جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

در نقد امثال و حکم دهخدا

نویسنده:

صمدی بهاره, ابن الرسول سیدمحمدرضا

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

نقد , تصحیح , دهخدا , امثال و حکم

چکیده :

این نوشته حاصل پژوهشی است، نقادانه درباره کتاب امثال و حکم دهخدا که نگارندگان با هدف بررسی و برطرف کردن برخی از کاستی های این مجموعه به آن پرداخته اند. با این که امثال و حکم دهخدا، یکی از مهم ترین کتاب ها در زمینه امثال فارسی و یکی از منابع معتبر در تحقیقات زبان و ادبیات فارسی و پژوهش های مربوط به مثل شناسی تطبیقی است، باز به سان همه آثار قلمی خالی از نقص نیست و در مواردی به بازنگری و بازنگاری نیاز دارد.از جمله کاستی های این کتاب نداشتن مقدمه و تعریفی جامع از مثل، عدم تفکیک مثل، تمثل، تضمن مثل، جاری مجرای مثل و حکمت، نداشتن فهرست موضوعی، مطابقت نداشتن برخی از زیرمدخل ها با مدخل های مربوط به آن، عدم تفکیک امثال عامیانه از مثل های فصیح ادبی، وجود خطاهای فراوان چاپی و غیر چاپی، نداشتن شیوه ای یکسان در ارجاع ابیات و سخنان حکمت آمیز و نیاوردن نام گوینده یا ماخذ در بیشتر موارد، بی نظمی و عدم انسجام کتاب از نظر اسلوب و ساختار و نقل عبارت های منظوم و منثور بدون توجه به سائره بودن یا نبودن آنهاست.نگارندگان پس از بررسی این کتاب و با در نظرداشت نوشته ها و مقالاتی که در نقد این مجموعه به نگارش درآمده، به جمع آوری و بررسی این نواقص همراه با ذکر شواهد و نمونه های فارسی و عربی اقدام نموده اند.

صفحات :

از صفحه 35 تا 50

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تاثیر شاهنامه در امثال فارسی بر پایه امثال و حکم دهخدا

نویسنده:

واعظ زاده عباس, یاحقی محمدجعفر

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

مثل , شاهنامه , امثال و حکم , گونه های مثلی , موضوعات مثلی

چکیده :

شاهنامه فردوسی به دلیل ویژگی های منحصر به فردی چون اشتمال بر تاریخ و فرهنگ دیرینه و پرافتخار ایران زمین، توجه همه طبقات مردم ایران از جمله عوام را به خود جلب کرده است. یکی از نمودهای توجه عوام به شاهنامه را می توان در امثال رایج در بین آن ها مشاهده کرد. مصراع ها، ابیات و مضامینی از شاهنامه که به عنوان مثل بر سر زبان ها افتاده یا مثل هایی که حول داستان ها، شخصیت ها، سراینده و خود واژه شاهنامه شکل گرفته است، از نفوذ گسترده و عمیق شاهنامه در «حکمت توده» حکایت دارد. هدف این مقاله بررسی نقش و سهم فردوسی و شاهنامه در مثل های فارسی موجود در امثال و حکم دهخدا و کندوکاو در این مثل هاست. برای این منظور با دو رویکرد اثرمحور و مثل محور به بررسی امثال ماخوذ از شاهنامه پرداخته و این امثال را از لحاظ گونه شناسی و موضوعی مورد بررسی قرار داده ایم. در پایان نیز به بررسی دلایل فراوانی امثال و حکم ماخوذ از شاهنامه و تفکیک مثل ها و ارسال المثل های شاهنامه پرداخته ایم.

صفحات :

از صفحه 1 تا 28

مشخصات اثر

عنوان :

نقدی بر کتاب امثال و حکم دهخدا با تکیه بر معادل یابی امثال عربی

نویسنده:

زرکوب منصوره

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

منابع ناآشنای کشف المحجوب هجویری

نویسنده:

زمردی حمیرا, منصوب بصیری ایمان

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

کشف المحجوب , فلسفه نو افلاطونی , فلسفه یونان , امثال و حکم , فرهنگ مسیحی

چکیده :

