جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با ملاحظه و بررسی تطبیقی مثنوی معنوی و دیوان شمس، اندیشه ها و مضامین مشترکی در این دو اثر عظیم ادبی دیده می شود. برخی از این اندیشه های مشترک، در دیوان شمس به اجمال و ابهام و در مثنوی مشروح و با روشنی بیش تر آمده است. از این رو، مقایسه این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و نکات مشترک آن ها می تواند در برطرف کردن ابهام ابیاتی از دیوان شمس نیز موثر افتد. در مقاله حاضر، علاوه بر جست وجوی اندیشه های مشترک در این دو کتاب، سعی شده برای برخی ابیات دیوان شمس، با استشهاد از مثنوی، توضیحات روشنی عرضه شود.

کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی به این دلیل که بر نکات و اشارات فرهنگی و اجتماعی پراکنده در خلال روایاتش اشتمال دارد، از نظر مطالعات فرهنگی و جامعه شناسی اهمیت بسیار دارد. زیرا این نکات، بازتاب دهنده جزئیات زندگی اجتماعی در ایران قرن پنجم هجری است. یکی از وجوه ارزشمند تاریخ بیهقی، تبیین و توصیف شیوه مدیریت و مملکت داری سلاطین غزنوی، خصوصا سلطان مسعود، با نگرشی تحلیلی و نقادانه است. این ویژگی از نظر مطالعات میان رشته ای، در میان آثار تاریخی قرن پنجم و ششم هجری به کتاب تاریخ بیهقی ارزشی خاص بخشیده است.با توجه به اینکه در جهان امروز، شالوده اندیشه های مدیریت سیاسی کشورهای غربی و اغلب ملل دیگر، تا حد زیادی از عقاید و تفکرات نیکلوماکیولی، سیاستمدار و نویسنده مشهور ایتالیایی (وفات 1527م.) تأثیر پذیرفته است و نظریات او از رنسانس به بعد، اهمیت بسیار یافته است، نویسنده این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به مندرجات کتاب تاریخ بیهقی و آثار مهم نیکلوماکیاولی، بر آن است تا رفتارهای مدیریتی و روش های مملکت داری مسعود غزنوی را با عقاید و نظریات ماکیاولی مقایسه نماید. بر اساس نتایج این جستار، روش های مسعود در بیش از نیمی از موارد با توصیه های ماکیاولی منطبق است.

نوشتار حاضر، به بازتاب داستان پرندگان «منطق الطیر» عطار در داستان «اسطقس» سیمین دانشور پرداخته است که هدف از این بررسی، مشخص نمودن میزان بهره گیری دانشور از مواریث ادب گذشتگان به منظور تحقق بخشیدن به فضای پست مدرنیستی داستان مد نظر خویش است.نگارنده به منظور نظم بخشیدن مقایسه ای دو اثر، ابتدا عناصر ساختاری هفتگانه ای را در حوزه ریخت شناسی پراپ، البته با اندکی تفاوت، نشان داده و سپس به ارتباط این عناصر با انگاره ها و باورهای اساطیری پرداخته است. با بررسی همانندی دو اثر، مشخص گردید که مبنای اصلی روایات، بر اساس بازگشت به خاستگاه اولیه و منشا اساطیری قهرمان است.این بررسی، حاکی از آن است که داستان «اسطقس»، همانندی بسیاری با داستان پرندگان عطار، از منظر سفر قهرمانان به سوی خاستگاه نخستین و مقوله اساطیری دارد؛ به همین جهت، دانشور توانسته است با چشم داشتن به روایت پرندگان، شالوده داستان خویش را پی افکند.

این مقاله با نگاهی به نمونه های ترجمه شده ادبیات فارسی به فرانسه به مسایل زبان استهاره می پردازد. بدیهی است که در شکل عام هدف ترجمه انتقال معنا است اما در زمینه ترجمه متن های ادبی، ترجمه فرایندی فراتر از انتقال معنا را در بر دارد. برای ترجمه متون ادبی نگاه مترجم به سبک نویسنده و عبارت های خاص متن فراتر از چهار چوب های معنایی است. بدیهی است که اثری از جمالزاده یا دولت آبادی را بدون در نظر گرفتن طنز و ادراک تصویر و ضرب المثل ها نمی توان ترجمه کرد.

