اگر چه علامه طباطبائی P بیشتر با اثر گرانقدر المیزان فی تفسیر القرآن شناخته شده است، امّاایشان قبل از آن، در دههی سوم حیاتشان، تفسیری بنام البیان فی الموافقه
... ه بین الحدیث و القرآن نگاشتهاند. این اثر، تفسیری ترتیبی، با رویکرد روایی است و تا آیهی 57 سورهی یوسف را در بر میگیرد. پرداختن بهاین تفسیر از دو جهت حائز اهمیت است: اول این که نخستین تلاش علامه Pبرای ورود به تفسیر کلام خداست و نشانه نخستین تأملهای جدی علامه Pدر قرآن است و میتوان از طریق این تفسیر به مبانی علامه P در تفسیر قرآن دست یافت، دوم این که تفسیری برگرفته از سخنان معصومین : همراه با توضیحات فقه الحدیثی علامه Pاست. این پایان نامه در جهت دستیابی به روش و مبانی تفسیری و فقهالحدیثی علامه طباطبایی Pدر تفسیر البیان، با روش کتابخانهای، توصیفی و تحلیلی این اثر را کاویده است. این پژوهش نشان میدهد که مهمترین مبنای صدوری که علامه Pدر البیان بدان پرداخته اعجاز قرآن است. در حوزه مبانی صدوری نیز به مباحثی چون حجیت ظواهر آیات، معناداری زبان قرآن و انسجام و پیوستگی آیات پرداختهاند. اما مهمترین مبانی فقه الحدیثی علامه Pدر این اثر اعتقاد به حجیتسنت معصومین : و عدم حجیت سنت صحابه و تابعان در تفسیر، اعتقاد به لزوم موافقت روایات با آیات، اعتقاد به عدم اختلاف اقوال تفسیری معصومین:، اعتقاد به وجود معنای مشترک در روایات اختلافی و توجه به تغییرات متن حدیث وغیره است. علامه P از روشهای گوناگون مانند روش تفسیر روایی،روش تفسیر قرآن به قرآن،روش تفسیر عقلی و روش تفسیر ادبی در البیان بهره برده است.علامه Pاز قرآن، ادبیات عرب، قول شارحان، تاریخ، عقل و تمثیل برای فهم روایات استفاده کردهاند. ذکر چگونگی تبیین ارتباط روایات با آیات از دیگر مباحث جدی است که علامه در این اثر بدان اهتمام داشته است. علامه R به ملاکهای مختلف مانند تعدد منبع، طرق مختلف، اشتراک میان فریقین و غیره در گزینش روایات توجه داشته است.سرانجام باید گفت علامه R در این تفسیر ضمن بهرهگیری از روایات برای فهم آیات، در موارد بیشمار به تبیین مبانی قرآنی تفسیر ائمه پرداخته است.
بیشتر