کشف المحجوب هجویری یکی از قدیم ترین و عمده ترین منابع عرفانی ادب پارسی است، از این رو می تواند در جستجوی مآخذی که در ایجاد عرفان ایرانی- اسلامی نقش داشته اند، موثر باشد. مآخذی که مولف گاه بدون آنکه از نام و نشان اصلی آنها آگاه باشد استفاده کرده است، یعنی کتبی که در نهضت ترجمه از زبان های گوناگون به ویژه یونانی به تازی در آمده اند و بعضا نام صحیح اثر و مولف در نزد نویسندگان اسلامی ناشناخته بوده است. زیرا مطابق رسم قدما ایشان کمتر به ذکر نام منبع قول خود می پرداخته و اقوال منقول را به صورت عام در مطاوی گفتار خویش مندرج می ساخته اند و همین امر موجب شده که مولف را صاحب قول بدانند. در این مقاله سعی بر آن است که علاوه بر ذکر منابع برخی عبارات، از آبشخور های مشترکی که در شکل گیری عرفان اسلامی و مسیحی تاثیرگذار بوده اند، سخن به میان آید و تاثیر آن ها در کشف المحجوب بررسی شود. بدیهی است که در این طریق، توارد و تداعی معانی در ایجاد افکار مشترک موثر است و نمی توان هر شباهتی را قطعا حاکی از برداشت و اقتباس دانست.

صفحات :

از صفحه 12 تا 36

مشخصات اثر

عنوان :

حكم و الامثال و النصائح عند المصريين القدماء

نویسنده:

محرم كمال

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

مشخصات اثر

عنوان :

تاثیر زبان و ادب فارسی در زبان و ادب عربی

نویسنده:

محسن راثی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه شهید بهشتی,

کلیدواژه‌های اصلی :

ادبیّات‌ فارسی , نقد تطبیقی , ادبیات , تاثیر زبان و ادبیات

کلیدواژه‌های فرعی :

منابع عربی , امثال و حکم , نموذج , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , بم , متون کهن فارسی , ابریق , منابع فارسی , اسلوب نگارش , نظم و نثر عرب , متون کهن عربی , آذرگون , بندار , مرزبان , هربذ ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

هر گونه داد و ستد فرهنگی و مبادله تجارب و استفاده از ثمرات عقول و افکار از لوازم و ضرورت های حیات معنوی هر ملت اصیل و متمدن و فرهنگ آفرین است که می خواهد در تاریخ استوار و پابرجا و ماندگار باشد. تاثیر متقابل زبان و ادبیات فارسی و عربی از ازمنه باستان امر بدیهی و نشانه پیوند عمیقی است به ویژه بعد از اسلام این ارتباط و تاثیر و تاثر بیشتر و وسیع تر گردیده درباره تاثیر عربی در فارسی کتب و مقالات فراوانی نوشته شده است. اما در زمینه تاثیر فارسی در عربی تحقیق و پژوهش شایان و به سزا به عمل نیامده است و مجال سخن بیشتر و گفتار مفصل تر و تحقیق عمیق تر را نیاز دارد. این مقاله باجمال سعی دارد به موارد زیر اشاره کند: چگونه کلمات و لغات فارسی از پیش از اسلام و بعد از آن وارد زبان عربی شده و اسلوب و نگارش عربی تا چه اندازه تحت تاثیر فارسی قرار گرفته است مضامین حکم و امثال از متون قدیم ایرانی چگونه وارد زبان عربی شده و به چه کیفیت در نظم و نثر عرب به کار رفته است.

صفحات :

از صفحه 279 تا 296

مشخصات اثر

عنوان :

نگاهی به شعر عربی شیعی در خوزستان

نویسنده:

عباس پورعباسی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

کلیدواژه‌های اصلی :

خوزستان , شعر شیعه , شعر دینی , شعر , شعر عربی شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

تشیع , نجف , اهل بیت(ع) , تخلص , انواع شعر , امثال و حکم , دوره عباسی , تخلص , اعیان الشیعه , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , تشیع در ایران , امامان معصوم علیهم السلام , نهضت علمی , عقیده تشیع , شعرای خوزستان , تشیع عراق , خاندان سهل اهوازی , خاندان نوبخت اهوازی , صنعت بدیع , صنعت تکلف ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالحسین امینی

چکیده :

در این نگاه گذری بر گذشته خوزستان و موقعیت حساس جغرافیایی آن نمودیم و آن را گذرگاه شرق و غرب امپراتوری عظیم اسلامی در قرون اولیه اسلامی یافتیم. این موقعیت پراهمیت بر فرهنگ و ادب خوزستان تأثیر فراوان داشته و شعر عربی شیعی را بسیار غنی ساخته است. علاوه بر این گسترش مذهب تشیع در ایران و عراق و در نتیجه در خوزستان فضایی مناسب برای شعر عربی شیعی به وجود آورده است و شاعران خوزستانی که غالبا از طبقه علما بوده اند در سوز و گداز عشق و ولای اهل بیت (ع) علم دفاع برافراشتند و شعرشان را از حدود خوزستان به سایر کشورهای همسایه رساندند. در این مقاله علاوه بر شرح عوامل نهضت ادبی که از قرن دهم هجری قمری آغاز شد، شعر را مورد نقد و بررسی قرار داده، ویژگیها و سبکهای آن را بیان نموده ایم و از ذکر نام طلایه داران و نخبگان شعر غافل نبوده ایم. در خاتمه مقاله از استادان ارجمند و محققان محترم تقاضا داریم که علاقه مندان به تحقیق در ادب اهل بیت (ع) را به سوی ادب شیعی خوزستان هدایت فرمایند.

