جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آنجایی که قرآن ارتباط سالم و صمیمی زوجین را در چهارچوب خانواده از ضروریات نیل به کمال فردی و اجتماعی می بیند، لذا شناخت عوامل مثبت و منفی موثر در روابط همسران بر مبنای قرآن و سنت از پژوهش های مهم و بنیادی است. در این مقاله با این فرض که بخشی از داستان های قرآنی که حاکی از ارتباطات همسران اسوه قرآنی با یکدیگر است و نیز آیات بیانگر اوصاف همسران بهشتی، به منظور الگوسازی و ارائه راه کارهای عملی است، ابتدا به بررسی اصول و معیارهای حاکم بر زندگی مشترک مطلوب اسلام پرداخته شد. سپس با تحلیل جلوه های رفتاری همسران اسوه قرآنی و اوصاف همسران بهشتی و کیفیت گفتار و کردار آنان در پرتو آن معیارها، الگوهایی راهبردی در ایجاد روابط صمیمی از قرآن استخراج شد.

سینما، یا همان هنر هفتم، تنها هنری است که از تمام هنرهای دیگر استفاده می کند تا فیلم تولید شده را به مخاطب عرضه کند. سینما از موثرترین هنرهای عصر حاضر به شمار می رود؛ به اندازه ای که آن را، همچون دیگر رسانه های همگانی، در تغییرات ایجاد شده در گروه های اجتماعی چون خانواده موثر می دانند. از این رو، نگرش های حاکم بر این ابزار تغییر اجتماعی، در نوع این تغییرات موثر خواهد بود. هدف تحقیق حاضر، بررسی تصویر ارائه شده از روابط همسران در سینمای دهه اخیر و بررسی مبنای نظری هر فیلم در خصوص این روابط است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و کیفی است که شیوه رایج بررسی متون ادبی و هنری است. جامعه آماری این پژوهش، فیلم های سینمایی - خانوادگی سال های 1378 تا 1388 است و جمعیت نمونه بر طبق سه مولفه خانوادگی بودن فیلم ها، سوژه روابط همسری در فیلم ها و پرفروش بودن آنها انتخاب شده است.به این ترتیب، پس از تحلیل تصویر ارائه شده از روابط همسران و الگوی نظری حاکم بر این تصویر و بررسی مسائل همسران در فیلم ها، به الگوی نظری حاکم بر فیلم های سینمایی دست یافتیم. نتیجه تحقیق فوق این است که به روابط همسران از لحاظ کیفی به طور سطحی و از لحاظ کمیت زمانی به طور محدود پرداخته شده است. همچنین در سینمای دهه اخیر، افتراق و دوری عاطفی و جسمی همسران و نزاع و درگیری جسمی و روانی در خانواده به تصویر درآمده است که این تصویر با اندیشه های فمینیسم از مناسبات دو جنس همخوانی دارد.

چکیده موضوعات مهمی چون ارتباط‌های صحیح همسران در زندگی مشترک و در ابعاد گوناگون، از جمله بُعد رفتاری، از ضرورت‌های فرهنگی هر جامعه برای پاسداشت خانواده است که هر دو حوزۀ علم و دین به آن توجه کرده‌اند. همچنین، مبانی و شاخصه‌های معیّنی در هر دو حوزه برای این موضوع وجود دارد. هدف پژوهش تبیینی حاضر، بررسی مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن است. در این نوشتار به روش تحلیلی‌استنتاجی حُسن معاشرت یا به تعبیر قرآن، معاشرتِ به‌معروف، به‌عنوان مبنای اخلاقی و محوری در حوزۀ رفتار همسران با یکدیگر مطرح شد. این مبنا تمامی رفتارهای اخلاقی همسران در قبال یکدیگر را دربرمی‌گیرد. همچنین، در این مقاله تمامی رفتارهای همسران، زیرمجموعۀ تکریم و تغافل و تقابل قرار گرفتند که هریک به‌نوبۀ خود، اصلی اخلاقی در حوزۀ رفتار قلمداد می‌‌شوند.

هدف این پژوهش، تعیین جایگاه همسران در نظام خانواده از منظر آموزه های دینی، با نگاهی روان شناختی است که با روش تحلیلی ـ توصیفی انجام میگیرد.نظام خانواده و نقش های جنسیتی همسران، همانند سایر نظام های انسانی و اجتماعی دارای یک سازمان است. در هر سازمان، هر فرد برای خود جایگاه ویژه ای دارد که نشانه قدرت و تأثیر او بر دیگران است. در نظام خانواده نیز هر فرد با توجه به نقش ویژه ای که دارد، باید تکالیف و وظایف خاصی را انجام دهد. همچنین جایگاه و سلسله مراتب افراد در آن خانواده مشخص است. بسیاری از صاحب نظران خانواده، مانند مینوچین، جِی هِی لی و گلدنبرگ، وجود سلسله مراتب شفاف و صریح درون خانوادگی و ایفای نقش های متناسب را پیش فرض کارایی و بالندگی خانواده میدانند. ملاک سلامت و بهنجاری خانواده در نگاه آنها، قرار گرفتن اعضای خانواده، به ویژه همسران، در نقش ها و سلسله مراتب متناسب است. در آموزه های دینی توجه ویژه ای به نقش های جنسیتی همسران شده است که این پژوهش به بررسی آنها میپردازد.

از مهم ترین مسائل مورد توجه در نظام تعلیم و تربیت اسلامی، رشد شخصیتی متعادل و سلامت معنوی زن و مرد است. مقاله حاضر با هدف کشف آموزه های دینی در زمینه ارتقای سلامت معنوی زن و مرد در زندگی مشترک، به بررسی مسائل مرتبط با آن میپردازد.این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف کشف آموزه های دینی در زمینه ارتقا سلامت معنوی زن و مرد در زندگی مشترک تدوین یافته است. بر اساس این روش، تعدادی از آیات قرآن و احادیث که در آنها، با هدف ارتقا و تعمیق سلامت معنوی همسران، از روابط و رفتارهایی نهی شده و به نگرش ها و عملکردهایی توصیه شده است، بررسی و توصیف محتوایی شده و آموزه ها دسته بندی گردیدند.یافته های تحقیق حاکی از آن است که بر اساس آموزه های دینی، برای ارتقای سلامت معنوی همسران، باید از اقدام های ناآگاهانه، نگرش های غلط، ارتباط های عاطفی ضعیف، رفتارهای خلاف اخلاق و مانند آن پرهیز شود. همچنین آشنایی همسران با اهداف زندگی مشترک، تمایلات طبیعی و فطری زن و مرد، حقوق زن و مرد نسبت به یکدیگر، نگرش مثبت و خوش بینانه نسبت به همسر، کسب مهارت های معاشرتی و کوشش برای انجام وظایف شرعی و همکاری در جهت قرب الهی، زمینه سلامت معنوی هریک از آنها را فراهم میسازد.

این پژوهش راجع به نقش مهم و ویژه زن در خانواده به عنوان مادری و همسری است که به مقایسه این نقش مهمدر مکتب اسلام و متفکران فمنیسم می پردازد. نقش مادری و همسری در جامعه امروز ما کمرنگ شده و تحت تاثیر شعارهای فریبنده مدافعان حقوقزن به عنوان فمنیسم قرار گرفته است، که ضرورت وجود چنین پژوهش هایی بیش از پیش احساس می شود. پژوهش حاصل نظریه های متفکران جهان اسلام و نظریه های فمنیستی در مورد جایگاه زن را مورد بررسی قرار می دهدو با یکدیگر مقایسه خواهد کرد و تلاش می کند با استفاده از نظرات اسلامی و فمنیسم به سوالاتمطرح شده، پاسخی کامل دهد. جنبش فمنیسم در طول 200 سال عمری که از آن گذشته، دارای فراز و فرودهای بسیاری بوده است و در طول زمان با مکاتب مهم زمان خویش همچون لیبرالیسم، کمونیسم، سوسیالیسم و.... گره خورده است و نظراتی که راجع به زن و نقش آن در این مکتب آمده، تحت تاثیر یکی از این مکاتب بوده است. اما در مکتب اسلام در طول 1400 سال گذشته تاکنون، در قرآن کریم، سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه مهصومین، جایگاه زن و نقش مادری و همسری به صورت روشن بیان و لحاظ شده است و از حقوق زنان در همه جایگاه به طور کامل دفاع شده است، روش تحقیق به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده است و از کتابها و مقالات فیش برداری کامل شده، در آخر یافته های پژوهش است که به مقایسه این دوتفکر پرداخته است و به نکات منفی و ثبت آنها به طور کامل پرداخته شده است.

