جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
نقد خطاپذیری وحی در اهل سنت با تکیه بر آثار طبری
نویسنده:
مجید حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
وحی که در قرآن کریم بارها مورد تبیین واقع شده و ایمان به آن برای هر مسلمانی فراهم کننده زمینه صحیح اعتقادی در سایر أبعاد دین مبین اسلام است یکی از مسائل مهم در حوزه قرآنپژوهی و نگاه عمیق از نظر کلامی و اعتقادی مبحث خطاپذیری یا ناپذیری وحی در مکتب تشیع وتسنن است. طبری از اهل سنت، مستقیم و غیر مستقیم در بیانات تفسیری و روایی خود وحی نبوی در مرحله ابلاغ آن را به خطاپذیری متهم کرده و در حقیقت مسیر وحی که نبوت است را به آفت خطا و فراموشی متهم کرده است.این نوشته ناچیز به دنبال این است که بینش غلط و غلط انداز اهل سنت را با شاخصه های اصلی وحی، با مبحث خصیصه های ذاتی وحی، با نبوت و عصمت انبیا در تضاد آشکار از منظر فریقین بداند لذا در این نوشته کوشش می شود به این نتیجه رسید که تبیین صحیح از نبوت و سایر اعتقادات دین اسلام مرهون برداشت و تفسیر صحیح و دقیق از وحی الاهی با تمام شئون و ابعاد آن است. و وحیامتناع ذاتی از قبول خطا را در خود دارد چرا که پدیده ای واقع نماست و صحنه واقعیّت هیچ گاه مختلط به خطا و سایر اشتباهات نمی شود وحی در نگاه اهل سنت که غالب آنها معتقد به خطاپذیری آن هستند مورد نقد و ارزیابی این نوشته واقع شده است وقتی قرآن تمام شئون نبوت را محصول وحی ربانی و الاهی می داند و سرچشمه وحی را خدا با صفت «حق» بودن ترسیم می کند نتیجه این می شود که وحی خودش بخودی خود نشئه حق است و چطور حق بذاته باطل پذیر بشود. اهل سنت فراموش کرده اند که وقتی پیامبر در ابلاغ وحی سلطه پذیر شیطان بشود اعتماد و اطمینان به صحت سایر ابعاد اعتقادی متزلزل می شود و دین از اساس بر پایه شک و احتمال و تردید بنا می شود و سایر شئون دین در معرض انحراف و تغییر واقع می شود. این که پیامبر در نگاه اهل سنت یک بشر است و بشر همواره در معرض خطا و فراموشی است دیدی بسیار اشتباه به نبوت و وحی است غافل از این که بشری است که فعل و تقریر و قول او از مصدر و منبع وحی الاهی و ربوبی تغذیه شده است.
چالش گادامر و هرش بر سر معیار درستی تفسیر
نویسنده:
حمیده ایزدی نیا، اصغر واعظی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
"هرش" بر این باور است که نظریه هرمنوتیکی "گادامر" به پلورالیسم و نسبیت انگاری می انجامد. هرش به پیروی از عالمان هرمنوتیکی رمانتیک هدف خوانش متن را دستیابی به قصد مولف می داند، اما در نظر گادامر، فهم عبارت است از تفاهم و توافق با دیگری، نه کشف قصد و نیت دیگری. بنابراین هرش معتقد است معنای متن از قبل تعین یافته است و هدف از خوانش متن کشف این معناست. اما در نظر گادامر معنا از طریق دیالوگ میان مفسر و متن تولید می شود و در نتیجه هیچ معنای از قبل تعین یافته ای وجود ندارد. بر پایه این نگرش، گادامر زبان و امکانات آن را شرط تعین معنا می داند، ولی هرش بر این باور است که زبان صرفا شرط آشکارگی معناست. هرش از سوی دیگر گادامر را متهم به بی معیاری می کند. وقتی معنا امری نامتعین شد دیگر هیچ معیاری برای تمییز تفسیر درست از تفسیر نادرست وجود ندارد. در این مقاله بر آنیم تا ضمن طرح سه انتقاد اساسی هرش به گادامر، پاسخ آنها را از منظر شارحان و مدافعان گادامر بیان نماییم.
