصورات شبهات و اشکالاتی چند مطرح گردیده است. در این میان کسی که بیش از همه بر ناممکن بودن اکتساب تصورات اصرار ورزیده، فخر رازی است. رازی در آثار خود دو اشکال عمده بر اکتسابی بودن تصورات وارد می کند که از آن دو، یکی متخذ از ماخذ تصدیقی و دیگری متخذ از ماخذ تصوری است. او بر اساس این دلایل چنین نتیجه می گیرد که تصورات یا مورد التفات ذهن نیستند و یا اگر مورد التفات ذهن واقع شوند، بدیهی خواهند بود. نویسنده در این جستار پس از بیان پیشینه تاریخی رای امام رازی، ضمن گزارش و تحلیل ادله او، پاسخ های دیگر منطق دانان و حکیمان به شبهات وی را نیز نقل و بررسی و ارزیابی کرده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح» و «یقین»
نویسنده:
محسن جوادی، احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
برای بداهت شناخت، چهار تعریف در فلسفه اسلامی ارایه شده است که تعریف رایج آن «عدم احتیاج به تلاش فکری» است.تبیین نوع ارتباط مفهومی و مصداقی بداهت با عناوین «وضوح» و «یقین»، می تواند ما را از خلط حیثیات مختلف معرفت شناختی با یکدیگر مصون بدارد.در این نوشتار، هر کدام از تعریف های بداهت، از حیث مفهومی، با این دو عنوان مقایسه شده و به این نتیجه رهنمون گردیده است که تعریف رایج، در حیث مفهومی، ارتباطی با یقینی بودن و واضح بودن ندارد؛ هر چند این وضع درباره تعاریف غیر رایج به گونه ای متفاوت است.همچنین از مجموعه قضایای بدیهی، فقط وجدانیات هستند که با عنوان «وضوح» و «یقین» گره خورده اند؛ و فقط اولیات، وجدانیات و حدسیات هستند که با «یقین» ملازمه دارند؛ و سایر بدیهیات، ملازمه ای با این عناوین ندارند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 33
تأملى در استدلال‏‌هاى مبناگروى
نویسنده:
محمدصادق علی‏ پور، مجتبى مصباح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
توجیه معرفت یکى از مهم ترین مسائلى است که از دیرباز ذهن فیلسوفان و معرفت شناسان را به خود مشغول کرده و موجب ارائه نظریات متفاوتى در این باب شده است. مبناگروى یکى از قدیمى ترین و مهم ترین این نظریات است. ازاین رو، این پژوهش درصدد بررسى استدلال هاى مبناگروى و مهم ترین چالش هاى پیش روى آن است. در این راستا با بررسى استدلال از راه استحاله تسلسل و احتمال و یقین، روشن خواهد شد که تنها برخى تقریرهاى استدلال از راه استحاله تسلسل قابلیت اثبات مدعاى مبناگرایان را دارد. این در حالى است که نتیجه استدلال از راه احتمال و یقین چیزى نیست که مبناگرا به دنبالش باشد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 125
لباب المحصل في أصول الدين
نویسنده:
عبد الرحمن بن خلدون؛ راجعه مع مقدمة نقدیة بین علم الکلام الخلدونی و لباب المحصل: محمد علی ابو ریان؛ دراسة وتحقیق: عباس محمد حسن سلیمان؛ تصدیر: فتحی محمد ابو عیانة
نوع منبع :
کتاب , خلاصه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اسکندریه - مصر: دارالمعرفة الجامعیة للطبع والنشر والتوزیع,
شرایط صورى تعریف
نویسنده:
رحمت‏ اللّه رضایى، محمد حسین‏ زاده
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعریف، به ادعاى منطق دانان، راهکارى است براى تحصیل مجهول تصورات؛ به گونه اى که براى شناخت حقیقى برخى از امور، هیچ راهى نداریم جز توسل به تعریف. اکنون پرسش آن است که در کجا و در چه صورتى، تعریف مى تواند کارایىِ این چنین داشته باشد؟ یافتن بخشى از پاسخ، ما را به بحث درباره شرایط تعریف سوق مى دهد که بخشى از آنها، شرایط صورى تعریف است. از مهم ترین شرایط صورى تعریف، ترکیب و نحوه چینش اجزاى تعریف است؛ اما پذیرش این شرط مستلزم بحث هاى بیشترى است که حاکى از درهم تنیدگى این بحث بوده و پیگیرى آنها ما را به نتیجه مى رساند که تعریف صرفا یک بحث منطقى نیست، بلکه هویت فلسفى و معرفت شناختى نیز دارد، همان گونه که ابعاد زبانى دارد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 174
نظریه بنیان گرایی معرفت
نویسنده:
مرتضی فتحی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
بنیان‌گرایی یکی از نظریه‌های معرفت‌ شناختی درباره ماهیت توجیه و معرفت است که معرفت را دارای ساختاری دولایه می‌داند: لایه‌ای از معرفت و توجیه، غیر استنتاجی یا بنیادین است و لایه‌ای دیگر، استنتاجی و غیر بنیادین است که در نهایت از معرفت یا توجیه بنیادین استنتاج می‌شوند. این نظریه از کهن‌ترین نظریه‌های معرفت‌شناختی است که حامیان برجسته‌ای همچون ارسطو، دکارت، راسل، لوئیس، و چیزم از میان فیلسوفان کلاسیک و معاصر داشته است.بنیان‌گرایی قرائت‌های متعددی دارد که اختلاف آنها عمدتا از دو چیز سرچشمه می‌گیرد: 1) چگونگی تبیین ماهیت توجیه و معرفت غیراستنتاجی و بنیادین؛2) چگونگی انتقال معرفت و توجیه بنیادین به باورهای غیربنیادین و استنتاجی.نظریه بنیان‌گرایی معرفت به‌ویژه نوع خطاناپذیر آن با نقدهای گوناگونی از سوی حامیان نظریه‌های رقیب مانند نظریه هماهنگی و اعتمادگرایی معرفت روبه‌رو شده است.
