جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله پیدایش عالم مسأله ای است قدیمی که ذهن بشر را به خود مشغول داشته است و یکی از مهمترین مسائل در این زمینه توجیه خلقت عالم و نحوه صدور آن از خداست .در فلسفه اسلامی برخی از فیلسوفان اسلامی کوشیدند تبیینی عقلی از ارتباط میان خدا چونان خالق عالم و جهان مخلوق ارائه کنند و تلاش کردند که این کار را با جمع میان آموزه های اسلام و آنچه از فلسفه یونان برگرفته بودند انجام دهند.در میان این فیلسوفان ملاصدرا به عنوان یکی از سه پدید آورنده سه نظام فلسفه اسلامی، این موضوع را با تکیه بر اصل وحدت، اصالت و تشکیک وجود که مبنای مابعدالطبیعه اوست، مورد بحث قرار دهد و نظر خود را با شواهدی از قرآن و حدیث تأیید کند .وی می گوید که نظریه فیض بهترین تحلیل از فاعلیت بالتجلی خداست .از نظر او بیشتر فیلسوفان گذشته دست کم به بخشی از حقیقت دست یافته اند .از این رو وقتی در سخنان ایشان حقیقتی می یابد از آن بهره می گیرد.یکی از این فیلسوفان که مورد توجه ملاصدراست، افلوطین است که در نه گانه ها که خلاصه ای از آن در جهان اسلام تحت عنوان اثولوجیا شناخته شده بود، رابطه میان خدا و اشیاء مخلوق را با استفاده از نظریه فیض توضیح می دهد.از نظر ملاصدرا هیچ تعارضی میان نظریه فیض و اختیار خداوند وجود ندارد و این نظریه مقتضی نفی علم تفصیلی خداوند نیست.برخی از مسائلی که با استفاده از نظریه فیض توضیح داده می شوند عبارتند از :علم مطلق خداوند ،اختیار انسان ،عدل الهی ،قدرت مطلق خداوند ،توکل ،توسل .کلید واژه ها :نظریه فیض ،خلقت ،علت و معلول ،فاعل بالتجلی ،ملاصدرا ،افلوطین