چکیده معانی الاخبار یکی از مهمترین آثار شیخ صدوق است که در آن کوشیده استبه توضیح وتشریح واژه های مشکل و مجمل قرآن و روایات بپردازد.وبرای اینکار از خود آیات و ا
... احادیث کمک گرفته است تا بسیاری از لغات مشکل قرآن و احادیث را معنا کند . این کتاب به عنوان کتابی که بازگو کننده تأویل و بیان واقعی الفاظ شبهه انگیزدارای چند احتمال ، در روایات و یا در سنت در موضوعات مختلف اعتقادی ، اخلاقی و فقهی می باشد، معرفی شده است .دربخشی از روایات آن ، به تفسیر برخی آیات پرداخته شده است .که در فهم معانی آن اصحاب دچار مشکل بوده اند ودر قالب سوال از معصومین پرسش می کردند .گونه شناسی و تحلیل این نوع روایات با توجه به جایگاه تفسیری بلند اهل بیت ، می تواند راه گشای فهم بهتر آیات الهی باشد. روایات را بر اساس یک دسته بندی می توان بهگونه های چهار.گانه؛ایضاح لغوی ، ایضاح مفهومی ، بیان مصداق و لایه های معناییتقسیم کرد.در این تحقیق به دو دسته از این روایات، ناظر به .توحید و اسما و صفا ت خداوند . و ناظر به امامت ... پرداخته شده است .در راستای بررسی روایات تفسیری ناظربه اسما و..صفات .. به شرایط صدور این روایات نیز توجه شده است . در عصر ائمهدر این موضوع جریانهای فکری مختلفی .مانند. اهل حدیث ، جهمیه و معتزله وجودداشته است که زمینه را برای طرح سوالات ایجاد می کرده است. بررسی این دسته روایات نشان می دهد که از۴۳روایت ، در زمینه توحید و اسما و صفات سه روایت از نوع ایضاح لغوی و ۳۴ روایت از نوع ایضا ح .مفهومیوسه روایت از نوع بیان مصداق و سه روایت از نوع بیان لایه های معنایی می باشد . و این روایات بیش از همه در مقام پاسخگویی به سوالات و شبهاتی بوده که ناشی از تفکرات حاکم بر جامعه آن روز بوده و در این زمینه صادر شده اند. در بررسی روایات ناظر به امامت نیز به شرایط صدور آن توجه شده است و با توجه به جریان های مختلف فکری مختلف در این زمینه مانند اهل سنت به طور عام ، جریان های داخلی شیعه و فرقه های آن زمینه را برای طرح سوالات ایجاد می کرده است . با بررسی این دسته از روایات تفسیری نشان می دهد که از ۴۰ روایت شش روایت به ایضاح مفهومی و ۲۱ روایت به بیان مصداق و ۱۳ روایت بیان لایه های معنایی می باشد . گونه شناسی این روایات و بیان آموزه های آن با این نگاه کاری است که در این پژوهش انجام شده است . واژگان کلیدی :معانی الاخبار ، روایات تفسیری ، توحید و اسما و صفات ،گونه شناسی روایات ، تحلیل روایات امامت
بیشتر