جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از دید بسیاری از زیست شناسان، نظریه تکامل داروین نظریه ای است که در زیست شناسی امروز محوریت دارد و به واسطه نظریه تکامل بخشی از توضیح علمی در زیست شناسی، نیازمند توضیح تاریخی است. بر مبنای تفاوتی که میان علوم «قانون نهاد» و علوم «تاریخی» گذاشته می شود، زیست شناسی را باید، به واسطه محوریت نظریه تکامل، به علوم «تاریخی» نزدیک تر بدانیم. شاید این دیدگاه وجود داشته باشد که زیست شناسی می توانست سرنوشت بهتری، به عنوان یک علم دقیق، داشته باشد؛ سرنوشتی که این علم را به علمی همانند علم فیزیک نزدیک تر کند. علمی که بیشتر از آنکه به شواهد تاریخی مبتنی باشد بر اساس قوانین زیست شناختی شکل گرفته باشد. هدف از این مقاله رد چنین دیدگاهی است. در این مقاله با ارائه شواهد تاریخی تلاش می کنم نشان دهم، که تاریخی بودن علم زیست شناسی، به واسطه پذیرش نظریه تکامل داروین نیست.

این مقاله در صدد پاسخ به این سوال است که آیا ناهشیار جمعی به معنی موسعی که یونگ در نظر می گیرد و نقشی که برایش در روان شناسی تحلیلی قائل می شود دارای همبسته های عصبی هست یا خیر. ضمنا نظریه ناهشیار یونگ بر مبنای علوم شناختی و بازخوانی هایی که متاخران در روان شناسی شناخت از این نظریه کرده اند بررسی می شود. برای مثال، نشان داده می شود که عواطف ناهشیارانه انسان به نوعی مربوط به حافظه بلند مدت است که در روان شناسی مبنای ژنتیکی دارد و مبتنی بر تغییر در ساختار ژنوتیپ است. در این نوشتار با رجوع به آرای افرادی چون یوان رودرر، پنکسپ و مک لنا خواهیم دید که چرا در طول رویاهای طبیعی و توهمات انسان، همیشه زمینه های ثابتی تکرار می شود، زمینه هایی که یونگ آنها را کهن نمونه می نامد و معتقد است به ناهشیار جمعی انسان ها برمی گردد. نشان خواهیم داد که این امر به ساختار مغز، اعصاب و ژنتیک ساختار مغز مربوط است.

تئودیسه جان هیک با عنوان پرورش روح یکی از راه حل های مطرح در پاسخ به مساله شر است که برگرفته از نظریه ایرنائوس است. ادعای هیک در تئودیسه پرورش روح این است که خداوند در جهان کنونی مشکلات و شرور زیادی را پدید آورده تا انسان در رویارویی با آن ها و مبارزه و تلاش برای برطرف کردن آن ها فضایل والای انسانی و اخلاقی را کسب کند و همانند مسیح شبیه خدا شود. این ادعا از سوی دو تن از فیلسوفان معاصر یعنی استفان تی. دیویس و برایان دیویس بررسی و نقادی شده است. به نظر آن ها ادعای هیک صحیح نیست و موارد نقض متعددی برای آن ارائه می دهند. از جمله این موارد این است که اگر شرور به تدریج انسان ها را به تکامل نزدیک می کند پس باید انسان های هر عصری نسبت به اعصار پیش از خود روحانی تر باشند؛ در حالی که چنین نیست. هم چنین برخی شرور از جمله شرور بی وجه و گزاف نه تنها انسان را متکامل نمی کند بلکه گاهی نتیجه برعکس می دهد.

