جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
حکم شرعی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 47
عنوان :
جایگاه عقل در فقه امامیه
نویسنده:
فاطمه کلبندی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
استنباط احکام
,
حجیت
,
حسن و قبح
,
قبح
,
معارف اسلامی
,
عقل
,
فقه جعفری
چکیده :
پایان نامه مورد نظر به بررسی جایگاه عقل در فقه امامیه در طی چهار فصل همت گمارده است. فصل اول به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی واژگان مرتبط با رساله پرداخته است و علاوه بر بررسی سیر تطور تاریخی استناد به دلیل عقل ، اقسام ادله عقلی را مورد کاوش قرار داده است.درفصل دوم اقسام ادله عقلی در دو بخش مستقلات عقلیه و غیرمستقلات عقلیه بیان شده است و سعی شده است حجیت و مشروعیت آن اثبات شود.فصل سوم به بررسی قاعده ملازمه میان حکم عقل و شرع پرداخته است . استناد به این قاعده نقش عمده ای در اثبات حجیت عقل در فقه امامیه ایفا می کند.عنوان فصل چهارم گستره کاربرد عقل در ارتباط با سایر مباحث اصولی است که در آن در طی چهار بخش کارکرد عقل در مباحث الفاظ،حجت و اصول عملیه مورد بررسی قرار گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مصدر بودن عقل در استنباط احکام شرعی با تأکید بر آرای امام خمینی (ره)
نویسنده:
حسین خستو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
حسن و قبح
,
ادراک عقلی
,
قبح
,
معارف اسلامی
,
احکام شرعی
,
دلیل عقلی
,
عقل
,
عقل
,
قاعده ملازمه
,
حسن و قبح
,
خمینی، روحالله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران
,
مستقلات و غیر مستقلات عقلیه
,
حضرت امام خمینی (ره)
چکیده :
در این پژوهش که با عنوان « مصدر بودن عقل در استنباط احکام شرعی با تاکید بر آرای امام خمینی (ره) » فراهم آمده است، ما به بررسی جایگاه عقل در بین منابع چهارگانه اصول استنباط احکام شرعی پرداخته ایم. ابتدا کوشش شده است که جایگاه عقل در قرآن و روایات تحلیل شود و اینکه عقل تا چه اندازه قدرت فهم و درک مسائل مختلف و امورات گوناگون زندگی انسان را دارد و اینکه شارع مقدس به چه میزان به یافته های عقلی بها می دهد. در ادامه به نحوهه ادراک عقل در دو حوزه عقل نظری و عملی پرداخته ایم و توضیح داده ایم که قضایای عقلی در حوزه فقه و احکام اسلامی به دو طریق مستقلات عقلیه و غیر مستقلات عقلیه به نتیجه می رسند. نحوه دستیابی عقل به این قضایای استدلالی منطقی از طریق حسن و قبح ذاتی افعال و امور است که این حسن و قبح توسط عقل قابل ادراک می باشد. هر حکم شرعی نیز در درون خودش ضامن مصالح لازم الاستیفا و مفاسد واجب الاحترازی است که هدف شارع مقدس در صدور حکم شرعی رسیدن به آن مصالح و یا دوری از آن مفاسد می باشد. بنابراین عقل انسان که فطرتا خالی از هر گونه آلودگی وساوس شیطانی و هواهای نفسانی می باشد، می تواند با درک حسن و قبح و مصالح و مفاسد افعال، فتوا صادر نماید که این فتوا بنا بر اتفاق فقهای بزرگ شیعه حجیت شرعی دارد و حکم عقل را ملازم حکم شرع می دانند که به قاعده ملازمه معروف است: کل ما حکم به العقل حکم به الشرع.در پایان آرا و نظرات حضرت امام خمینی (ره) را در باب نقش عقل در استنباط احکام شرعی به طور مستقل، بیان کرده و گفته ایم که حضرت امام خمینی (ره) با استناد به مصلحت، عدالت، ضرورت عقلی و در نظر گرفتن مصالح و مفاسدی که در امور گوناگون نهفته است، با توجه به مقتضیاتی که در اماکن و ازمنه مختلف وجود دارد و باید لزوما مد نظر قرار گیرد که تنها راه درک این مسائل استفاده از استدلال و دلیل عقل می باشد، فتاوی گوناگونی از جمله در باب حکومت اسلامی، ولایت فقیه، فروش سلاح به کفار، بیمه، خرید و فروش خون و ... صادر نموده اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه راهحل مسئله شر از دیدگاه جان هیک و علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه وحیدی، مهدی دهباشی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خیر