صفحات :
از صفحه 45 تا 58
باورهای پایه و چگونگی تحصیل معرفت عینی و ضروری از دید فیلسوفان مسلمان و تحلیلی نوین و وجود شناختی از آنها
نویسنده:
مرتضی حاج حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در فلسفه کلاسیک به مجموعه ای از قضایا که آدمی به کشف آن‌ها همت می‌گمارد و صدق آن‌ها را بر اساس معیار مطابقت توضیح می‌دهد معرفت اطلاق می‌شود و معرفتِ مطلوب معرفتی است که واجد دو وصف عینیت و ضرورت باشد. چنین معرفتی، بدون شک باید در فرایندی شکل گیرد که هم انعکاس حقایق امور را تضمین کند و هم از توان مقاومتی بالا در برابر حملات شکاکانه برخوردار باشد. در این صورت معرفت حاصل واجد کمالات مطلوب معرفت یعنی عینیت و ضرورت خواهد بود. فیلسوفان مسلمان برای دسترسی به چنین معرفتی بحث تصدیقات بدیهی و ملاک بداهت آن‌ها را پیش کشیده و ضمن اعتقاد به عینیت و ضرورت بدیهی‌ها، ارجاع نظری‌ها به بدیهی‌ها را شرط عینیت و ضرورت نظری‌ها قلمداد کرده‌اند. بیان و بررسی انتقادی نظر فیلسوفان مسلمان در مورد تصدیقات بدیهی و ملاک بداهت آن‌ها و نیز بیان و بررسی انتقادی رویکردهای مکمل در دوران معاصر و بحث در مورد میزان توفیق هر یک در تبیین چگونگی صدق تصدیقات بدیهی و تضمین معرفت عینی و ضروری، هدف اصلی این مقاله است که با پیشنهاد رویکرد وجودشناختی به عنوان رویکردی نوین که با تکیه بر مفهوم وجود و تحلیل وجود شناختی از تصدیقات پایه و اصول بدیهی اولیه به حل مسئله مبادرت می‌ورزد خاتمه می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 73
تأملى در استدلال‏‌هاى مبناگروى
نویسنده:
محمدصادق علی‏ پور، مجتبى مصباح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
توجیه معرفت یکى از مهم ترین مسائلى است که از دیرباز ذهن فیلسوفان و معرفت شناسان را به خود مشغول کرده و موجب ارائه نظریات متفاوتى در این باب شده است. مبناگروى یکى از قدیمى ترین و مهم ترین این نظریات است. ازاین رو، این پژوهش درصدد بررسى استدلال هاى مبناگروى و مهم ترین چالش هاى پیش روى آن است. در این راستا با بررسى استدلال از راه استحاله تسلسل و احتمال و یقین، روشن خواهد شد که تنها برخى تقریرهاى استدلال از راه استحاله تسلسل قابلیت اثبات مدعاى مبناگرایان را دارد. این در حالى است که نتیجه استدلال از راه احتمال و یقین چیزى نیست که مبناگرا به دنبالش باشد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 125
بررسی و نقد نظریه خطاناپذیری مشاهدات عرفانی
نویسنده:
رضا حسینی فر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با توجه به روش عرفان که مبتنی بر دریافت‌‌‌ شهودی و علم حضوری است، رسالت مهم عرفان‌‌‌پژوهان و فیلسوفان علم، پرداختن به ماهیت «مشاهدات عرفانى» و پاسخ‌‌‌گویی به پرسش‌‌‌ها و ابهام‌‌‌های فراوان این «روش» دستیابی به حقیقت است. از جمله این مباحث، امکان خطا در مشاهدات عرفانى، و در صورت محتمل بودن خطا، بررسی «میزان»هاى صیانت از خطا در مشاهدات است. این نوشته بر آن است که ضمن نقد نظریه «خطاناپذیری مشاهدات عرفانی» و با تحلیل و بررسی سخنان بزرگان این وادی، ضرورت وجود «میزان» را برای مشاهدات عرفانی، به اثبات برساند. روشن است که پس از اثبات ضرورت وجود میزان، شمارش و تبیین گستره کارامدی این میزان‌‌‌ها، دارای بحث‌‌‌ها و فروع فراوان است که باید در جاى دیگرى بدان پرداخت.