صفحات :

از صفحه 73 تا 86

مشخصات اثر

عنوان :

فرافکنی و توجیه (دلیل تراشی) در فرهنگ عامه ایران

نویسنده:

کتابی احمد

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

توجیه , داستان های عامیانه , فرافکنی , امثال و حکم

چکیده :

فرهنگ عامه اعم از امثال، حکم، کنایات، استعارات، داستان های عامیانه، متل ها، چیستان ها، و مانند آن انعکاس گویا و آیینه تمام نمای سنت ها، دانسته ها، باورها، منش ها، و ارزش های فرهنگی یک جامعه است که از رهگذر آن، می توان به شناخت واقعی خلقیات و رفتارهای مردم آن جامعه و انگیزه ها و علل موجبه آن دست یافت.فرافکنی و توجیه (دلیل تراشی) از جمله ابتلائات بزرگ اجتماعی ماست که در سطحی بسیار گسترده در بین طبقات و قشرهای مختلف جامعه، از پایین ترین مراتب گرفته تا بالاترین مدارج، رواج تام دارد. وسعت و شدت شیوع این دو عارضه بزرگ اجتماعی، تا حدود زیادی، معرف و نشانه شیوع روحیات اجتماعی نامطلوبی از قبیل «مسوولیت ناپذیری»، «خود منزه بینی»، «واقع گریزی»، «فریب کاری»، و امثال آن است که غالبا و عمدتا جنبه ناخودآگاه دارند.بدیهی است که این روحیات و عوارض بیمارگونه یک باره و یک شبه پدید نیامده اند و ریشه هایی دیرینه و عمیق در تاریخ تحولات اجتماعی جامعه ما دارند، هر چند، سرعت فوق العاده شیوع آن ها در سال های اخیر، بنفسه، موضوعی شایان تامل و نگران کننده است.در این مقاله، تلاش شده است مظاهر و جلوه های این دو مفهوم اساسا روان شناختی در فرهنگ عامه ایران و نیز در برخی پاره فرهنگ های منطقه ای و قومی آن، ردیابی و برای هریک شواهد کافی جست وجو و ارائه شود. برای این منظور، نخست تعریف و توضیح مختصری از دو مفهوم مزبور ذکر و سپس به احصای موارد و شواهد آن ها در فرهنگ عامه پرداخته شده است.

صفحات :

از صفحه 97 تا 121

مشخصات اثر

عنوان :

پیش زمینه های استبدادپذیری در امثال فارسی

نویسنده:

پورعظیمی سعید, قهرمانی ارشد مصطفی

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

سنت گرایی , استبداد , اقتدارگرایی , امثال و حکم , جبرباوری , مشارکت گریزی

چکیده :

از آنجا که امثال برخاسته از تجربه های حیات قومی اند، با مطالعه آنها می توان ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر قومی را بازشناخت. ساختار سیاسی ایران تا دوره مشروطه با استبداد شناخته می شود که در آن، پادشاه پیوسته در راس قدرت بود و مردم همگی رمه او به شمار می رفتند. حاکمیت استبداد، رواج اندیشه جبرباوری، فقدان زمینه های عقلانی و فلسفی در جامعه، سرسپردگی و نفی فردیت از عواملی هستند که در طول تاریخ ایران سبب شکل گیری سخنان و امثالی شده اند که بنیان هر گونه تعقل، حرکت اجتماعی و پیشرفت را سست کرده اند.امثال و حکم به عنوان نمایان ترین تجلی گاه اندیشه و مهمترین دستورالعمل زندگی مردم، بخش درخوری از فرهنگ و زبان ایرانیان را تشکیل می دهد؛ از این رو برای شناخت و تحلیل فرهنگ ایرانی بسیار کارآمد است. در این مقاله به بررسی چند مورد اساسی از پیش زمینه هایی پرداخته ایم که پذیرش و پرورش استبداد را در میان مردم موجب شده و در امثال و حکم نمود یافته است. نتیجه این است که استبدادپذیری پیش و بیش از اینکه ناشی از اعمال قدرت باشد، دارای زمینه های فرهنگی است و طی قرن های متمادی ذهن و زبان مردم را شکل داده است.

صفحات :

از صفحه 73 تا 98

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید