جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «نامه هاى امام در نهج البلاغه»، در بردارنده هفتاد و نه نوشته و گفته از امیر مؤمنان علیه السلام است که سید رضی رضی الله آنها را در بخش دوم نهج البلاغه (نامه ها) گرد آورده است، با ترجمه ای سلیس، خوش خوان، و همه فهم. این نامه ها و برنامه ها و سفارش ها، برخی به دشمنان آن حضرت به ویژه معاویه در جریان جنگ صفین است، برخی به فرمانداران، و کارگزاران آن حضرت و برخی به صورت عهد نامه، و یا سفارشنامه و همگی خواندنی و به یاد ماندنی است. این نامه ها، برنامه هایی زندگی ساز و حرکت آفرین را در بر دارند.

نظامیان به عنوان یک گروه ذی نفوذ قدرتمند نقش مهمی را در عرصه سیاست با هدف تاثیرگذاری بر نخبتگان حاکم و یا دستیابی به قدرت برای رسیدن به مقاصد خود ایفا می کنند. از جمله مشکلات رهبران سیاسی در کشورهای مختلف جهان نحوه تنظیم رابطه خود با نظامیان می باشد که شایسته است بر اساس ساز و کارهای قانونی حوزه وظایف و مسوولیت های هر کدام از آنها مشخص گردد. علاوه بر عوامل درون سازمانی و کاهش مشروغیت نخبگان سیاسی حاکم، باید بر نقش نیروهای اجتماعی خارج از ساختار نظامیان، نحوه دستیابی کشورها به استقلال و فشارهای خارجی در تبیین مداخلات نظامیان تاکید نمود. نظامیان پس از دستیابی به قدرت، توان و تخصص لازم را برای حل واقعی مسایل پیچیده سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی ندارند و در نهایت، با توجه به ناتوانی آنها در مشروعیت بخشیدن به قدرت خود و فشارهای بین المللی، قدرت را به غیر نظامیان واگذار می کنند.

سازمان اداری حکومت ساسانیان، در نظام‌های پیش از اسلام ایران باستان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود؛ زیرا در این دوره شکل تازه‌ای ازنظم حکومتی بر مبنای همکاری و ادغام میان نظم دینی و نظم ناشی از قدرت سیاسی، ارائه گردید. به گفته‌ی برخی از منابع، اجداد اردشیر بابکان بنیانگذار این سلسله‌ی جدید، موبد زاده بوده و با امور آتشکده و مسائل مذهبی، آشنا بودند صرف نظر از واقعی یا غیر واقعی بودن این روایت، حقیقت آن است که در این زمان، باورهای دینی و مذهبی به درجه‌ای از رشد رسیده که می‌توان با تمسک به آن و اقناع کردن افکار عمومی، از آن همچون وسیله‌‌ای جهت رسیدن به قدرت و کسب مشروعیت، استفاده کرده و نظم نوینی را بر آن اساس، پی ریخت؛ پس اهمیت یافتن جایگاه روحانیان و تبلیغات مذهبی آن‌ها امری در راستای این هدف مهم، بوده است. در پایان‌نامه‌ی حاضر سعی شده است شکل‌گیری و گسترش سازمان حکومتی ایران در دوره‌ی ساسانی (651-224م) مورد بررسی قرار گیرد محور این تحقیق پیرامون بخش‌های اداری دیوان‌سالاری در دوران ساسانی است در این میان موضوعات مختلفی مربوط به این نظام، از جمله روند قدرت‌یابی و استقرار حکومت ساسانی به‌وسیله‌ی اردشیر بابکان، سال‌های کوشش او در برقراری پیوند میان دین و حکومت، جزئیات مربوط به سازمان اداری و نظام دیوانی این حکومت و همچنین کارکرد و شمار دیوان‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقش روحانیان در سازمان اداری ساسانیان نقشی کلیدی و فعال بود؛ رفته‌رفته قدرت این طبقه فزونی گرفت تا حدی که کنترل بسیاری از امور مهم را بدست گرفتند. نظامیان از دیگر طبقات مهم در سازمان اداری این حکومت است که با ساختار خاص خود ضمن حفظ نظم داخلی، مسئول دفاع از قلمرو حکومت و گسترش آن بودند. دبیران نیز به نوبه‌ی خود عامل مهمی دردیوان‌سالاری و سازمان اداری ساسانی بودند که با وظایفی که به آن‌ها محول شده بود اوضاع را به سامان می‌آوردند؛ جزئیات همه‌ی این مسائل به اضافه‌ی نقش و وظیفه‌ی توده‌ی مردم در سازمان اداری ساسانی در این رساله بررسی ‌شده است. روش بکار رفته در این تحقیق، روش کتابخانه‌ای است. داده‌های این بررسی از متن‌های معتبر تاریخی گردآوری شده‌اند. در ارائه‌ی این داده‌ها از شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و در مواقع لزوم نیز، کوشش شده است مباحث متناقض مورد تحلیل قرار گیرند.