جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رشته مدیریت شهری چند سالی است که در دانشگاه های معتبر کشور ارائه می شود. هدف این رشته آماده کردن دانشجویان برای اداره و مدیریت شهرها به عنوان یک سیستم پیچیده و مشتمل بر مؤلفه ها و متغیرهای غیرمنتظره است. با وجود گذشت چند سال از برقراری رشته مدیریت شهری هنوز هم در میان برخی مجامع تخصصی و اجرایی ابهاماتی در مورد ضرورت و نیاز به این رشته وجود دارد. همچنین به نظر می رسد این رشته دانشگاهی، با وضعیت مطلوب یک میان رشته فاصله زیادی دارد و بسیاری از الزامات و ضرورت های رشته های میان رشته ای در آن رعایت نشده است. این مقاله سه هدف اصلی را دنبال می کند: اول شناسایی ماهیت رشته مدیریت شهری؛ دوم بررسی ضرورت ها و الزامات رشته مدیریت شهری به عنوان یک میان رشته و تبیین و آسیب شناسی وضعیت موجود آن؛ و سوم ارزیابی و تدوین چهارچوب تحلیلی فلسفه وجودی رشته مدیریت شهری در ایران. از مشاهده، مطالعات نظری ـ تطبیقی، تدوین و توزیع پرسش نامه و مصاحبه با متخصصان و مدیران شهری کشور به عنوان روش های تحقیق استفاده شده است. نتیجة پژوهش بر ماهیت میان رشته ای مدیریت شهری و ضرورت توجه جدی به این ماهیت در دانشگاه های کشور تأکید دارد. همچنین طبق یافته ها، بسیاری از الزامات رشته های میان رشته ای مانند ویژگی های اساتید، شیوه های تدریس و برنامه درسی در رشته مدیریت شهری دانشگاه های کشور رعایت نمی شود و نیازمند تجدیدنظر و اصلاح در برخی امور است. فلسفه وجودی رشته مدیریت شهری طبق چهارچوب تدوین شده، بر چهار پایه نیاز نهادهای اصلی مدیریت شهری کشور به یک میان رشته جامع در زمینه مدیریت شهرها، امکان رفع بسیاری از مسائل و مشکلات شهری، عدم جامعیت رشته های دانشگاهی مرتبط با اداره و مدیریت شهرها در داخل و تجربه موفق برگزاری رشته مدیریت شهری در دانشگاه های خارجی استوار است که ضرورت و صدق همه موارد فوق مورد تأیید قرار گرفت.

«کتاب الملة و نصوص أخرى» نوشته ابونصر فارابی، در مجموعه آثار سياسى فارابى از جايگاه نظرى ويژه‏ اى برخوردار است. فارابى در اين كتاب با تقسيم علم مدنى به دو بخش‏ فلسفه مدنى و فقه مدنى و ايجاد تناظر تئوريك بين آن دو، در واقع‏ مبنايى نظرى براى ديگر مباحث ‏سياسى خود در آثارى چون آراء «اهل‏ مدينه فاضله‏»، «سياست مدنيه‏»، «فصول مدنى‏» و «احصاء العلوم‏» تدارك ديده است. ملة (دين و آيين) عبارت است از آراء و افعال وضع شده، مقيد به ‏شرايطى كه رئيس اول براى جمع وضع مى‏ كند. و هدف او اين است كه به مدد بهره‏ گيرى مردمان از دين، به غرضى كه در مورد آنها دارد، نائل شود و يا به كمك آنان، به غرض مشخص برسد. و جمع، ممكن است عشيره باشد و ممكن است مدينه (شهر) يا ناحيه باشد و ممكن است امت‏ بزرگ و يا امت هاى‏ بسيار باشد. و رئيس (اول) اگر فاضل باشد و رياستش هم در حقيقت فاضله‏ باشد، همانا در تقدير و ترسيم دين، خواهان آن است كه هم خود و هم‏ همه كسانى كه تحت رياستش هستند به سعادت قصوى كه سعادت حقيقى است، برساند. این کتاب شامل دو بخش است، بخش نخست ملت (دین و آیین) و رابطه آن با فلسفه، رئیس ملت و جانشینانش، و پیشه فقه و پیوندش با فلسفه را معرفی می کند. بخش دوم علم مدنی را به طور عام و علم مدنی را به مثابه بخشی از فلسفه به طور خاص معرفی می کند و گویا فصل پنجم کتاب احصاء العلوم فارابی یعنی درباره علم مدنی، علم فقه و علم کلام را به ذهن خواننده متبادر می سازد. این کتاب به طور کلی ملت و واضع آن، علم مدنی و تحقیق و تفحص درباره آن و تبیین آن را معرفی می کند. یعنی این کتاب ملتی را که باید واضع شریعت برای هر امتی با هر شهری یا در هر زمانی مشروعیت ببخشد، ارائه نمی دهد، بلکه اصولی را که واضع ملت باید بداند و در وضع ملت از این اصول پیروی کند تبیین می سازد.

