جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در زمان انشقاق و خشونت و مهاجرت اجباری چگونه می توان خدا را درک کرد؟ ماریو آگیلار، گوشه نشین کاتولیک بندیکتین، با آخرین کتاب خود، هویت مذهبی هندوها و مسلمانان را پس از تجزیه هند در سال 1947 بررسی می کند. او با نگاهی به تجارب قربانیانی که ساکت شده‌اند، نشان می‌دهد که چگونه از این دوره آسیب‌زا، گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز بین مذاهب پدید آمده است که با انسانیت و دعای مشترک برگزار می‌شود. آگیلار که بر اساس شیفتگی به چیزی که مذاهب را به جای تقسیم می کند، پیوند می دهد، خوانشی الهیاتی از یک رویداد مهم در تاریخ قرن بیستم ارائه می دهد که هم خلاقانه و هم سازنده است.

ترجمه ماشینی: تفاوت، تنوع و اختلاف از ویژگی های اجتناب ناپذیر چشم انداز اخلاقی، اجتماعی و سیاسی ما هستند. این مجموعه مقالات جدید به بررسی روش‌هایی می‌پردازد که سنت‌های مختلف اخلاقی و دینی با نارضایتی‌های درون مدرسه‌ای برخورد کرده‌اند. این جلد نه سنت جداگانه را پوشش می دهد: کنفوسیوس، بودیسم، مسیحیت، یهودیت، اسلام، لیبرالیسم، مارکسیسم، ادیان جنوب آسیا و قانون طبیعی. هر فصل ویژگی‌های متمایز، تاریخچه و چالش‌های مخالفت درون مدرسه‌ای را در هر سنت بیان می‌کند و خوانندگان را قادر می‌سازد تا شباهت‌ها و تفاوت‌های بین سنت‌ها را شناسایی کنند. این کتاب با پس‌گفتار مایکل والزر به پایان می‌رسد، که مروری اجمالی از چالش مخالفت درون‌دولتی و پاسخ‌ها به آن چالش ارائه می‌کند. این مجموعه که متعهد به گفت‌وگو بین فرهنگ‌ها و سنت‌ها است، این گفت‌وگو را با چالش‌های مشترکی که همه سنت‌ها با آن روبرو هستند آغاز می‌کند: چگونگی حفظ انسجام و ارزش‌های اصلی در مواجهه با کثرت‌گرایی، و چگونگی انجام این کار به شیوه‌ای که با درونی سازگار باشد. اصول اخلاقی روایات

شناخت منابع و مآخذ، گام نخست هر تحقیق است. امروزه کتاب شناسی و مأخذشناسی به عنوان یک ضرورت مطرح شده و به صورت رشته آموزشی و تخصصی درآمده است. در راستای استفاده بهینه پژوهشگران، بر آن شدیم تا منابع مربوط به بخشی از تحقیقات مرتبط با موضوعات مجله را، که در قالب کتاب یا مقاله در نشریات و مطبوعات مختلف عرضه شده است، فراهم ساخته و در اختیار خوانندگان محترم مجله قرار دهیم تا بتوانند افزون بر بهره گیری از مطالب مجله، برای پی گیری و مطالعه بیشتر در این زمینه از منابع گسترده تری کمک گیرند. در این شماره موضوع «دین شناسی» تقدیم خوانندگان محترم مجله می گردد. هرچند به دلیل فرصت اندک، فرصت گردآوری همه کتاب ها و مقالات در این زمینه میسر نشد، اما تلاش شده است تا دست کم بخش عمده ای از این منابع آورده شود.معرفت

شرح عیون المسائل: مهم‌ترین اثر کلامی حاکم جشمی و در شرح کتاب خودش عیون المسائل، است و شامل فرق غیرمسلمان، فرقه‌های مسلمان، معتزله و آرا و عقاید آنها، توحید، تعدیل و تجویر، و نبوت است. وی در این کتاب به آرای قاضی عبدالجبار تکیه کرده است. فؤاد سید، بخشی از این کتاب را که در شرح احوال عالمان معتزلی از قاضی عبدالجبار تا زمان جشمی است، در کتاب فضل الإعتزال و طبقات المعتزلة قاضی عبدالجبار به چاپ رسانده است.

