جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آیا میتوان مفاهیم، مقولات و گزارههای جامعهشناسی را از قرآن مجید استنباط و استخراج کرد و مبتنی بر آن نظریه پردازی نمود؟ روش تحقیق تحلیل اسنادی است.برای وصول بهاین هدف، تمامآیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت و آیاتی که به نوعی به موضوع اشاره داشتند، استخراج شدند. سپس، مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی و نظریه زمینهای، آیات و تفاسیر مورد نظر در ذیل هر آیه، به مفاهیم اصلی و فرعی تجزیه شدند و استنباط مفاهیم جامعهشناسی بر اساس مفاهیم تجزیه شده، صورت گرفت. بر این اساس، مقولات محوری و سپس خط اصلی داستان مشخص و مفاهیم اصلی و فرعی تبدیل به گزارههای جامعهشناسی شدند و با بررسی مجدد، گزارههای به دست آمده که بالغ بر 10 هزار گزاره میشوند، طبقهبندی و مقولهبندی شدند. بر اساس طبقه بندی انجام شده، 66 موضوع کلان جامعه شناسی به دست آمده است که تفسیر هر کدام از آنها زمینه نظریه پردازی در همان حوزه را فراهم میکند.

خانواده به عنوان بنیان اصلی جامعه، در طول تاریخ، تحت تاثیر تحولات گوناگون اقتصادی و اجتماعی، دگرگون شده است. به طور حتم مسائل خانواده امروز ایرانی با خانواده پنجاه یا صد سال پیش تفاوت های عمده ای دارد. یکی از عرصه هایی که در این سال ها دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده، روند رشد جمعیت و فرزندآوری و روی آوردن خانواده ها به داشتن یک فرزند است. پژوهش حاضر سعی کرده کنش تک فرزندی زنان شهر اهواز را مورد کندوکاو قرار دهد و چالش های مشارکت کنندگان را در ارتباط با خانواده و فرزندپروری که منجر به این رفتار شده را شناسایی کند. برای رسیدن به این هدف از روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای استفاده شده است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و نظری تعداد 20 زن که دارای یک فرزند بودند، انتخاب و با کمک از مصاحبه های عمیق، داده ها جمع آوری شدند و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته های تحقیق شامل 17 مقوله فرعی، 6 مقوله اصلی و مقوله هسته چالش های سخت پیش روی فرزندآوری می باشد. یافته ها نشان می دهند که عدم حمایت کافی از زنان و خانواده و نداشتن زمان کافی به واسطه شاغل بودن یا ادامه تحصیل به عنوان شرایط علی چالش های پیش روی فرزند آوری می باشند. زنان در مواجهه با این چالش ها در بستری که مشکلات مالی و مسکن در آن وجود دارد و تجربه ناخوشایندی از تعداد زیاد اعضای خانواده دارند و مداخله فضای اجتماعی مخاطره آمیز و بالا بودن هزینه های فرزندآوری، استراتژی تک فرزندی را انتخاب می کنند.

اعتیاد به مواد مخدر یک آسیب اجتماعی است که ویرانگری های حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی است. این معضل تا چندی پیش خاص مردان تلقی می شد، اما اخیرا زنان را نیز درگیر کرده است. از آن جا که پیامدهای اعتیاد زنان بر جامعه بسیار ناگوارتر از پیامدهای اعتیاد مردان است، پژوهش در این زمینه ضروری به نظر می رسد.بر این اساس در این تحقیق سعی شده است عوامل موثر بر اعتیاد زنان معتاد زندانی در زندان مرکزی اصفهان تحلیل و بررسی شود. پژوهش با روش نظریه داده بنیاد صورت گرفته است که از دسته پژوهش های کیفی است. به این منظور 30 نفر از زنان معتاد زندانی در زندان مرکزی اصفهان با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند و مصاحبه های عمیق با آنان انجام شد. نتایج به دست آمده بیان کننده این است که سابقه مصرف مواد در خانواده، نوع منطقه محل سکونت، تنش در زندگی و ارتباط با دوستان معتاد، از شرایط علی اثر گذار و وجود فرزند، پایگاه اقتصادی اجتماعی و روابط نامناسب خانوادگی از شرایط میانجی موثر بر پدیده مصرف مواد مخدر در زنان است. پیامدهای حاصل از این پدیده بر زنان معتاد شامل: اشتغال به کار در مشاغل پایین و کم درآمد، ارتکاب انحرافات اجتماعی، نامناسب شدن روابط خانوادگی، مشکلات جسمی و روحی و مجازات زندان به دنبال انجام انحرافات اجتماعی بوده است که هر کدام پیامدهای فردی و اجتماعی بسیاری به همراه خواهد داشت.