,
تئودیسه روح
,
03. انسان شناسی Human nature
,
01. خداشناسی (کلام)
,
شرور
,
شرور (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
شر
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
شر اخلاقی ,
رنج ,
حکمت الهی ,
عدل الهی ,
اصالت وجود ,
انسان شناسی ,
خیر و شر اخلاقی ,
حکم شرعی ,
فلسفه آلام ,
عدمی بودن شر ,
وجودی بودن شر ,
اقسام شر ,
شرور تکوینی ,
شرور تشریعی ,
پرورش روح ,
شر طبیعی ,
نسبیت شر ,
شرایط اختیار ,
تفکیک ناپذیری خیرات و شرور ,
رنج گزاف ,
شناخت اختیاری خدا ,
شر در حکمت متعالیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
0
چکیده :
شر در قرون اخیر به صورت منطقی و قرینه ای(علیه وجود خدا) مطرح و به منزله نقدی بر آموزههای دینی مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان راه حلهای متنوعی ارائه داده اند که از جمله پاسخها، پاسخ هیک (فیلسوف و متکلم مسیحی) است که تئودیسه پرورش روح است و نیز پاسخ علامه طباطبایی که قایل به عدمی بودن شر شده، آن را لازمه عالم مادی و اختیار انسان می داند. این دو نظریه عدل باور با وجود نقاط اشتراک، دارای تفاوتهای بنیادیناند. در مقایسه و تطبیق دو نظریه، ابعاد مسئله روشنتر می شود و راهحل جدیدی بهدست می آید. لذا مقاله حاضر به بررسی و تطبیق این راهحلها می پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تناسب سور عزائم
نویسنده:
حلیمه رهگشای
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
معارف اسلامی
,
سوره
,
تناسب
,
تناسب
,
آیات سجده
,
هنر و علوم انسانی
,
عزایم
چکیده :
به سوره هایی که سجده واجب در آن است،"سور عزائم" اطلاق می شود. این سوره ها از دیدگاه دانشمندان امامیه عبارتند از:"سجده، فصلت، نجم، علق". تناسب میان مجموعه ای از سور یکی از انواع تناسب است. در این پژوهش با توجه به سیاق آیات، تفسیر و ارتباط بین آیات یک سوره، به بیان گونههایی از تناسب در سور عزائم پرداخته شده است. دلیل وجوب سجده در سور عزائم علاوه بر روایات، فضای نزول سوره، و لحن آیات سوره است که این ویژگی در سوره های مستحب وجود ندارد. آیات واجب السجده در راستای محور سوره است. زیرا در هر سوره، بخشی از آیات به لحاظ درونی و ارتباط نزدیکی که با یکدیگر دارند، ذیل یک محور فرعی قرار میگیرند. و این محورها در یک نکته اساسی که هدف و غرض اصلی سوره را تشکیل میدهد مشترکند. سجده، محور اصلی سوره سجده است،مبارزه با تکبر، محور اصلی سوره فصلت است. این محور در سوره نجم توجه به مسئولیت انسان است. و در سوره علق، درمان سرکشی انسان با سجده است. وجه مشترک این مجموعه عبارت است از: مکی بودن،امر به سجده، بیان معاد و نشانههای توحیدی، انذار و صفات معرضین از آیات الهی .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صلح و خشونت از دیدگاه قرآن و حدیث و پاسخ به شبهات
نویسنده:
محمد عارف حیدر قزلباش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
علوم انسانی
,
سیره
,
قرآن
,
حدیث
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
سنت
,
صلح
,
شبهات
,
خشونت
,
traditions
,
traditions
,
traditions