اخلاق تکاملی از مهم ترین حوزه های مطالعاتی در فلسفه اخلاق است و هدف پژوهش بسیاری از دانشمندان می باشد. از برجسته ترین دانشمندان می توان به فرانس دی وال اشاره کرد که در زمینه تکامل اخلاق مقالات و کتاب های زیادی به رشته تحریر درآورده است. او برخلاف فیلسوفانی مانند هابز که انسان را گرگ انسان معرفی می کنند نگاهی بسیار خوش بینانه تر در باب سرشت آدمی ارائه می دهد و انسان ها را ذاتا نیک سرشت و موجوداتی اجتماعی می داند. دی وال با توجه به نظریات داروین قائل به پیوستگی بین انسان و سایر جانوران است. نگاه وی به اخلاق نیز از این دیدگاه تاثیر پذیرفته است. دی وال اخلاق را دارای ریشه های فطری و طبیعی می داند و نه امری مصنوعی و ساخته دست بشر. وی به این منظور به مطالعه همدلی می پردازد و همدلی را اساس اخلاق می داند. وی همدلی در جهان زیستی را در سه سطح (جانوران ساده تر، نخستی های پیشرفته تر و انسان) معرفی می کند. بنابراین معتقد است اشکال ساده تر همدلی در سطوح پایین تر حیات نیز وجود دارد. دی وال معتقد است آن چه اخلاق در انسان را از سایر موجودات زنده جدا می کند وجود همدلی نیست بلکه وجود قضاوت و استدلال های اخلاقی است که منحصرا در انسان وجود دارد.

مرگ در مثنوی، امری دفعی نیست که به یکباره اتفاق افتد و کوس ختم حیات را بکوبد، بلکه پدیده ای است ساری در متن زندگی، که انسان در حیات جسمانی خود بارها آن را تجربه می کند یا می تواند تجربه کند. این اندیشه از آنجا می خیزد که مولانا مرگ را اعم از مرگ جسمانی و دارای مراتب و گونه های گوناگونی می داند. به نظر او، خواب، تکامل انسان، خلق مدام و موت اختیاری، گونه هایی از مرگ در زندگی دنیوی اند. شاید در نگاه نخست، به نظر آید که بیان او در این موارد، بیانی مجازی است و مولوی، قصد تشبیه و نمادسازی دارد، اما مبانی اعتقادی که در پس آن ها وجود دارد، از یکسو و نتایجی هم که وی از مرگ بودن آن ها می گیرد از سوی دیگر، نشان می دهد وی آن ها را گونه هایی از مرگ می داند، نه تشبیهات و نمادهایی برای مرگ. از آنجا که مولانا در شناخت، قائل به تجربه است: «درنیابد حال پخته هیچ خام» با این گونه ها نیز معمولا به مثابه تجربه هایی از مرگ برخورد می کند، زیرا در پی ایجاد شناخت نسبت به مجهول ترین مساله و ملموس ساختن آن و در نتیجه، زدودن هراس ناش از جهل است؛ اگرچه اغلب آن ها ناآگاهانه اند.

ترجمه ماشینی: برای چندین دهه، جنبش خلقت گرایی اساساً در ایالات متحده مستقر بود. سپس، در دهه 1970، آفرینش گرایان آمریکایی ایده های خود را در خارج از کشور، ابتدا در استرالیا و نیوزلند، سپس در کره، هند، آفریقای جنوبی، برزیل، و جاهای دیگر - از جمله اروپا، که در آن آفرینش گرایی نقش گسترده ای در بحث های عمومی در مورد سیاست علمی ایفا می کند، مورد استقبال قرار گرفت. و برنامه های درسی مدرسه در این اولین تاریخ جامع آفرینش گرایی در اروپا، مورخان، فیلسوفان و دانشمندان برجسته ظهور و پاسخ به آفرینش گرایی علمی، علم خلقت، طراحی هوشمندانه و ضد تکامل گرایی سازمان یافته را در کشورها و مذاهب سراسر اروپا روایت می کنند. نویسندگان با ارائه نقشه ای منحصر به فرد از خلقت گرایی در اروپا، تاریخ شگفت انگیز فعالیت ها و استراتژی های آفرینش گرایی را در آنجا ترسیم می کنند. در طول چهل سال گذشته، خلقت گرایی به سرعت در میان کاتولیک های اروپایی، پروتستان ها، یهودیان، هندوها و مسلمانان گسترش یافته است، حتی زمانی که مخالفان خلاقیت تلاش می کردند شعله های آن را خاموش کنند. پیام‌های ضد تکامل چنان استقبال گسترده‌ای را به دست آورد که در سال 2007، مجمع پارلمانی شورای اروپا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به کشورهای عضو توصیه می‌کرد «دفاع و ترویج دانش علمی» و «مخالفت قاطعانه با آموزش آفرینش‌گرایی به‌عنوان یک رشته علمی به طور برابر. با تئوری تکامل." آفرینش گرایی در اروپا، مقدمه ای برجسته به تاریخ فرهنگی اروپای مدرن، تنوع جهان بینی در اروپا، و تأثیر متقابل علم و دین در یک زمینه جهانی ارائه می دهد. برای دانشجویان و دانش پژوهان تاریخ و فلسفه علم، مطالعات دینی، و نظریه تکاملی، و همچنین سیاستگذاران و مربیان نگران گسترش آفرینش گرایی در عصر ما، جالب خواهد بود.

