جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مغازى: تاريخ جنگ‌هاى پيامبر(ص)، ترجمه فارسى كتاب «المغازي» اثر محمد بن عمر واقدى (متوفى 207ق) است كه با قلم شيوا و رساى محمود مهدوى دامغانى، برگردان شده است. مترجم، بخشى از كتاب را در سال 1359 برگردانده و باقى را در سال‌هاى بعدى، ترجمه كرده است. مترجم اين اثر، كتاب‌هاى مختلفى را به فارسى برگردانيده و قلمى شيوا و دلنشين دارند و ترجمه ايشان نيز روان و جاذبه‌دار است. ايشان براى گزينش اين كتاب جهت ترجمه، شش دليل در مقدمه‌اى كه بدان افزوده، آورده است؛ از جمله گويد: اهميت مقام علمى و فضل واقدى، چنان است كه نه‌تنها كتاب او، بلكه آثار ديگرش هم از همان قرن سوم هجرى مورد استفاده و استناد ديگر مؤلفان و نويسندگان قرار گرفته است و غالبا به كتاب‌هاى او اعتماد داشته‌اند و مطالب نقل‌شده از ديگران را با مطالب واقدى، معيار زده‌اند و بدون ترديد هيچ كتابى در سيره و مغازه، به اهميت مغازى ابن اسحاق و مغازى واقدى نيست. ايشان براى اثبات مدعاى خود از بلاذرى، ابواسحاق، ابراهيم ثقفى، مسعودى، طبرى، ابن اثير، ابوالفدا، نويرى و ابن ابى‌الحديد نام برده است كه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند. بى‌ترديد اينان گاه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند؛ اما بايد پذيرفت كه همه مؤلفان و نويسندگان به گفته او، استناد نكرده‌اند. همچنين به تمام گفته‌هاى او نيز اعتماد نكرده‌اند. استناد در چند مورد، دليل بر برترى مقام علمى نمى‌شود. پيش‌تر نيز گفتيم كه شمارى از پيشوايان مذاهب و محدثان، كتاب او را فاقد اعتبار دانسته‌اند. بهتر بود مترجم محترم، دليل ارائه مى‌داد كه چه كسى و كجا مطالب واقدى را ضابطه درستى مطالب ديگران قرار داده است. اما اينكه نوشته‌اند: «بى‌ترديد بهترين كتاب است»، خوب بود ايشان نخست كتاب‌هاى سيره و مغازى ابن هشام، طبقات ابن سعد، سيره ذهبى، ابن كثير، صالحى شامى، مقريزى را ملاحضه مى‌فرمود كه مستند و با تجزيه و تحليل بيشتر نوشته شده‌اند. يكى از دلايل او آن است كه واقدى آيات مربوط به هر جنگ و سريه را در پايان آورده است. گرچه اين كار واقدى درخور تحسين است، اما ويژگى اين كتاب نيست؛ چراكه ابن هشام نيز آيات مربوط به هر سريه و غزوه را در پايان همان فصل آورده و به تفسير آن آيات نيز پرداخته است. برخى از دلايل مترجم چندان قابل توجه نيست؛ از جمله «ابن خرداذبه مى‌پنداشت كه مادر واقدى ايرانى بوده است». تنها ويژگى مغازى واقدى آن است كه به‌تفصيل نوشته شده و قديمى‌تر مى‌باشد؛ اما چون اكثر روايات آن مرسل هستند، از اعتبار ساقط مى‌باشد. اين ترجمه در سه جلد، به‌همراه فهرست‌ها توسط مركز نشر دانشگاهى چاپ شده است كه جلد اول آن در سال 1361 و جلد دوم در 1362 و جلد سوم در سال 1366، به ترتيب از چاپ خارج شده‌اند. مترجم، گاه ترجمه را با توضيحات بيشترى آورده است كه به حجم كتاب افزوده و گاه يك سطر عربى به دو سطر فارسى، تبديل شده است.