صفحات :
از صفحه 125 تا 141
حس و توحید از منظر مفسران و فیلسوفان
نویسنده:
محمدتقی فعالی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از نظر تمام مفسران و نیز فیلسوفان دستیابی به معرفت برای انسان امکان پذیر است. آدمی می تواند با توسل به روش های مختلف به معرفت دست یابد. در این میان، حس راهی برای نیل به شناخت و طریقی برای مواجهه با جهان خارج است. حس انسان را با جهان خارج آشنا کرده پرده از رازهای حسی برمی دارد. متفکران در ارتباط با اعتبار طریق حس دیدگاه های متفاوتی را مطرح کرده اند اما آموزه های قرآن و استدلال هایی که از آیات قرآن به دست می آید ما را به این سمت رهنمون می نماید که حس راهی معتبر است. قرآن با ترتیب دادن استدلال های مختلف ارزشمندی شناخت حسی را به صورت فی الجمله می پذیرد. از سوی دیگر آیات قرآن بیانگر آن است که در حس امکان خطا وجود دارد. فلاسفه در ارتباط با نسبت نفس با شناخت حسی معتقدند که نفس انسان در مرحله قبل از حس، فاقد هرگونه معرفت است، اما قرآن اظهار می دارد که نفس در آغاز، فاقد علم حصولی است و طرح مساله فطرت ما را بر آن می دارد که معتقد شویم معارف فطری و غیرحصولی در نفس، قبل از حس وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
چیستی، چرایی و چگونگی تربیت اجتماعی بزرگسالان
نویسنده:
ابوالفضل ساجدی ,غلام حیدر کوشا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان,
چکیده :
«تربیت اجتماعی بزرگسال» یک مساله هنجاری فرآیندی است که از خلال آن بزرگسال نقش های جدید اجتماعی را «بازدرونی سازی» نموده و نقش ها و موقعیت های ناسازگار را در جهت تعالی و رسیدن به کمال مطلوب سازگار می سازد. ناقص بودن تربیت پیشین، کمال طلبی دائمی افراد، تاثیر گرایش های درونی بر رفتارها و کنش های اجتماعی و جدید بودن و ناسازگاری نقش های اجتماعی مسائلی اند که ضرورت و چرایی تربیت اجتماعی بزرگسال را توجیه می کنند. در منابع دینی، روش هایی چند برای تربیت اجتماعی بزرگسال در محیط خانواده در نظر گرفته شده است که عبرت دهی (یادآوری تاریخ و جریان های گذشته و بیان نقاط ضعف و قوت آن)، انذار (ترساندن از بلایا، حساب و کتاب قیامت و مجازات های رسمی و غیر رسمی اجتماعی) و وصیت (فراخواندن اعضای خانواده به پایبندی به ارزش های اجتماعی، آداب همزیستی و تعاون و همکاری) از جمله آنها است که در نوشتار پیش رو تبیین گردیده است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 79
مسئله باور پایه و نظام معرفتی علامه طباطبایی
نویسنده:
قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نظریه مبناگرایی یکی از دیرینه‌ترین و مهم‌ترین رهیافت‌ها در معرفت‌شناسی تلقی ‌می‌شود. از دو قسم اساسی مبناگرایی، مبناگرایی کلاسیک و معتدل، در مقاله حاضر، مبناگرایی کلاسیک را انتخاب کرده‌ایم و از دو شکل مبناگرایی درون‌گرایانه و برون‌گرایانه، دومی را بررسی می‌کنیم. در نوشتار حاضر هر دو دسته از مبناگرایی ساده و مضاعف و تمایزات اساسی آن‌ها را کاویده‌ایم. ادعای اصلی مبناگرایی کلاسیک برون‌گرایانه این است که باورهای ما به دو دسته پایه و استنتاجی تقسیم می‌شوند و همه باورهای استنتاجی ما، در فرایند توجیهی، باید به باورهای پایه بازگردند، در غیر این‌ صورت دچار دور یا تسلسل خواهیم شد. در مقاله حاضر کوشش خواهد شد تا علاوه ‌بر آن‌که کاستی‌های نظریه مبناگرایی نشان داده می‌شود به این کاستی‌ها، بر اساس نظام معرفتی علامه، پاسخ‌هایی داده شود. علامه طباطبایی در نظام معرفتی خود دستگاهی از روابط میان باورها، بر اساس سه اصل، سامان می‌دهد که این دستگاه اولاً، تمایز میان بدیهیات اولیه و ثانویه را مشخص ‌می‌کند؛ ثانیاً، ضمن نقد معرفت خطاپذیر از معرفت خطاناپذیر دفاع می‌کند؛ ثالثاً، روش دست‌یابی به معرفت یقینی را