جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موسوعة الإمام اميرالمؤمنين علي بن ابی‌طالب عليه‌السلام تألیف باقر شریف قرشی، دائره‌المعارف سخنان، نامه‌ها و ادعیه امام على علیه السلام است كه در یازده جلد به زبان عربی منتشر شده است. شیوه نویسنده در هر یک از جلدهای کتاب بدین ترتیب است که ابتدا مقدمه‌ای تحقیقی در رابطه با مباحث آن جلد ارائه شده است. متن هر جلد مشتمل بر چند بخش کلی است که عناوین فرعی را دربر دارد. در ذیل هر عنوان فرعی با ذکر توضیحی مختصر یک یا چند روایت ذکر شده است. گاه شرح و توضیحی نیز پس از روایت آمده است. نویسنده در مقدمه کتاب در ضمن یازده شماره ویژگی‌های شخصیتی امام على علیه السلام را برشمرده است. وی در مورد دهم چنین می‌نویسد که هیچ شخصیتی در تاریخ انسانی نیست که دیدگاه‌ها درباره او به این اندازه مختلف باشد؛ دیدگاه دوست و دشمن درباره او در نهایت اختلاف است؛ برخی دوستان درباره او غلوهای فاحش و زیاده‌روی‌های زشتی می‌کنند؛ آن‌ها گمان می‌کنند که آن حضرت مدبر هستی و پدیدآورنده زندگی است. آنچه آن‌ها را به سمت این غلو بزرگ سوق می‌دهد، چیزهایی است که از امام از تعالی ذات، وسعت علوم، شجاعت کمیاب، دلیری در جنگ‌ها و حرکت پرشور به‌سوی حق می‌بینند؛ لذا اعتقادی جازم به الوهیت آن حضرت پیدا می‌کنند. برخی نیز در بغض و دشمنی افراط کرده‌اند و معتقد به کفر و خروج آن حضرت از دین شده‌اند؛ چراکه معتقدند امام به آن‌ها ستم کرده و پدران آن‌ها را در راه اسلام هلاک کرده است. این‌ها همان نواصب و به پیروی از آن‌ها خوارج هستند. به‌هرحال غلات و نواصب و خوارج از هدایت اسلام و از دین خارج هستند و بهره‌ای از هدایت قرآنی نبرده‌اند اولین مطلب پس از مقدمه، اشاره به نسب شریف امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. در دنیای انساب، نسبی درخشا‌ن‌تر از نسب امیرالمؤمنین علیه السلام نیست چراکه جمیع عناصر شرف و کرامت را داراست و از اصل و نسب بنی‌هاشم است که به پاک‌دامنی، شهامت، مهمانداری، کمک به همسایه و صفات شایسته‌ای شناخته ‌می‌شوند که این خاندان را به لحاظ والایی، درخشش و شرف در صدر خانواده‌های عربی قرار می‌دهد برخی مورخان بعضی بزرگی‌های کریمانه‌ای که بنی‌هاشم را از ابتدای تاریخش از دیگر خانواده‌ها متمایز می‌کند را نقل کرده‌اند. در مکه خانواده‌ای که به پاک‌دامنی و شهامت شناخته شود به‌جز بنی‌هاشم نبود؛ مثلاً عبادت بت‌ها در بین قبایل مکه رایج بود. آن‌ها بت‌هایشان را بر پشت کعبه آویزان می‌کردند. هر قبیله بتی داشت که به‌جای الله آن را عبادت می‌کردند؛ تنها بنی‌هاشم بودند که فقط الله را می‌پرستیدند و بر دین شیخ انبیا ابراهیم علیه السلام بودند. امیرالمؤمنین علیه السلام دراین‌باره می‌گوید: «به خداوند سوگند، پدرم و جدم عبدالمطلب و عبدمناف و هاشم بتی را نپرستیدند و تنها خدای یکتا را می‌پرستیدند و به دین ابراهیم به‌سوی خانه خدا نماز می‌خواندند». این کرامت برای خاندان بنی‌هاشم دلالت بر کمال فکری و ایمان عمیق به خدای یکتا و دور افکندن خرافات جاهلی و بت‌هایشان دارد. آن‌ها بت‌ها را به تمسخر گرفته و از دین جدشان ابراهیم پیروی کردند که با بت‌ها به جنگ برخاست و ایمان به خدای یکتا را آشکار کرد. حلف الفضول (پیمان جوانمردان در حمایت از مظلوم)، استخراج آب زمزم، سقایت حجاج و اطعام طعام از دیگر اقدامات کریمانه بنی‌هاشم بوده است جلد 2 ابتدا جنگ‌ها و غزوه‌هایی که علی علیه السلام در آن‌ها همراه پیامبر بوده یک‌به‌یک معرفی شده است. پس‌ازآن اتفاقات پیش از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله که عبارت از حجة‌الوداع، قضیه غدیر خم و نزول آیه اکمال دین است، مورد مطالعه قرار گرفته است. پس‌ازآن موضوع سقیفه و حوادث خلافت پیامبر صلی الله علیه و آله در زمان ابوبکر و عمر تا کشته عثمان بررسی شده است. امام در ایام حکومت ابوبکر و عمر از حکومت فاصله گرفت و در کارهای حکومتی دخالت نکرد. وی در این سال‌ها به تفسیر قرآن کریم روی آورد و با کسی جز عمار بن یاسر، ابوذر، سلمان فارسی و دیگر اصحاب برگزیده با کسی ارتباط نداشت

