جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اندیشه «تقریب» در دیدگاه های امام خمینی (ره) و آیت اله بروجردی است. با توجه به این که یکی از مقاصد مهم شریعت های آسمانی و فرامین عقلی، مساله وحدت و اتحاد است و این مقصد ضرورتی عقلی و شرعی و از عوامل حفظ بقای اجتماع انسانی می باشد و از طرفی، تفرقه که امروزه به یکی از تاکتیک های سیاسی قدرت های بزرگ در کشورهای اسلامی تبدیل گردیده، باعث شده است تا وحدت و اتحاد سیاسی مسلمانان یکی از دغدغه های مصلحان بزرگ تاریخ باشد، پژوهش حاضر به بررسی این سوالات می پردازد که امام خمینی (ره) و آیت اله بروجردی (از جمله احیاکنندگان اندیشه تقریب) چگونه تقریب بین مذاهب را ارزیابی می کردند؟ اتحاد سیاسی مسلمانان از نظر آنان چگونه محقق می شود؟ آیا وحدت، رویکردی تاکتیکی است و یا استراتژیکی؟ آثار و نتایج و پیامدهای اتحاد سیاسی جهان اسلام چیست؟ و راه های تقویت وحدت کدامند؟ با توجه به هدف و پرسش های فوق، این پژوهش با استفاده از روش تحقیق اسنادی و با استناد به تمام آثار به جا مانده از اندیشمندان فوق به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج بررسی نشان می دهد که امام خمینی و آیت اله بروجردی طرح راهبردی تحقق وحدت و تقریب را در قالب یک نظریه سیاسی و تلقی وحدت به عنوان امری راهبردی و استراتژیک می نگریستند و در تلاش بودند که طی یک فرایندی، در چند مرحله شامل ایجاد بستر و شرایط مناسب برای تحقق وحدت، فعال شدن نخبگان سیاسی و مذهبی به عنوان مجریان وحدت، به کارگیری ابزارهای لازم را برای حرکت در مسیر اتحاد سیاسی مسلمانان اعمال نمایند.

فرقه بهائیت از نظر باورهای اعتقادی در گستره توحید، نبوت و معاد، عملا خلاف آن چیزی را معتقدند که باور مشترک تمام فرق اسلامی است، تا جایی که برای رهبران خود، مقام نبوت و رسالت قائل بوده و دین اسلام را دین نسخ شده و پایان یافته ای می دانند.نفوذ این فرقه، پس از شکست فکری از علمای عصر قاجار و اعدام علی محمد باب کاهش یافت، ولی پس از به حکومت رسیدن محمدرضا پهلوی و به خصوص در دهه های سی تا پنجاه، به مناصب اساسی در حکومت و دربار دست یافتند و با حمایت دولت های استعماری، روش های مختلف اسلام ستیزی را پیش گرفتند.نقش روحانیت و مراجع آگاه، به خصوص آیت اله بروجردی و پس از ایشان، امام خمینی (ره) در مبارزه فکری و قانونی با این فرقه، بسیاری از اهداف مشترک حکومت و بهائیت را خنثی کرد.