صفحات :
از صفحه 14 تا 29
برون گرایی در معرفت شناسی آلوین گلدمن - گزارشی از سه مقاله
نویسنده:
محمد علی مبینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم ,
چکیده :
یکی از رویکردهای مهم به مسئله معرفت و توجیه، در معرفت‌شناسی معاصر رویکرد برون‌گرایانه است که در آن بر نقش شرایط علی مناسب در تولید معرفت و باور موجه تأکید می‌شود. اعتمادگرایان که دسته‌ای از برون‌گرایان را تشکیل می‌دهند، معتقدند که اگر یک باور از مجاری قابل اعتماد سرچشمه گرفته باشد می‌تواند باوری موجه باشد، حتی اگر فرد باورکننده از نحوه توجیه باور خود آگاه نباشد و نتواند وجه توجیه باور خود را بیان کند. دیدگاه‌های آلوین گلدمن را می‌توان سرآغازی برای این رویکرد دانست. در اینجا، با مروری بر سه مقاله او، سیر اندیشه وی را به‌سوی اعتمادگرایی مشاهده خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 82 تا 115
معرفت فطری و رابطه آن با معرفت های حاصل از سایر قوای ادراکی از دیدگاه شیخ‌ اشراق
نویسنده:
مهدیه مستقیمی , مژگان فتاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظام معرفت شناسی اشراقی نظامی متعالی است که می‌تواند، جایگاه معرفت فطری و رابطه‌ آن با سایر معرفت‌های بشری را تبیین نماید. بداهت، خطاناپذیری، ثبات، عمومیت و قابلیت پذیرش وصف کلیت و تشکیک از جمله شاخصه‌های معرفت فطری از دیدگاه سهروردی است. دامنه مفهومی معرفت فطری در نظام نوری و علم النفس اشراقی توسعهئ ویژه‌ای پیدا می‌کند. به نحوی که در بازخوانی مفاهیم و نظریات مربوط به حوزه ادراکات، محتمل است که معرفت حسی زیر مجموعه‌ معرفت فطری قرار بگیرد. معرفت عقلی که از دیدگاه اشراق کارکرد عقل تحلیلی و انتزاعی و ترکیبی و... به طور کلی از نوع حصولی است با معرفت فطری متمایز است. اما معرفت عقلی از دیدگاه شیخ اشراق به نحوی تبیین شده است که می‌تواند با معرفت فطری رابطه‌ی قویمی داشته باشد. معرفت قلبی نیز در برخی از اقسام شاخصه‌هایی دارد که با شاخصه‌های معرفت فطری یکی است. در این مقاله با توجه به جایگاه کانونی معرفت فطری در دستگاه تفکر مربوط به علم اشراقی سعی شده است با ذکر شواهد و مستنداتی و با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی این موارد بپردازد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 47
بررسی و نقد فلسفی دیدگاه ابن عربی درباره ی مبادی برهان و یقین در عالم ماورای طبیعت
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی, مهران طباطبائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از منظر ابن ­عربی، نفس مدرِک انسان، به‌ واسطه تبعیت و تقلید از حواس و عقل، علم آن به امور اتفاقی است؛ گاه صحیح و گاه اشتباه. محیی‌الدین معتقد است از میان مدرِکات، تنها عقل خطا می‌کند. و خطا بیشتر در قسم اخیر است. براساس مشاهدات عرفانی حوزه صدق بدیهیات عقلی نیز در همه موقعیت‌ها و شرایط نیست؛ بلکه در مراتبی از عالم ماورای طبیعت، هیچ­یک از بدیهیات و ضروریات عقلی ضرورت صدق ندارد. درنتیجه با توجه ­به اتفاقی بودن علم از طریق عقل و حواس و محدودیت صدق ضروریات عقلی، تنها راه کشف حقیقت، تقلید از خداوند و شهودات قلبی است. در نقد فلسفی دیدگاه وی باید گفت: بدیهیات اولیه تحت هر شرایط و در همه عوالم صادق هستند؛ به‌گونه ای که قابل اثبات، انکار و تشکیک نیستند. به‌علاوه، مکاشفات قلبی نیز مصون از خطا نیست و به‌ واسطه کشف ­و ­شهود، به‌هیچ­ وجه، نمی ­توان، صحت بدیهیات اولیه و گزاره ­های عقلانی را مورد تردید قرار داد و تاهنگامی­که حریم کارکرد عقل بدیهی و نظری پاس داشته نشود، کتاب و سنت و یا هیچ امری نمی ­تواند معیار برای سنجش مکاشفات قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
آیا قانون علیت بدیهی است یا نیاز به برهان دارد؟ و آیا این‌که «هر معلولی علت دارد دور(مصادره به مطلوب) و همان‌گویی است»، درست است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
برای روشن شدن مسئله‌ی مورد پرسش، تحلیل و بررسی چند نکته ضروری به نظر می‌رسد: 1. معنا و مفهوم علیت چیست؟ حکیمان دو گونه معنا از قانون علیت بیان کرده اند؛ یکی این‌که «هر چیزی که وقتی نبود و پس از آن موجود شد باید علتی داشته باشد».[1] بیان دیگر قانون بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 16