صور ذهنی به جهت تجرد و ثبات خود، تغییر یا تکامل نمی پذیرند و امر صدق و کذب تصدیقات و گزاره ها بین وجود و عدم دایر است، یعنی صادق تر یا کاذب تر بودن تصدیقات معنا ندارد. تصدیق بدیهیات و ضروریات از تحول در امانند، هر چند فهم بهتر آن ها میسر شود. از طرف دیگر، نظریات تغییرپذیرند، هر چند یقینیات منطقی از جهت منطقی استوارند. فهم بهتر - به معنای تحول کیفی فهم - نیز، امکان پذیر است که با تکامل نفس پدید می آید.نفس انسانی با تهذیب درونی و اتحاد با معلومات خویش تکامل می یابد. و هر گونه تغییر یا تکاملی تنها در نفوس بشری واقع می شوند.

فلسفه نظری تاریخ، به چگونگی حرکت تاریخ و نفشه مسیر حرکت آن می پردازد. بررسی کیفیت حرکت تاریخ از نظرگاه دینی، می تواند شناخت صحیحی از موقف تاریخی ما، در مسیر حرکت تاریخ به دست آورد. علامه طباطبائی تاریخ را سیر حرکت از «وحدت به کثرت» و از «کثرت به وحدت» می داند. انسان ها سعی در «استخدام» یکدیگر دارند و این گونه به یکدیگر پیوند می خورند و جامعه ابتدایی را تشکیل می دهند. ویژگی «استخدام» چون منفعت طلبی شخصی را به دنبال دارد، موجب اختلاف و هرج مرج می شود. این اختلاف تنها از سوی یک عامل بیرونی امکان برطرف شدن دارد و آن «نبوت» است. انبیای الهی با شریعت آسمانی، موجب وحدت جوامع و رشد و تکامل آنها به سوی سعادت حقیقی می گردند. بر این اساس، انبیای الهی را می توان عامل اصلی حرکت تاریخ به شمار آورد.

انقلاب، پدیده ای استثنایی در سیر تحول جوامع است. بغرنجی، پیچیدگی، چندبعدی و چندلایه بودن در مفهوم و نیز تنوع در پیدایش، روند و فرجام در مصداق، از جمله ویژگی های این پدیده است. ویژگی دیگران، عدم اجماع و توافق بر یک تعریف مشخص و قابل قبول برای همه مکاتب و نظرات است. در مقاله حاضر ضمن مروری بر ویژگی های ذکرشده، نگارنده کوشیده است به تعریفی جامع از لحاظ آموزشی دست یابد، به نوعی که دانشجو و محقق، با در نظر گرفتن آن، بتواند نسبت به کلیه تعاریفی که با آن مواجه می شود، ذهنیت اولیه و نسبتا روشنی داشته باشد. در آخر نیز ترسیمی از مدل انقلاب در دو بینش مارکسیتی و اسلامی ارایه می شود.

این مقاله به بررسی تصویر خدا در آثار سنت اگزوپری، یکی از نویسندگان قرن بیستم می پردازد. سنت-اگزوپری یکی از رمان نویسان فرانسوی که تفکرات خاص فلسفی داشته و تلاش کرده تا تصویر خداوند را در رمان ها و زندگی نامه اش منعکس سازد. هدف اصلی وی پیروزی بر پوچ گرایی عصرش از طریق ارائه تصویری نو از خدا بوده است. وی تصاویر گوناگونی از خداوند ارائه می دهد که بیشتر در دو اثر قلعه و دفترها متبلور شده است. تصویری که با انچه در مذاهب رسمی از خداوند داده می شود، متفاوت است. بررسی و تحلیل این تصویر ویژه موضوع این مقاله است.