جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دو فرهنگ و تمدن چین و ایران از سالیان پیش در قاره پهناور آسیا خودنمایی می کردند. شاید به دلیل فاصله مکانی این دو قدرت بزرگ بود که در طول تاریخ دو امپراتوری چین و ایران هرگز در مقابل هم نایستادند. اما این دو قدرت عظیم آسیایی، همواره با یکدیگر ارتباطاتی داشتند که این ارتباطات خواه بازرگانی و خواه فرهنگی، تاثیراتی بر فرهنگ مقابل داشته است.هم ایرانیان و هم چینیان به خاطر وفاداری به سنت ها، عناصر فرهنگی وارداتی را به نوعی با فرهنگ و سنت خود همرنگ و هم سو می کردند.ایرانیان انعطاف خاصی نسبت به پذیرش هنر و فرهنگ جدید از خود نشان می دهند؛ ابتدا با آن عجین شده و سپس به تدریج استعداد و خلاقیت خاص خود را از لابلای این مراودات فرهنگی جلوه گر می سازند.یکی از جنبه های تاثیرگذار خارجی بر هنر ایران، هنر چین است که در بستر یکی از قدیمی ترین تمدن های بشری شکل گرفته است. با حمله مغول ها به ایران در سده ی سیزدهم تا هفتم و با رویکار آمدن ایلخانان، پس از سپری شدن ناآرامی ها و آشوب ها، ارتباطات بین دو کشور ایران و چین، به عصر طلایی خود رسید؛ چرا که هر دو کشور مورد حمله یک مهاجم خارجی قرار گرفته و تحت حکومت واحد مغول اداره شدند.حاکمان مغول (خاندان سونگ و یوآن) که به طور جدی تحت تاثیر فرهنگ و هنر غنی چین قرار گرفته بودند، از طریق ارتباطات سیاسی، تجاری و بعدها فرهنگی، این علاقه ی خود را به هم پیمان خویش در ایران نیز تسری بخشیده و مقدمات تاثیر متقابل هنر ایران و چین در زمینه های مختلف هنری و از جمله نقاشی، فراهم کردند.سوالات:1-آیا عناصر تشکیل دهنده نگاره های چینی در نقاشی های ایرانی دوره ایلخانی نیز تاثیر گذارده است؟2-چه تفاوت ها و شباهت هایی در خصوص انعکاس طبیعت در نقاشی های چینی و ایرانی وجود دارد؟اهداف:1-بررسی نمادین طبیعت گرایی در نقاشی های دوران سونگ، یوآن و ایلخانان ایرانی2-بررسی عناصر مشترک تشکیل دهنده نگاره های چینی و ایرانی

موریس مرلوپونتی(1961-1908) اساس تفکرش در کتاب پدیدارشناسی ادراک را بر مفهوم «در جهان بودن» استوار کرده است. او به تاسی از هوسرل و هیدگر، سعی دارد در خصوص نسبت ما و جهان تامل کند. یکی از مفاهیم بسیار مهم در اندیشه های پدیدارشناسانه هوسرل، بازگشت به شی است که علم معاصر از آن غافل مانده است و مرلوپونتی سعی دارد با تکیه بر طبیعت و شی به تصویر درآمده در آثار سزان، مساله پدیدارشناسانه بازگشت به شی و طبیعت را تبیین کند. او می کوشد تا نقاشی های سزان را حد واسط دو نوع تحویل متمایز یعنی تحویل استعلایی و ذات گرا قرار دهد و از این طریق شکاف میان این دو تحویل را پر نماید. تحقیق حاضر به شیوه ای پدیدارشناسانه به اهتمام مرلوپونتی در خصوص مفهوم طبیعت، شی و رهیافت هنرمندانه سزان به این مفاهیم می پردازد و سعی دارد تبیین نماید که بنا بر آموزه های مرلوپونتی نقاشی های سزان چگونه می تواند شکاف میان آگاهی و جهان را پرنماید.

تیمور زندگی سیاسی - نظامی خود را از ماوراء النهر، که سرزمین جغتائیان نامیده می شد، شروع کرد. او قبایل و ایلات و امرای این منطقه را متحد و یکپارچه کرد و سپاهی منظم فراهم آورد و با اتکا به این سپاه به اردوکشی و گشودن سرزمین های مختلف پرداخت. الگوی او در این لشکرکشی ها چنگیزخان بود. تیمور در این لشکرکشی ها همواره در پی آن بود که بر شکوه و شوکت سرزمین مادری خود، ماورا النهر، بیفزاید و، برای این منظور، با غارت ها و چپاول های سنجیده و دقیق، بنیه مالی آن جا را تقویت کرد و، از طرف دیگر، با غارت نیروی انسانی کارآمد و مولد شهرها و ایالات دیگر و گسیل آن ها به ماوراءالنهر، فضای فکری، فرهنگی و هنری این منطقه را تقویت و غنی کرد. در این مقاله، طرز عمل و سیاق کار او برای رسیدن به نتیجه مطلوب و دستاوردهای هنری این طرز عمل و سیاست گذاری محل بحث و فحص قرار گرفته است.