,
peace
,
violence
,
تعادل اجتماعی
,
peace
,
traditions
,
peace
,
violence
,
تعادل اجتماعی
,
violence
,
peace
,
تعادل اجتماعی
چکیده :
موضوع مطمح نظر در این پایان نامه صلح و خشونت و سختی در اسلام جنبه عرضی دارد. در پرتو این اصل سایر احکام اسلام که مورد اتهام دشمنان اسلام قرار میگرند قابل توجهی میباشد، چون جهاد با کفار و قتل مرتد و قصاص و حدود و تعریزات و امر به معروف و نهی از منکر و سایر احکام اسلامی برای حفظ حقوق فرد و جامعه مورد اجرا قرار میگیرد. بدین ترتیب در فصل اول به اثبات رسیده که مبدا صلح و خشونت در اسلام خدای است که رحمت را بر خود حتم کرده و واسطه شریعت اسلام پیامبری است که رحمت برای جهانیان است وکتابش مایه هدایت و رحمتاست در فصل دوم به تحلیل صلح در اسلام پرداخته شده است و چون اسلام میگوید که صلح بهتر است اصل اولیه در اسلام و صلح است. در فصل سوم به تحلیل خشونت از دیدگاه اسلام پرداخته شده در اسلام خشونت به نفع جامعه و فرد صورت میگرد و مواردی که به عنوان خشونت شناخته شده اند. (مانند قتل مرتد و قصاص و حدود و جهاد و ...) در واقع این احکام نیز گرچه ظاهری خشونت بار دارند، اما حقیقت آنها لطف و رحمت خدا در نظام احسن آفرینش و به منظور بازدارندگی از پلیدیها، زشتی ها و تعدی به حقوق الهی و انسانیاست چون در واقع حیات بشر در مراعات نمودن این احکام است. در فصل چهارم سیره معصومین علیهم السلام در رابطه با مخالفان مورد بررسی قرار گرفته و همان طور که تاریخ شاهد است که برخورد معصومین علیهم السلام با مخالفان و دشمنان دارای مصالح بزرگ و به نفع فرد و جامعه اسلامی بوده است و در نتیجه خشونت قراردادن سیره معصومین علیهم السلام خود خشونت گرایی خواهد بود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شرعیت حکم حکومتی
نویسنده:
مجید بابایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
امام
,
حکم
,
فقیه
چکیده :
حکم در لغت، دارای معانی زیادی از قبیل منع، علم و قضاوت میباشد. اما معنای آن در ترکیب «حکم حکومتی»، همان تصمیماتی است که حاکم شرع ـ به منظور ادارة جامعه و رسیدن به مصالح مردم در زمینههای مختلف قضایی، سیاسی، نظامی، احکام جزایی و غیره ـ صادر میکند. چنین حکمی؛ خواه از پیامبر، یا امام و یا فقیه صادر شود، مانند حکم الهی که از جانب خداوند متعال صادر میشود، شرعی است و آثار و لوازم شرعی دارد. در این مقاله با ادلهای همچون آیة «افتراء» و آیة «اطیعوا الله» و غیره این ادعا را اثبات خواهیم کرد. بعضی از علما، مانند علّامه طباطبایی، حکم حکومتی را مطلقاً ـ خواه از پیامبر9، یا امام7 و یا ولی فقیه صادر شود ـ شرعی ندانستهاند؛ اما به نظر میرسد این ادعا قابل قبول نبوده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
باز پژوهی ملاک خطابات حکومی از غیرحکومی
نویسنده:
جعفر ناصری، علیرضا حسینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فقه سیاسی
,
حکم الهی
,
حکومت
,
قواعد خطابات
,
ولایت فقیه
,
امام خمینی
,
خطابات حکومتی
,
خطابات غیر حکومتی
,
خطابات قانونی
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
تحریم تنباکو ,
حکم شرعی ,
حکومت ,
مصلحت ,
مصلحت دینی ,
اراده الهی ,
اهل بیت(ع) ,
حاکم اسلامی ,
جامعه اسلامی ,
سازمان ملل متحد ,
شئون امام ,
جامعیت شریعت ,
فرمان الهی ,
قانون گذاری اسلامی ,
احکام اولی و ثانوی ,
استنباط حکم شرعی ,
قرآن ,
حکم حکومتی ,
قاعده لا ضرر (قواعد فقهی جعفری) ,
قاعده نفی عسر و حرج (قواعد فقهی جعفری) ,
اجتهاد ,
احکام تکلیفی ,
احکام تشریعی ,