مغازى: تاريخ جنگ‌هاى پيامبر(ص)، ترجمه فارسى كتاب «المغازي» اثر محمد بن عمر واقدى (متوفى 207ق) است كه با قلم شيوا و رساى محمود مهدوى دامغانى، برگردان شده است. مترجم، بخشى از كتاب را در سال 1359 برگردانده و باقى را در سال‌هاى بعدى، ترجمه كرده است. مترجم اين اثر، كتاب‌هاى مختلفى را به فارسى برگردانيده و قلمى شيوا و دلنشين دارند و ترجمه ايشان نيز روان و جاذبه‌دار است. ايشان براى گزينش اين كتاب جهت ترجمه، شش دليل در مقدمه‌اى كه بدان افزوده، آورده است؛ از جمله گويد: اهميت مقام علمى و فضل واقدى، چنان است كه نه‌تنها كتاب او، بلكه آثار ديگرش هم از همان قرن سوم هجرى مورد استفاده و استناد ديگر مؤلفان و نويسندگان قرار گرفته است و غالبا به كتاب‌هاى او اعتماد داشته‌اند و مطالب نقل‌شده از ديگران را با مطالب واقدى، معيار زده‌اند و بدون ترديد هيچ كتابى در سيره و مغازه، به اهميت مغازى ابن اسحاق و مغازى واقدى نيست. ايشان براى اثبات مدعاى خود از بلاذرى، ابواسحاق، ابراهيم ثقفى، مسعودى، طبرى، ابن اثير، ابوالفدا، نويرى و ابن ابى‌الحديد نام برده است كه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند. بى‌ترديد اينان گاه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند؛ اما بايد پذيرفت كه همه مؤلفان و نويسندگان به گفته او، استناد نكرده‌اند. همچنين به تمام گفته‌هاى او نيز اعتماد نكرده‌اند. استناد در چند مورد، دليل بر برترى مقام علمى نمى‌شود. پيش‌تر نيز گفتيم كه شمارى از پيشوايان مذاهب و محدثان، كتاب او را فاقد اعتبار دانسته‌اند. بهتر بود مترجم محترم، دليل ارائه مى‌داد كه چه كسى و كجا مطالب واقدى را ضابطه درستى مطالب ديگران قرار داده است. اما اينكه نوشته‌اند: «بى‌ترديد بهترين كتاب است»، خوب بود ايشان نخست كتاب‌هاى سيره و مغازى ابن هشام، طبقات ابن سعد، سيره ذهبى، ابن كثير، صالحى شامى، مقريزى را ملاحضه مى‌فرمود كه مستند و با تجزيه و تحليل بيشتر نوشته شده‌اند. يكى از دلايل او آن است كه واقدى آيات مربوط به هر جنگ و سريه را در پايان آورده است. گرچه اين كار واقدى درخور تحسين است، اما ويژگى اين كتاب نيست؛ چراكه ابن هشام نيز آيات مربوط به هر سريه و غزوه را در پايان همان فصل آورده و به تفسير آن آيات نيز پرداخته است. برخى از دلايل مترجم چندان قابل توجه نيست؛ از جمله «ابن خرداذبه مى‌پنداشت كه مادر واقدى ايرانى بوده است». تنها ويژگى مغازى واقدى آن است كه به‌تفصيل نوشته شده و قديمى‌تر مى‌باشد؛ اما چون اكثر روايات آن مرسل هستند، از اعتبار ساقط مى‌باشد. اين ترجمه در سه جلد، به‌همراه فهرست‌ها توسط مركز نشر دانشگاهى چاپ شده است كه جلد اول آن در سال 1361 و جلد دوم در 1362 و جلد سوم در سال 1366، به ترتيب از چاپ خارج شده‌اند. مترجم، گاه ترجمه را با توضيحات بيشترى آورده است كه به حجم كتاب افزوده و گاه يك سطر عربى به دو سطر فارسى، تبديل شده است.