ادبیات آلمانی آراسته به آثاری است که متعلق به دوره های گوناگونند. دوره رمانتیک در آن میان دارای این ویژگی است که اندیشمندان، ادبا و هنرمندان آن توجه خود را نه به امور واقعی، بلکه به غایت بینهایت جهان معطوف داشته اند. زیرا منشأ و شالوده امور غایت نامتناهی جهان است که در عرصه طبیعت به صورت ایده های زیبا متجلی است. مطابق بینش رمانتیک هنرمندان با احساس خویش جلوه ایده ها در صحنه طبیعت را مشاهده می کنند و در آثارشان نمایان می سازند. اما موضوع مورد توجه آنها آنقدر عظیم است که هیچ هنرمندی نمی تواند آن را به تمامی مشاهده کند و در آثارش به نمایش گذارد. افزون بر آن غایت نامتناهی جهان به طور ذاتی در هیچ اثر ادبی نمی گنجد؛ بنابراین آثار ادبی به صورت قطعه ای ناتمام باقی می ماند. مقاله زیر شرح مختصر بینش و آثار اندیشمندان، ادبا و هنر مندان دوره رمانتیک است.

تمامی آثار هنری، افکار و تخیل موریس بارس را باور می کنند. در عرصه هنر، بیش از هر چیز، پیام های انسانی، اجتماعی و عقیدتی که هنرمند با هنر خود سخاوتمندانه در اختیار عموم قرار می دهد، توجه بارس را جلب می کند. به این ترتیب، او همواره در پی آن هنری است که با روحیات هنری خودش سازگار باشد، افکار و عقاید منسجم اش را از هم نپاشد و او را از راه و روش خویش به بیراهه نکشاند. از این رو، هنر از دیدگاه بارس نه تنها روشی برای کشف و شناخت روحیات فردی و دسته جمعی است، بلکه می تواند همچون دست آویزی برای رسیدن به جاودانگی مطرح شود. در این مقاله، سعی بر آن است تا کلیه آثار موریس بارس را درباره هنر، به ویژه هنر نقاشی، مطالعه و بررسی کنیم تا بتوانیم انعکاس مستقیم نقاشی های برخی از هنرمندان نامدار اروپایی را بر افکار و آثار این نویسنده قرن بیست فرانسه بیابیم، اثر الهام بخش آن ها را نزد او برجسته تر نمایان سازیم و در نهایت، باری دیگر، به ارتباط میان رشته های مختلف هنری تاکید کنیم.

تحولات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ایران در دوران قاجار جامعه به‌ شدت سنتی ایران را در ‌برابر امواج تمدن غربی قرار داد و در مجموع، شرایطی به وجود آورد که تا آن زمان برای جامعه ایران بی ‌سابقه بود. پژوهش حاضر در ‌پی پاسخ‌ گویی به این پرسش است که آیا شرایط ویژه اجتماعی و فرهنگی عهد قاجار تاثیری در شعر و نقاشی این دوران گذاشته است؟ و اگر پاسخ مثبت است، آیا تاثیر پدید آمده در این دو حوزه هنری مشابه بوده است یا خیر؟بدین‌ منظور نخست با بررسی شرایط اجتماعی و فرهنگی ‌عهد قاجار و پژوهش در شعر و نقاشی این دوران در می ‌یابیم که، در هر دو حوزه جریان ‌های چهارگانه متناظری وجود داشته که دو جریان از آنها کاملا جدید است. تمسک شاعران و نقاشان به شیوه ‌های گوناگون بیان هنری چیزی نیست جز آزمونی برای برون ‌رفت از بحران اجتماعی -‌ فرهنگی دوران قاجار.نتیجه ‌گیری مقاله آن است که شرایط اجتماعی مشترک تاثیری واحد در این دو هنر بر جای گذاشته؛ تاثیری که سرگذشت آنها را به گونه ‌ای دور از انتظار به یکدیگر شبیه ساخته است.