پژوهش ها به تبعیت از الگوهای سنتی پارادایم های مدیریتی، اعتماد یک طرفه را مطالعه کرده اند، در حالی که تحقیق حاضر می کوشد با معرفی ضعف های پارادایم مدیریت سنتی و معرفی نظریه اعتماد متقابل، ضعف های اعتماد یک جانبه را کاهش پذیر نشان دهد. شهرداری ها سازمان های بازی هستند که به دلیل فعالیت های متنوعی که در زیرمجموعه های خود ارائه می دهند با مراجعان زیادی سروکار دارند. این مجموعه خدمات، که با کارکنان مختلف در سطوح مدیریتی متفاوت در جغرافیای شهر ارائه می شود، فضای مناسبی برای آزمون سنجش پذیری اعتماد متقابل میان مراجعان، کارکنان و مدیران شهرداری است. نمونه گیری آماری و تکمیل پرسش نامه ها برای 236 نفر ارباب رجوع، 376 نفر از کارکنان و 161 نفر از مدیران انجام شده است تا کاربردپذیری این نظریه به بوته آزمون درآید. نتایج حاصل از آزمون های آماری مقایسه میانگین های اعتمادسازی متقابل در الگوی نظری بالا حاکی از آن است که از منظر برون سازمانی، میانگین اعلام اعتماد مراجعان شهرداری به مدیران و کارکنان، بیشتر از میانگین اعلام اعتماد مدیران و کارکنان به مراجعان بوده است. از منظر درون سازمانی، میانگین اعلام اعتماد کارکنان شهرداری به کلیه مدیران خود، بیشتر از میانگین اعلام اعتماد مدیران به کارکنان بوده است. در خاتمه، راه کارهای رفع موانع اعتمادسازی متقابل با کمک ابزارهای وفاداری، خیرخواهی، صلاحیت و پیش بینی پذیری نشان داده شده است.

بدون تردید سیاست گذاری و مدیریت شهرها بدون مشارکت مردم و به کارگیری روش های نوین مدیریت امکان پذیر نیست. شورای شهر یکی از نهادهایی است که با حضور نمایندگان شهروندان، مشارکت مردم را در سیاست گذاری و مدیریت شهری فراهم می کند.هدف اصلی مقاله، بررسی این موضوع است که آیا تفاوت معناداری بین اثربخشی شهرداری قبل و بعد از تشکیل شورای شهر وجود دارد یا خیر؟ برای رسیدن به این هدف اطلاعات مورد نیاز طی یک پرسشنامه با چهل سوال بسته جمع آوری شد. جامعه آماری در این تحقیق شهروندان، کارکنان شهرداری و سازمان های وابسته به آن است. داده های به دست آمده از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از دید کارکنان، بین اثربخشی شهرداری قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجود ندارد؛ این در حالی است که شهرداران انتخابی شورا ضعیف تر بوده اند. از دید شهروندان بین اثربخشی شهرداری قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجود دارد این در حالی است که در زمینه انتخاب شهردار تفاوت معناداری وجود ندارد.