یکی از ارکان مهم جامعه اسلامی پس از رحلت نبی اعظم (ص) همسران رسول خدا (ص) بوده اند. حضور این بانوان فرهیخته در تحولات عصر پس از نبی اعظم (ص) امری است که از دید مورخان به دور نبوده است. اما آنچه مسلم است جایگاه ارزشی و موقعیت والای آنان در جامعه پس از پیامبر (ص) حضور آنان در کنار برخی جریانهای سیاسی ، فرهنگی از دید محققان به دور مانده است. آنچه مقرر است در این پژوهش به آن پرداخته شود پاسخ این سوال اساسی است: این بانوان که به لقب پر مسمی امهات المومنین ملقب شده بودند چه نقشی در تحولات سیاسی و اجتماعی عصر پس از نبی اعظم (ص) بر عهده داشتند. تحقیقات نشان داد، همسران رسول خدا (ص) نقش موثری در تغییرات فرهنگی از سبک جاهلی به شیوه اسلامی بر عهده داشتند و در تحولات عصر بعد از نبی اعظم (ص) هم منفعل نبودند بلکه با حضور در عرصه های مختلف بر جهت گیری های سیاسی و تغییرات فرهنگی هم تاثیر گذاشتند. روش پژوهش در این بررسی روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر منابع تاریخی و کتابخانه ای است

در قرآن آیات فراوانی درباره‌ی همسران پیامبر() وجود دارد و خداوند متعال در حکم صریحی همسران پیامبر() را « امّهات المؤمنین» نام نهاده است .(احزاب/6)رویکرد مفسران در مقام تبیین این آیات متفاوت و گاه متناقض بوده است. برخی از مفسران از مجموع آیات درباره‌ی همسران پیامبر() به تنزیه پیامبر()در ارتباط با همسرانش تأکید بیشتری دارند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی آیات مربوط به همسران پیامبر ()در دو تفسیر مهم المیزان طباطبایی که از کاملترین تفاسیر شیعه است و کشاف زمخشری که سرآمد معتزلیان است، می‌پردازد. با تعمق در اندیشه این دو مفسر فهمیده می‌شود که طباطبایی احترام برای تمامی زنان پیامبر را واجب و لازم می‌داند ولی این امر، دلیل عدم نقد عملکرد زنان پیامبر() نمی‌شود. همانطور که عایشه به دلیل رفتارهایش در سوره تحریم مأمور به توبه شده است. اما زمخشری برای زنان پیامبر() احترام و شأن بالاتری قائل است. نزد زمخشری بسان عموم علمای اهل سنت، از میان همسران پیامبر ()عایشه از موقعیت ویژه‌ای برخوردار بوده و به این جهت بیشتر به زندگانی عایشه پرداخته‌اند و کمتر به زنان دیگر پیامبر() توجه شده است.در این پژوهش پس از بررسی روش تفسیری و زندگی نویسندگان و توضیح مختصر پیرامون همسران پیامبر()، به تحلیل و مقایسه آیات مربوط به همسران پیامبر از نظرگاه این دو مفسر پرداخته می‌شود. کلید واژه‌ها: قرآن کریم، پیامبراکرم()، علامه طباطبایی، زمخشری، همسران پیامبر()..

نام اين كتاب «طبقات الرجال» يا «الطبقات» است و معروف به «رجال برقى» مى‌ باشد. مؤلف آن ابو جعفر، احمد بن ابی عبد الله بن خالد برقی، متوفاى ۲۷۴ يا ۲۸۰ هجرى، از راويان بزرگ حديث در قرن سوم و از اصحاب ائمۀ بزرگوار علیهم السلام است. كتاب رجال برقى در مجموع ۱۷۳۰ نفر از اصحاب معصومين را نام برده كه در مواردى اندك هم مطالبى پيرامون وثاقت و عدم وثاقت آنها ذكر كرده است. علاوه بر اين عناوين، در پايان كتاب نام دوازده نفر از مهاجرین و انصار را كه در روز جمعه‌ اى در مقابل ابوبكر نسبت به غصب خلافت اعتراض كردند، آورده است.

در این تحقیق به دنبال بیان معنای احترام به همسر، شرایط لازم، موانع، نمونه ها و شیوه های احترام برای هر یک از زن و شوهر نسبت به یکدیگر و آثار آن است. هدف از این پژوهش، یافتن بهترین راهکار برای ثبات و پایداری زندگی، آرامش و نشاط اعضای خانواده، تامین مطالبات اعضا، رفع نیازمندیها در ابعاد مادی و معنوی و پیدا کردن سعادت و خوشبختی است. روش تحقیق پژوهش، تحلیلی و توصیفی است که بر داده های دینی و روان شناختی مبتنی است. یافته های اصلی این تحقیق، ضرورت توجه به تفاوت ها و ویژگیهای شخصیتی زن و مرد، توجه به سلیقه ها و برداشت های هر یک از زن و شوهر از رفتار یکدیگر و شناخت نمونه ها و مصادیق گوناگون احترام به همسر است.