تبیین ‌می‌کند؛ و بالاخره، ضمن نقد بر مبناگرایی ساده، مبناگرایی مضاعف را رویکرد درست بر‌می‌شمارد. خطاپذیری و خطاناپذیری و در نتیجه، تصحیح باورهای پایه اساسی‌ترین ضعف و کاستی در مبناگرایی است. با توجه به مبنای علامه طباطبایی، درباره معرفت یقینی، که باید در نهایت همه معرفت‌ها به بدیهیات ختم و بدیهیات ثانویه نیز با روابط ویژه‌ای به بدیهیات اولی یا سه اصل اولی منتهی شوند؛ می‌توان خلل اساسی در مبناگرایی، که همان معرفت تزلزل‌پذیر غیر یقینی است، را مورد پرسش قرار داد. مهم‌ترین دستاورد علامه، در حوزه معرفتی، دفاع از معرفت یقینی بر اساس اولیات و امکان دست‌یابی به معرفت خطاناپذیر است.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
وحی شناسی از دیدگاه برخی روشنفکران معاصر و آیت‌الله سبحانی
نویسنده:
عبدالرضا حسناتی نجف‌آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ازآنجا كه وحي،طريقي براي معرفت وكمال انساني به حساب مي آيد، مورد توجه همگان قرار گرفته، ودر مورد آن نظرياتي حادث گرديده است.جناب دكتر سروش وآيت الله سبحاني نيز از جمله كساني هستند كه در مورد وحي نظرياتي دارند. دكتر سروش ماهيت وحي را تجربي دانسته، نزول وحي را مرتبه ي برتر شاعري به حساب مي آورد.به بيان ايشان منبع وحي در حقيقت،شخصيت پيامبر(صلي الله عليه وآله)است.به همين جهت،وحي حقيقتي صد در صد بشري وصد در صد الهي مي باشد.اين درحالي است كه آيت الله سبحاني وحي را از سنخ تجربه به حساب نياورده،بين نزول وحي وشاعري تباين كلي قائل است. به بيان ايشان وحي از امور غيبي است كه درك كنه آن براي انسان هاي معمولي،ميسر نبوده وايمان به آن(مانند ساير امور غيبي)برهمگان لازم است.آيت الله سبحاني ضمن اينكه منبع وحي را امري خارج از وجود پيامبر(صلي الله عليه وآله)مي داند،وحي را حقيقتي صد درصد الهي معرفي نموده،وبشري بودن آن را برخلاف بيان خود وحي مي داند.هر يك از اين دو نظريه لوازمي دارد مانند اينكه طبق ديدگاه دكتر سروش الفاظ وحي،بشري؛نقش محوري در وحي،از آن پيامبر(صلي الله عليه وآله)؛وحي خطابردار وتكامل پذير است بر خلاف ديدگاه آيت الله سبحاني كه الفاظ هم الهي بوده وخطا و تكامل در وحي بي معنا خواهد بود ،همچنين نقش محوري براي پيامبر نبوده،بلكه پيامبر فقط مبلّغ وحي است. در اين نوشتار،پس از بيان هردوديدگاه، ادله ي دو نظريه بيان گشته، نقد هاي وارد بر هريك، ذكر گرديده ودر نهايت نشان داده شده ، تجربي بودن وحي به علت نقدهاي درون ديني وبرون ديني كه بر آن وارد است،امري باطل وغير قابل دفاع است.همچنين تكامل وحي وخطا پذيري آن و...نه تنها اموري بدون دليل است،بلكه دليل بر خلاف آن مي باشد.
عصمت امام از نگاه خرد
نویسنده:
علی ربانی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در نوشتار حاضر، دلایل عقلی لزوم عصمت امام تبیین و تحلیل شده است. چکیده این دلایل به قرار زیر است. اساسی ترین ملاک نیازمندی مؤمنان به امام، معصوم نبودن آنان است. هرگاه این ملاک در امام نیز نباشد، به امام دیگری نیاز خواهد بود و لازمه آن تسلسل محال است. شریعت اسلام، پس از پیامبر، باید برای مکلفان حفظ و تبیین شود. این آرمان، بدون عصمت امام به دست نخواهد آمد. در شریعت اسلامی، اطاعت از امام، همچون اطاعت از پیامبر ، بدون هیچ قید و شرطی واجب شده است. وجوب اطاعت از چنین فردی در گرو معصوم بودن او است. تحقق کامل هدف‌های امامت، در گرو آن است که امام مورد اطمینان کامل و همه جانبه مردم باشد. چنین اطمینانی، بدون عصمت به دست نخواهد آمد. از دیدگاه اسلام، امام جایگاه علمی و معنوی ویژه‌ای دارد که از افراد عادی بالاتر است. اگر معصوم نباشد، چه بسا مرتکب گناه شود و در نتیجه، مقام او از افراد عادی نیز فروتر شود.
صفحات :
از صفحه 41 تا 66
  • تعداد رکورد ها : 10