سحر و جادو در تاریخ بشر قدمتی دیرینه دارد به طوری که در برخی دوران ها چنان رواج داشته است که بسیاری از مردم، حتی پیامبران الهی را به گواهی آیات، ساحر می پنداشتند. سحر در لغت به معنى هرکاری یا چیزى است که مأخذ آن مخفى و پنهان باشد، ولى در عرف عام غالباً به همان کارهاى خارق‌العاده‏اى مى‏گویند که با استفاده از وسایل مختلف انجام مى‏شود. سحر امری آموختنى است و منشاء آن ابلیس است، لذا کسانی که از سحر استفاده می‌کنند، با شیاطین در ارتباط هستند. با توجّه به تصریح خداوند در آیات قرآن در باب مسأله- ی سحر، می‌توان به این نتیجه رسید که برخی از شعبه‌های سحر از امور واقعی است، ولی اسلام، رفتن به سوی این امور و استفاده از آن را به شدّت نهی می‌کند. در نتیجه دین یهود هم همانند اسلام سحر و جادو را نهی کرده است؛ اما بعد از تحریف تورات به دست عالمان یهودی، اعتقاد به سحر و جادو نیز دستخوش تغییر و با عرفان کابالا آمیخته شده و به عنوان ابزاری فریب کارانه برای رسیدن به هدف های شیطانی مورد استفاده قرار گرفته است، البته یادگیری سحر به طور کل حرام نیست و در برخی موارد جایز است و مردان خاص خود را می‌طلبد؛ زیرا در غیر این صورت آثار مخرب فردی و اجتماعی یا حتّی خانوادگی به بار می‌آورد. پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی سحر و جادو از منظر قرآن و عهد عتیق می پردازد.

سرمایۀ اجتماعی از مفاهیم نو، مهم و قابل توجه در عرصه علوم اجتماعی است و در چند دهۀ اخیر تا آن‌جا اهمیت یافته که به آن ثروت نامرئی هم اطلاق می‌شود، در این مقاله در صدد بررسی مقایسه‌ای این مفهوم با مفهوم عصبیت است که توسط ابن‌خلدون مطرح شدهاست. ابنخلدون برای تحلیل بنای نظام سیاسی، بی‌نظمی سیاسی و اجتماعی عصر خود از این کلید واژۀ استفاده کرده‌ و آن را یک عامل وحدتبخش و متحدکننده می‌داند. در واقع هدف اصلی این است که در نهایت به پاسخ این سؤال برسیم که آیا می‌توان عصبیت ابنخلدون را با توجه به نظریات سرمایه اجتماعی روزآمد کرد؟ چارچوب نظری مقالۀ حاضر مبتنی بر نظریۀ گیدنز و مکمل آن آراء پاتنام است. مجموعه بحث‌های ارایه شده بدین نتیجه رهنمون گردیده که علاوه بر این ‌که دو مفهوم دارای اشتراکاتی هستند، از برخی جهات با هم تفاوت‌هایی دارند که آن‌ها را از هم جدا می‌کند. از این تفاوت‌ها می‌توان چنین استنباط کرد که کاملا نمی‌توان عصبیت را روزآمد کرد. در واقع آن بخشی از عصبیت که پیوندی تنگانگ با اجتماع قبیله‌ای دارد را نمی‌توان روزآمد کرد. ولی مصداق‌هایی از عصبیت که از مختصات اجتماع قبیله‌ای نیست را می‌توان روزآمد کرد مانند دین که در اغلب جوامع بشری، به ویژه جامعۀ ما هم‌چنان عامل عمدۀ همبستگی است، هم‌پیمانی نیز که امروزه در قالب منظقه‌ای و جهانی شکل می‌گیرد، از جمله مواردی هستند که به امکان روزآمد ساختن نظریه عصبیت ابن‌خلدون با جامعه جدید کمک می‌کنند.