این کتاب نقد و ردیه‏ای است بر کتاب قراءة فی نهج‏البلاغه دلیمی که در آن تعدادی از مطالب نهج‏البلاغه را مخالف اندیشه و شخصیت حضرت علی (ع) و فرهنگ شیعه دانسته و آنها را رد کرده است. در کتاب حاضر به آن شبهات پاسخ داده شده و درباره عصمت امام، وحی و الهام و رابطه امامت و نبوت و سیره و شخصیت حضرت علی (ع) بحث شده و از همه محتوای نهج‏البلاغه دفاع شده است.

إحقاق الحق و إزهاق الباطل، تألیف قاضى نورالله شوشترى، در ردّ کتاب «ابطال نهج الباطل و اهمال كشف العاطل»، نوشتۀ فضل‌للّه امین فرزند روزبهان بن فضل‌للّه خنجى شيرازى اصفهانى از اعاظم عالمان شافعيه. وى فردى حكيم، عارف، صوفى، محدث، شاعر و اديب بود. آثار متعددى از وى برجاى مانده كه مشهورترين آنها همان کتاب «ابطال نهج الباطل» است كه در ردّ بر نهج الحق و كشف الصدق علامه حلّى نگاشته است. وى در کتاب خویش از جاده انصاف خارج گشته و رعايت ادب را ننموده و کتاب خویش را آكنده از مطالبى ساخته است كه موجب خشم خداوند، سرزنش خردمندان و نكوهش خرد مى‌گردد. «احقاق الحق» كه در ردّ کتاب فضل بن روزبهان نوشته شده، خلاصه‌ایست از مجادلات شيعه و سنى پيرامون مباحث الهيات، نبوت و امامت.

کتاب «السيرة النبوية» نوشته نجاح طائی، که به زبان عربی نوشته شده شرح زندگانی پیامبر (ص) از آغاز تا وفات و شرح وقایع صدر اسلام و صحابه‌ آن حضرت، و ذکر دشمنان و مخالفان صدر اسلام و پس از آن است. جلد هفتم و هشتم شامل موضوعات: عثمان در زمان پیامبر (ص)، نسب، صفت و اخلاق عثمان، اعمال عثمان، عثمان و جهاد، عثمان و حدیبیه، عثمان و سقیفه، عثمان و ابی بکر، عثمان و عمر، عثمان و قریش، عثمان در زمان حکومتش، عثمان و یهود و غیره می باشد.