جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش ابتدا به چگونگی رسمی شدن تشیع به وسیله شاهان صفوی و در همچنین علمای شیعه پرداخته شد. تضعیف تصوف از یک طرف و در مقابل تقویت تشیع راه را برای همکاری علمای شیعه خصوصا محقق کرکی در دربار صفویه هموار کرد. فتوای محقق کرکی مبنی بر جواز همکاری فقهای شیعه با حکومت در غیاب امام زمان و طرفی جواز اقامه نماز جمعه به عنوان اصلی سیاسی_ دینی پیوند علما با حکومت را در پی داشت. همچنان که اداره امور دینی دولت با محوریت صدر، شیخ الاسلام، قاضی و در نهایت ملاباشی در تکمیل و راستای نهادینگی مذهب تشیع به عنوان دین دولت و مردم بود.

دانش «نسب شناسی» از شاخه های علم تاریخ و شعبه ای از تاریخ نگاری عرب جاهلی است که پیوند ناگسستنی با آن دارد. این میراث جاهلی در دوره اسلامی به دلایلی چون، تدوین دیوان، گسترش فتوحات و استقرار قبایل بسیاری از عرب در مناطق مفتوحه و گسترش رقابت ها و تعصبات و دامن زدن برخی خلفا بدانها، رشد سریع یافته و نسب دانان و منابع نسبی مهمی پدید آمد. سهم شیعیان امامی و سادات علوی تبار در باروری این دانش، ازاین رو که آن با موضوع امامت و اهل بیت ارتباط تنگاتنگی دارد، نمود بیشتری داشته است. آنان تلاش بسیاری در دانش نسب شناسی داشته و از همان آغاز آثار ارزشمندی در این عرصه آفریده و سهم سترگی در رشد و بقای آن داشته اند. در این مقاله ضمن مروری اجمالی بر کلیات دانش نسب شناسی، نقش و سهم شیعیان امامی در حوزه انساب نگاری مورد بررسی قرار گرفته است.