برای نظام یافتن مطالعات تطبیقی در فلسفه، ضروری است تصویری روشن از چیستی فلسفه‌ی تطبیقی وجود داشته باشد. برای به دست آوردن این تصویر روشن، باید مؤلفه‌های معتبر در تعریف فلسفه‌ی تطبیقی از دیدگاه پژوهش‌گران این رشته شناخته شود. مهم‌ترین مفهوم در فلسفه‌ی تطبیقی، مقایسه است. مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی مفهومی محوری است. البته این مفهوم، غایتِ فلسفه‌ی تطبیقی نیست، بلکه ابزاری برای رساندن پژوهش‌گر به هدف خود از فلسفه‌ی تطبیقی است. افزون بر آن، مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی بین سنت‌های متفاوت فلسفی و به صورت بنیادین انجام می‌شود. با توجه به ملاحظات یادشده می‌توان این تعریف را برای فلسفه‌ی تطبیقی پیشنهاد کرد: فلسفه‌ی تطبیقی، مطالعه‌ی مقایسه‌ای بنیادین و برون‌سیستمی سنت‌ها یا نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است. در صورتی که اعتبار قید برون‌سیستمی پذیرفته نشود، می‌توان با حذف این قید، تعریفی عام‌تر پیشنهاد کرد، یعنی: مطالعه‌ی مقایسه‌ایِ بنیادین نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است.

موضوع این رساله « تحلیل شیوه های فریب شیطان در قرآن و حدیث و مقایسه آن با شیوه های فریب هالیوود » می باشد. هدف نگارنده در این پژوهش نامه این است که با شناخت شیوه های فریب شیطان از دیدگاه آیات و روایات و نیز شناخت شیوه های فریب موسسه عظیم فیلمسازی هالیوود و تطبیق این دو شیوه با هم جهت مشخص نمودن ارتباط و مشابهت یا عدم تطبیق آن ها ، به نتایج نظری و عملی کاربردی دست یابیم. بشر امروزبه صورت گسترده مخاطب انواع فیلم های هالیوود است و از این طریق نوع ایدئولوژی، شیوه و سبک زندگی و حتی دین و مذهب خود را انتخاب می کند؛ لذا آشنایی با انواع روش های تأثیرگذاری این فیلم ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این رساله مشتمل بر پنج فصل می باشد. در فصل اول کلیات رساله بیان شده است. درفصل دوم سیزده مورد از شیوه های فریب شیطان و در فصل سوم انواع تکنیک های فریب فیلمسازان هالیوود بررسی و احصا گردید. درفصل چهارم با تطبیق شیوه های فریب شیطان و هالیوود و ارائه نمونه های عینی فیلم های هالیوودی ، مشابهت خاصی بین برخی شیوه هایفریب شیطان و هالیوود تبیین گردید. در فصل پنجم نیز به خلاصه و نتیجه گیری همت گماشته شد. نتایج حاصله از این پژوهش بصیرت افزایی مسولین رسانه های صوتی تصویری و نیز مصون سازی آحاد جامعه بوسیله آشنانمودن آنها با تکنیک های عملیات روانی و شیوه های شیطانی فریب هالیوود می باشد. نوع منابع مورد استفاده دراین تحقیق ؛ منابع تفسیری و روایی و همچنین کتب علمی مرتبط با موضوع، مقالات و دیگر منابع کتابخانه ای و برخی سایت های اینترنتی معتبر می باشند.

آشنایی با اصول و قوانین حاکم بر جامعه بسیار اهمیت دارد. در مکتب ما ضرورت این بحث تا آنجاست که در شناخت ایدئولوژی دین مبین اسلام و کارکرد‌های عملی ما را یاری می‌کند و تا زمانی که از این اصول و قوانین آگاهی نداشته باشیم، نمی‌توانیم تحلیل خوبی از جامعه و تاریخ داشته باشیم. در اصول حاکم بر جامعه از نظر استاد مطهری(ره) و آیت الله مصباح یزدی موارد اختلافی وجود دارد، که در این نوشتار با بررسی دیدگاههای آنان از طریق مطالعه تطبیقی به این موضوع پرداخته‌ شده است.