در مقاله «نبوت در دین های یهود و مسیحیت» نویسندگان ادعا کرده اند که بر مبنای روش «پدیدارشناسی دین» مقاله را تدوین کرده اند، اما نگارنده این سطور این ادعا را نقد کرده، بر این باور است که این مقاله نوعی گردآوری داده های تاریخی جریان نبوت در یهودیت و مسیحیت است بدون اینکه با تفسیر پدیدارشناسانه همراه باشد. نگارنده ضرورت می داند مطالعه پدیدارشناختی موضوع مذکور را به اجمال نشان دهد:برای تبیین بهتر حیث التفاتی جریان نبوت در یهودیت، مسیحیت و اسلام، این دوره از تاریخ ادیان باید به عنوان یک حلقه فکری در فرآیند تفکر بشر در تاریخ بررسی شود. تاریخ ادیان از حیث مرکز معنا (مرکز و شکل ساختار قدسی) به سه دوره کلی ابتدایی، اعتدالی و افراطی سکولار تقسیم می شود:1. دوره ابتدایی: برای انسان های ابتدایی از یک طرف طبیعت به طور کلی مرموز و مقدس بود و در نتیجه تمام اجزا و پدیده های طبیعت نظیر آسمان، زمین، ماه، خورشید، سنگ، آب، آتش، رود و ... به عنوان مظهر نیروهای فوق انسانی و خدایان پرستش می شد. از طرف دیگر انسان ابتدایی از حیث اجتماعی قبیله محور بود و هنوز بشر با پدیده ای به نام «جامعه» آشنا نشده بود. به همین دلیل به کارگیری اصطلاح «جامعه ابتدایی» از حیث فلسفی درست به نظر نمی رسد و از طرف دیگر بشر از تاریخ و زمان به شدت هراس داشت و آن را فاقد حقیقت و معنا می پنداشت. از این رو انسان های ابتدایی دایما از طریق جشن ها و آیین های مذهبی به زمان قدسی که در اول تاریخ اتفاق افتاده بود باز می گشتند. بدین ترتیب تاریخ برای انسان های ابتدایی شکل دوری داشت و آنها از تاریخ خطی و تکاملی به شدت گریزان بودند.2. دوره اعتدالی: در این دوره مرکز معنای انسان (مرکز و شکل ساختار قدسی) عوض می شود. این تحول مرکز معنا و ترسیم ساختار قدسی جدید با جریانی به نام «نبوت» صورت پذیرفت. پیامبران از یک طرف مرز بین مقدس و نامقدس را در عرصه طبیعت تفکیک و مشخص کردند و مقدس را تحت عنوان خداوند منزه و متعالی از طبیعت مطرح کردند و در نتیجه طبیعت فقط در برخی موارد ابزار عمل خداوند قرار گرفت. این رویکرد جدید پیامبران در عرصه طبیعت سبب شد که تا حدودی ترس انسان از مرموزیت و هیبتناکی طبیعت زدوده شود و در نتیجه امکان و آزادی عمل و فعالیت در بستر طبیعت برای انسان با توجه به اوامر خداوند پدید آید. از طرف دیگر پیامبران در عین عدم نفی قبیله گرایی، انسان ها را به مرکز معنای جدیدی به نام «جامعه» دعوت کردند. در یهودیت موسی بنی اسراییل را از عرصه نامقدس و بردگی در مصر به سوی ایجاد یک جامعه قدرتمند دعوت کرد تا آنها بتوانند به عزت، معنا و کمال دست یابند، و همین طور پیامبران بعدی بر تشریح ابعاد این «جامعه» همت گماشتند. جامعه مورد نظر پیامبران در عین حال جامعه تاریخمند و تکاملی بود و بشر با ورود به عرصه جامعه با مفهوم تاریخ نیز آشنا می شد. در این میان ایده «معاد» نقش مهمی در پذیرش مفهوم تاریخ در نزد انسان ها بازی کرد؛ به طوری که انسان ها اطمینان یافتند که بهشتی که در دوره ابتدایی در اول تاریخ جست و جو می کردند، این بار پس از ورود آنها به تاریخ و کسب کمالات انسانی در آخر تاریخ حاصل خواهد شد. بدین ترتیب تاریخ چون دارای کاربردی معادی شد، برای بشر دوره دوم پذیرفتنی و قابل تحمل گردید. در یهودیت به اندازه ای که پیش گویی های پیامبران با وقوع حوادث ناگوار به واقعیت می پیوست، وقایع تاریخ مفهوم قدسی به خود می گرفتند و اندک اندک این باور برای بشر دوره دوم حاصل می شد که حوادث تاریخی و رنج ها و کیفرها از مشیت الهی صادر می گردند. به تعبیر دیگر برخلاف انسان دوره اول که اثری از خداوند در عرصه تاریخ نمی دید، انسان دوره دوم بر این باور شد که در تاریخ، خداوند به اعتبار افعال و صفات خود حضور و سریان دارد و آنها به اندازه پیروی از اوامر خداوند در متن جامعه و تاریخ به معنا، تقدس و کمال دست می یابند. برای یهودیان تاریخ صحنه عمل خداوند و عکس العمل یهودیان بود و «ارض موعود» تجلی صفت قدرت یهوه تلقی می گردید.

به جرات می‌توان گفت یکی از قوی‌ترین و اساسی‌ترین کتاب‌ها در ردِ الحاد، کتاب "الإسلام يتحدى" است. این کتاب از آثارِ فاخرِ عالم بزرگ هندوستان”وحیدالدین خان”است. در این کتاب به موضوعات مهمی که آتئیست‌ها روی آنها مانور می‌دهند پرداخته می‌شود. مواردی از قبیل: نقد مخالفان دین از زاویه‌ی بیولوژی و روانشناسی و تاریخی، پایان نیاز بشر به دین، توهمات ذهن بشر درمورد خدا و دین، وجود خدا، شک و تردید، یافته‌های فضایی، جهان‌های پیچیده کوچک، نظم جهان تصادفی یا برنامه‌ریزی شده، دلایل وجود زندگی پس از مرگ، اثبات نبوت، قرآن کلام خدا(اعجاز قرآن، پیشگویی‌های قرآن، یافته‌های عصر نوین)، دین و مشکلات تمدن، روابط زنان و مردان، ساختار اقتصادی و ... این کتاب به اثبات دین در برابر تفکر مادی جدید اختصاص یافته است. این اثبات دو حالت دارد؛ یکی این‌ که ثابت شود دین یک پدیده‌ی غیر مادی است: بنابراین علوم مادی مجاز نیستند که درستی دین را زیر سئوال ببرند. شیوه‌ی دوم، اثبات درستی دین در برابر تفکر مادی جدید است، بدین معنا که در اثبات حقانیت دین از همان ابزاری استفاده شود که برای اثبات یک موضوع در پهنه‌ی علوم مادی و تجربی استفاده می‌شود. برخی ازمباحث کتاب بدین‌قرار است: تئوری مخالفان دین؛ نقدی بر تئوری مخالفان دین؛ روش استدلال علمی؛ گواهی جهان هستی درباره‌ی وجود خدا؛ دلایل وجود آخرت؛ اثبات نبوت؛ قرآن کلام خدا؛ دین و مشکلات تمدن؛ و حیات طیبه