جمهوری اسلامی ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
خطابات قانونی ,
حرمت شرب خمر ,
وحدت تشریعی ,
وحدت ملاک ,
شئون حاکم ,
خطابات الهی ,
خطابات شرعی ,
خطاب حکومی ,
خطاب حکومی قضائی ,
خطاب شخصی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
جعفر سبحانی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
سید محمدباقر صدر
,
امام خمینی
چکیده :
ولایت فقیه به عنوان نظریه ای در جهت اقامه دین و توسعه پرستش خداوند از ساحت فردی به ساحت اجتماعی و حکومی، افق جدیدی را در علوم مختلف اسلامی و سیاسی گشوده است. در سال های اخیر ضرورت پرداختن به «فقه سیاسی» و مباحث مرتبط با ولایت فقیه برای پاسخ گویی به نظرات رقیب و روشن شدن بسیاری از مباحث، بیش از پیش احساس شده است. فقه شیعه در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود همواره با نعمت بسیار با ارزش اجتهاد توانسته مسائل فقهی را با توجه به نیازهای جامعه حل و از رهگذر اجتهاد برآمده از مکتب اهل بیت علیهم السلام پیوسته در حال تحول و نوآوری باشد. شگی نیست که در زمان های اخیر فقهای برجسته و ستون های استوار فقه و فقاهت فراوان بودند، ولی در میان آنها تنها افراد کمی به عنوان صاحب مکتب شناخته شدند. برای مثال، امام خمینی (ره) یکی از افرد صاحب مکتب در این زمینه است. نگارنده در این مقاله بر آن است ضمن اشاره به خطابات معظم له، به بررسی و بازپژوهی ملاک خطابات حکومی و غیرحکومی پرداخته، و با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از قرآن کریم، کتب مرجع فقهی و اصولی و... به شرح و توصیف آن بپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 158
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه اعتباری بودن احکام شرعی با رویکردی به نظریه امام خمینی
نویسنده:
ابوالقاسم نقیبی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
اعتباری
,
اراده تکوینی
,
اراده تشریعی
,
اراده تشریعی
,
اراده تکوینی
,
حقیقی
,
اتحاد طلب و اراده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
در این جستار اعتباری یا حقیقی بودن احکام شرعی مورد بررسی قرار گرفته و فرضیه اعتباری بودن آن با امعان نظر در معنای حقیقت و اعتبار و ماهیت اراده تشریعی حق تعالی که ناظر به افعال فاعل مختار می باشد اثبات شده است. امام خمینی معتقدند که انشائیات از امور اعتباری اند که تنها در وعای اعتبار تحقق دارند. معقول نیست که از انشائیات امور حقیقی ایجاد گردد، زیرا اصل سنخیت ایجاب می کند که حکم شرعی نیز به تبعیت از انشائیات، امری اعتباری باشد. احکام شرعی مبتنی بر مصالح و مفاسد نفس الامری است؛ لذا ورای هر اعتبار شرعی حقیقتی است چنانکه ورای جعل احکام شرعی اجتماعی، تسهیل در تفاهم و معیشت اجتماعی انسانها قرار گرفته است؛ لذا نباید بین اعتباری بودن احکام شرعی و ورای آن خلط شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مهم ترین بسترهای تعقل از منظر قرآن کریم
نویسنده:
عبدالمجید طالب تاش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل در قرآن
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن کریم
,
تعقل(معرفت شناسی)
,
بسترهای تعقّل
کلیدواژههای فرعی :
تاریخ در قرآن ,
حکم شرعی ,
آخرت گرایی ,
طبیعت در قرآن ,
نقص عقل بشر ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
3- توحید ربوبی ,
عبرت آموزی ,
شیطان گریزی ,
تعقلون ,
یعقلون ,
عقلوا ,
یعقل ,
نعقل ,
ظرف تعقل ,
معاد اندیشی ,
ناپایداری دنیا ,