بعد از استیلای لشکر چنگیز بر بلاد اقوام اویغور و منحل شدن این طایفه در تاتارها، سبک نقاشی مانوی – اویغوری توسط مغولان در چین منتشر و رایج شد و ذوق و سلیقه استادان این سرزمین متمدن که خود نیز به این فن علاقمند و در آن مهارت داشتند، در آن اثر کرد و به تدریج سبک نقاشی ایرانی – مانوی پس از گذشتن از دست هنرمندان اقوام اویغور و مغول، در چین به عنوان سبک خاصی شناخته شد و همین سبک نقاشی است که در عهد ایلخانان مغول توسط هنرمندان چینی با بهره مندی از روش ها و سنت های هنری نقاشی چینی، دوباره در راستای مبادلات فرهنگی و هنری به ایران برگشت و به عنوان «سبک چینی» مشهور گردید. علت عمده این امر نیز عزیمت برخی از هنرمندان چینی به امر ایلخانان، به ایران بود. در نتیجه این امر و رفت و آمد مردم ایران به چین به تدریج نقاشی سبک چینی در ایران انتشار یافت. بر اثر نفوذ هنری نقاشان چین و استفاده از کاغذ، قلم و مرکب چینی و شکل و شیوه رنگ آمیزی و ترکیب خطوط و ترسیم صورت بعضی حیوانات و پدیده های ذی روح که در میان فرهنگ و هنر مسلمین سابقه نداشته، مثل اژدها و بعضی از حیوانات افسانه ای دیگر، به تدریج اجزای و عناصر جدیدی در نقاشی ایرانی داخل شد و در تصاویر خلق شده، نقش صورت های مغولی با چشم های بادامی و گونه های برجسته معمول گردید و این اختلاط و تاثیر و تاثرات سبک نقاشی چینی و ایرانی در یکدیگر، به ویژه در عهد تیموریان در قالب «مکتب هنری هرات» به اوج خود رسید.

آثار آندره مالرو گستره ای جهانی و اروپایی دارد. این توجه خاص نسبت به اروپا نقاشی پابلو پیکاسو را نیز شامل می شود. با اینکه مالرو در مورد پیکاسو در زمان حیاتش مطلبی ننوشته است اما در سالگرد مرگ نقاش کتابی را به رشته تحریر در آورد تا بدین ترتیب از او قدردانی به عمل آورد. رابطه پیکاسوی نقاش و مالروی نویسنده بسیار پر فراز و نشیب بود. با اینحال در اسپانیا کتاب ضد خاطرات همانقدر سر و صدا بپا کرد که تابلوهای پیکاسو. به همین دلیل است که مالرو سخنگوی نقاش می شود تا بهتر عقاید خویش را در مورد نقاشی بیان کند و پیکاسو هم به بهترین وجه موزه خیالی نویسنده را به تصویر می کشد.

فضای اَدبی بین دو قرن شاهد انفجار فعالیت شعری بوده، آفرینش حالتی «صنعتی» پیدا کرده و متون ادبی، هنری نیز شده اند. نویسندگان همچون «پروست» به نقاشیهای زمان خود توجه می کنند، به خصوص به نقاشانی همچون: «مونه»، «مانه» و «تانر» که دارای سبک امپرسپونیستی هستند. تابلوهای «مونه»، علی الخصوص دو مجموعه نیلوفرها و آنهایی که دارای مضامین آبی می باشند، اثر نویسنده را تحت تاثیر قرار داده اند.با «مونه» و «مانه»، «پروست» تبدیل به منتقد هنری شده، او همچنین از حامیان هنرمندان چون «شارل را فردوسی» در کتاب خویش یاد می کند. نویسنده همچنین شخصیتهایی واقعی همچون نقاش فرانسوی «شاردن» را با شخصیتهای دیگر که خیالی هستند، همانند «الستیر» جایگزین می کند. بدین ترتیب شاهکار پروست، تعریف دیگری از ادبیات و نوع – سومی از آفرینش «بارتی» بین نقد و رمان می باشد.

مفهوم «شمایل نگاری تفسیری» از آثار هنری که ریشه در علم بیان و سخنوری یونان باستان داشته است، باز در قرن نوزدهم توسط نویسندگان رمانتیک و بخصوص پارناسینها رواج پیدا کرد. علی رغم محدودیت های اعمال شده بر معنای این لغت در طی قرون که منجر به پدید آمدن یک دیدگاه مختصر و تقلیل یافته از تاریخ نوشتار توصیفی در نقد ادبی شد، با این وجود شمایل نگاری تفسیری در توصیف آثار هنری جایگاه ویژه ای در نوشتار منظوم و منثور قرن نوزدهم دارد. نمایش اثر هنری و توصیف آن به شکل نوشتاری که در آثار تئوفیل گوتیه بسیار فراوان دیده می شود، بر پایه هنر و دانش زیباشناسی شاعر مبنی بر جستجوی زیبایی مطلق و در جهت ایده آل کردن واقعیت می باشد. نمایش نوشتاری و تفسیری یک اثر هنری در مجموعه شعر اسپانیا نقش اساسی داشته به طوری که از حد یک صنعت سخنوری فراتر رفته و ارزشی چندمنظوره پیدا می کند.