مغازى: تاريخ جنگ‌هاى پيامبر(ص)، ترجمه فارسى كتاب «المغازي» اثر محمد بن عمر واقدى (متوفى 207ق) است كه با قلم شيوا و رساى محمود مهدوى دامغانى، برگردان شده است. مترجم، بخشى از كتاب را در سال 1359 برگردانده و باقى را در سال‌هاى بعدى، ترجمه كرده است. مترجم اين اثر، كتاب‌هاى مختلفى را به فارسى برگردانيده و قلمى شيوا و دلنشين دارند و ترجمه ايشان نيز روان و جاذبه‌دار است. ايشان براى گزينش اين كتاب جهت ترجمه، شش دليل در مقدمه‌اى كه بدان افزوده، آورده است؛ از جمله گويد: اهميت مقام علمى و فضل واقدى، چنان است كه نه‌تنها كتاب او، بلكه آثار ديگرش هم از همان قرن سوم هجرى مورد استفاده و استناد ديگر مؤلفان و نويسندگان قرار گرفته است و غالبا به كتاب‌هاى او اعتماد داشته‌اند و مطالب نقل‌شده از ديگران را با مطالب واقدى، معيار زده‌اند و بدون ترديد هيچ كتابى در سيره و مغازه، به اهميت مغازى ابن اسحاق و مغازى واقدى نيست. ايشان براى اثبات مدعاى خود از بلاذرى، ابواسحاق، ابراهيم ثقفى، مسعودى، طبرى، ابن اثير، ابوالفدا، نويرى و ابن ابى‌الحديد نام برده است كه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند. بى‌ترديد اينان گاه به مغازى واقدى استناد كرده‌اند؛ اما بايد پذيرفت كه همه مؤلفان و نويسندگان به گفته او، استناد نكرده‌اند. همچنين به تمام گفته‌هاى او نيز اعتماد نكرده‌اند. استناد در چند مورد، دليل بر برترى مقام علمى نمى‌شود. پيش‌تر نيز گفتيم كه شمارى از پيشوايان مذاهب و محدثان، كتاب او را فاقد اعتبار دانسته‌اند. بهتر بود مترجم محترم، دليل ارائه مى‌داد كه چه كسى و كجا مطالب واقدى را ضابطه درستى مطالب ديگران قرار داده است. اما اينكه نوشته‌اند: «بى‌ترديد بهترين كتاب است»، خوب بود ايشان نخست كتاب‌هاى سيره و مغازى ابن هشام، طبقات ابن سعد، سيره ذهبى، ابن كثير، صالحى شامى، مقريزى را ملاحضه مى‌فرمود كه مستند و با تجزيه و تحليل بيشتر نوشته شده‌اند. يكى از دلايل او آن است كه واقدى آيات مربوط به هر جنگ و سريه را در پايان آورده است. گرچه اين كار واقدى درخور تحسين است، اما ويژگى اين كتاب نيست؛ چراكه ابن هشام نيز آيات مربوط به هر سريه و غزوه را در پايان همان فصل آورده و به تفسير آن آيات نيز پرداخته است. برخى از دلايل مترجم چندان قابل توجه نيست؛ از جمله «ابن خرداذبه مى‌پنداشت كه مادر واقدى ايرانى بوده است». تنها ويژگى مغازى واقدى آن است كه به‌تفصيل نوشته شده و قديمى‌تر مى‌باشد؛ اما چون اكثر روايات آن مرسل هستند، از اعتبار ساقط مى‌باشد. اين ترجمه در سه جلد، به‌همراه فهرست‌ها توسط مركز نشر دانشگاهى چاپ شده است كه جلد اول آن در سال 1361 و جلد دوم در 1362 و جلد سوم در سال 1366، به ترتيب از چاپ خارج شده‌اند. مترجم، گاه ترجمه را با توضيحات بيشترى آورده است كه به حجم كتاب افزوده و گاه يك سطر عربى به دو سطر فارسى، تبديل شده است.

سخنان و اعمال و رفتار رسول اکرم صلی الله علیه و آله به نام «سیره رسول الله» شهرت دارد. سیره رسول خدا شامل سخنان، احادیث و عملکرد ایشان در عرصه های فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در کتب تاریخ و سیره مورد بررسی و نقل قرار گرفته است. جنگ های عصر آن حضرت که به فرماندهی و حضور ایشان صورت می گرفت، «غزوه» نامیده می شود. بررسی و نقل اخبار این جنگ ها در اصطلاح تاریخ، «مغازی» [محل وقوع غزوه] گفته می شود. تدوین اخبار این جنگ ها را در اصطلاح، «مغازی نگاری» می گویند که به نوعی زیرمجموعه سیره نگاری شناخته می شود. در ابتدای عصر تدوین، مورخان به جمع آوری اخبار جنگ های عصر نبوی می پرداختند که بیشتر آنها با عنوان «مغازی رسول خدا» نام داشت. اما با گذر زمان و تحول در تاریخ نگاری، مغازی نگاری به صورت بخشی از کتب سیره رسول خدا درآمد، به گونه ای که سیره و مغازی به یک معنا استعمال شد. نوشتار حاضر با روش تحلیلی توصیفی به بررسی مغازی نگاری و مغازی نگاران اولین، بخصوص محمدبن عمر واقدی و کتاب او «مغازی» می پردازد.