دوران پیری انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
قرآن کریم در آیات متعدد انسان ها را به تعقل فرا خوانده است. و در کنار این دعوت مؤکد، ظرف تعقل را معرفی کرده که نشان می دهد برای اصلاح اندیشه و رفتار، تعقل در محورهای بخصوصی ضروری است. این پژوهش تلاش کرده است به بسترهای تعقل مورد توجه قرآن و دستاوردهای حاصل از آن دست یابد. به دلیل گستردگی این موضوع در قرآن، تنها آیاتی بررسی شده که در آن ها واژگانی آمده که از ریشه «ع ق ل» اخذ شده است. این واژگان در ساختارهای"تعقلون"، "یعقلون"، "عقلوا"، "یعقل" و "نعقل" یافت شد که 49 بار در قرآن به کار رفته است. همه 49 آیه مورد بررسی قرار گرفت. 12 مورد بدون ذکر بستر، به پیامدهای تعقل یا عدم تعقل اختصاص داشت و 37 مورد به همراه سیاق مربوط، بسترهای تعقل و نتایج حاصل از آن را بیان کرده بود. در روند بررسی، هفت محور به عنوان بسترهای تعقل، از آیات استخراج گردید. این محورها شامل: طبیعت؛ ناپایداری دنیا؛ تاریخ؛ کتب آسمانی و به خصوص قرآن کریم؛ احکام دین؛ دوران پیری و بالاخره گستره گمراه سازی شیطان می باشد. در این نوشتار، آیات دیگری که واژگان مشابه مانند تفکر، تدبر، تأمل و تفقه در آن ها آمده بررسی نشد. نتایج حاصل از تعقل در هفت محور ذکر شده را از آیات قرآن دریافت و مورد تبیین قرار گرفته است. که دستاورد تعقل در هفت مورد بالا به ترتیب معرفت به توحید ربوبی؛ آخرت گرایی در رفتار؛ عبرت آموزی؛ آشنایی با حقایق فراتر از دسترسی عقول بشری؛ پای بندی به احکام شریعت؛ تقویت معاد اندیشی و رهایی از دام های فریب شیطان است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 129 تا 147
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت و رابطه ی علم کلام با دانش اصول فقه
نویسنده:
ابوالقاسم نقیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه کلام با اصول فقه
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
مکلف ,
علم احتجاج ,
فعل الهی ,
عدل ,
حکم شرعی ,
عصمت امام ,
تصدیق ,
قرآن ,
مبدا و معاد ,
گزاره حقیقی ,
گزاره اعتباری ,
بهره علم اصول از علم کلام ,
حکم فرعی شرعی ,
رابطه قضایای حقیقی و اعتباری ,
مبنای تمایز علوم ,
نسبت = رابطه = ارتباط = ربط ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در این جستار، با تعریف دو علم کلام و اصول فقه و تبیین اجمالی ویژگی مسایل این دو گستره از علوم اسلامی، به پیشینهی تاریخی ورود مسایل کلامی به حوزهی مباحث اصولی اشاره شده است. این امر از نوعی ارتباط بین مسایل کلامی و مسایل اصولی حکایت مینماید. علم کلام مشتمل بر مباحثی دربارهی گزارههایی حقیقی از احوال مبدأ و معاد است و دانش اصول متضمن بحث از گزارههایی اعتباری است که در استنباط حکم شرعی فرعی مؤثر میافتد؛ بنابراین بیشتر مسایل علم کلام از حقایق، و مسایل دانش اصول از اعتباریات است. در زمینهی رابطهی تصدیق حقیقی با گزارههای اعتباری، برخی از عالمان بر عدم رابطهی منطقی تولیدی بین آن دو تأکید دارند و بعضی دیگر به وجود رابطهی منطقی بین آن دو معتقدند. مهمترین ثمرهی مترتب بر این دو نظریه آن است که اصولی، تنها براساس نظریهی اخیر میتواند از گزارههای کلامی در براهین اثبات مسایل اصولی استفاده نماید. با استقرا در مباحث اصولی طرح شده در کتب دانشمندان این علم درمییابیم که اصولیان از بعضی از گزارههای کلامی به عنوان اصل و مبدأ تصدیقی و دلیل بر برخی مسایل و مباحث اصولی بهره جستهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 47
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید