جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

به گفته تیتوس بورکهارت، هنر اساسا «صورت» است. این سخن به ویژه درباره «هنر دینی» مصداق دارد. زیرا «هنر دینی»، به گفته وی، به هنری گفته می شود که نه تنها «موضوع» آن، بلکه «صورت» آن نیز دینی است. برای همین، میان «صورت» و «معنی» یا «صورت» و «موضوع» در هنر دینی پیوندی ناگسستنی وجود دارد. داوری درباره دینی بودن یا نبودن یک اثر هنری نیز بر اساس همین پیوند، ممکن است. بنابراین، در این مقاله نخست به «جایگاه صورت در هنر دینی» و سپس به مساله «بحران صورت در هنر دینی معاصر ایران» می پردازیم.

مقاله حاضر به بررسی مولفه های اخلاق علمی و شاگردپروری در سیره علمی- آموزشی امام خمینی (ره) می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل اسنادی بوده و در این باره منابع و مراجع موجود و مرتبط با موضوع مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها که حاصل بررسی سه سوال پژوهشی است، نشان می دهد امام خمینی (ره) به تربیت صحیح انسان و کسب عادات و رفتارهای درست و درونی ساختن آن ها توجه خاص داشته است و مساله اساسی در زمینه تعلیم و تربیت را روح و قلب آدمی می داند و معتقد است که اگر قلب آدمی الهی شود، همه کردار، رفتار و نیات او نیز الهی خواهد شد. در این راستا سیره علمی- آموزشی امام می تواند الگوی خوبی برای تعلیم و تعلم باشد. در ادامه مقاله تلاش شده است به مولفه های اخلاق علمی امام مانند نظم و تواضع، احاطه و تسلط علمی، خلاقیت و نوآوری علمی و روحیه انتقادپذیری اشاره شود. در بخش پایانی نیز مولفه های شاگردپروری در سه محور تربیت اخلاقی، تربیت سیاسی و تربیت علمی از نگاه امام مورد بحث قرار گرفته است.

نظم، برخلاف شعر، وزن و قافیه و بسیاری چیزهای دیگر دارد اما از آن حال و روح شعر در آن خبری نیست. از این دیدگاه، در مثنوی مولوی به ندرت ابیاتی یافت می شود که از ویژگی های شعری تهی باشد. در حالی که این کتاب اساساً به منظور القای مفاهیم عالی عرفانی فراهم آمده است و در این گونه آثار بهره گرفتن از عنصر خیال و پرداختن به استعاره و مجاز که لازمه شعر ناب باشد ضرورتی ندارد. این مقاله، در مقایسه ای با دیگر آثار گرانسنگ عرفانی از قبیل حدیقه سنایی و مصیبت نامه عطار، تفاوت مثنوی با این آثار از لحاظ برخورداری از شعریت و خیال انگیزی در بیان مطلب را باز می نماید و نقاط اوج و فرود مثنوی و عوامل مؤثر در این اوج و فرود را نشان می دهد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

علم تناسب لفظی آیات، یکی از زمینه های بررسی قرآن است که نقش بسزایی در فهم آن دارد. این بحث از دیرباز و با عناوین مختلف مطرح شده است و موافقان و مخالفان در باره آن به جدل پرداخته اند. تناسب را می توان در ارتباط میان اجزای یک آیه، پیوند آیات با یکدیگر و نیز پیوستگی سوره ها با یکدیگر جستجو کرد. تناسب آیات سوره «جمعه» نمونه ای بارز از مساله مذکور است که در این مقاله مورد تاکید قرار می گیرد.

احکام راجع به علیت - راجع به اینکه چه چیز علت چه چیز می شود - آن قدر در زندگی ما متداول است که ما متوجه آن نمی شویم. اما چرا یک چیز علت چیزی دیگر می شود؟ چه چیزی یک شی را علت شی دیگر می سازد. ما ابتدا باید میان فهم رابطه علیت و فهم آنچه علیت به هم می پیوندد، فرق بگذاریم. این رابطه علیت چیست که علت و معلول را به هم پیوند می دهد؟ این سوال اول است. اما همچنین می توانیم بپرسیم علت و معلول باید چه نوع هویاتی باشند تا در این رابطه قرار بگیرند؟ به عبارت دیگر، علل و معلولات چه هستند؟ این پرسش دوم است. عمده بحث این نوشتار به پرسش اول می پردازد و بخش پایانی نیز به پرسش دوم خواهد پرداخت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

چکیده نظم شهر اسلامی را می‌توان با نظم فطری تعریف و تبیین کرد. نظم یک بایستۀ فطری و بدیهی در خلقت الهی است که در ابعاد مختلف و نظام‌های اجتماعی و فرهنگی، کالبدی، زیست‌محیطی، طبیعی و اعتقادی امکان بررسی و مطالعه دارد. نظم فطری هم بنا به آیات قرآن بر اصول ثابت و تغییرناپذیری استوار است. احکام ثابت، همان قانون‌های شریعت هستند که بر اساس فطرت انسان برای انسان‌ها وضع شده است. احکام اعتباری، قانون‌های متغیر هستند که بر طبق نیاز و مصلحت جامعه در دوره‌های مختلف ایجاد می‌شوند. در این زمینه پرسش‌های پژوهش حاضر عبارت است از اینکه اصول و احکام ثابت و نظم‌دهنده در شهر اسلامی چیست؟ ویژگی‌ها و معیارهای عملی احکام ثابت در شهر اسلامی کدامند؟ احکامی که بر زندگی مسلمانان تأثیر می‌گذارند و به‌عنوان سیستم نظم‌دهنده، شهر اسلامی را شکل می‌دهند و تعریف می‌کنند. احکام ثابت و فطری به‌عنوان قانون‌ها و اصول تغییرناپذیری در شهر اسلامی در طول زمان‌ها و مکان‌های مختلف ثابت بوده و تبعیت از آنها امری فطری و الهی است. احکام ثابت را می‌توان در قالب چهار دستۀ قانون‌های اخلاقی، عبادی، اجتماعی، خلقت زیست‌محیطی دسته‌بندی کرد. همچنین مهم‌ترین شاخص و معیار ثابت در شهر اسلامی قاعدۀ حلال و حرام بوده که همیشه ثابت و تغییرناپذیر است. قانون‌ها و مقررات اعتباری در شهر اسلامی قراردادهایی هستند که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف برای تأمین نیازهای مختلف جامعه و حل مسائل آن و نیز توسعه و پیشرفت شهری و جامعه، به شرط هماهنگی و تبعیت از احکام ثابت تدوین و اعمال می‌شوند.