جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 19
بررسی تطبیقی معماری مدارس علوم دینی قاجار شهر تهران و قزوین از دیدگاه باستان‌شناسی
نویسنده:
زینب اکبری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آموزش و پرورش، از دیرباز در ایران، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و با گسترش اسلام نیز بر میزان این اهمیت افزوده شده است. در کنار جایگاه ممتاز آموزش در ایران، مراکز مرتبط با فعالیت های آموزشی نیز اهمیت یافتند و با روی کار آمدن حکومت شیعه مذهب صفوی و تاکید بر علوم مرتبط با دین اسلام، آن دسته از مراکزی که در آنها دین و علوم وابسته به آن تدریس می شد نیز از اهمیت بیشتری برخوردار شدند. روند شکل گیری مدارس علوم دینی، به صورت رسمی و با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز شد و با فراز و نشیب هایی تا به دوره قاجار نیز ادامه یافت، به گونه ای که در شهر تهران، به عنوان پایتخت ایران در این دوره، بیشترین تعداد مدارس علوم دینی را مشاهده می کنیم. از سوی دیگر، در شهر مذهبی قزوین نیز، به عنوان پایتخت ایران در اوایل دوره صفوی و یکی از نزدیکترین شهرها به پایتخت ایران در دوره قاجار، مدارس علوم دینی قابل توجه و ممتازی وجود داشته است. مدارس علوم دینی علاوه بر کارکردهای اجتماعی و فرهنگی، از دید باستانشناسی و معماری نیز حائز اهمیتند. نکته جالب توجه آن است که تا پیش از دوره قاجار، در دیدی کلی، در ساخت این مدارس از الگوی معماری کاملا مشخصی پیروی می شده است. اما با ورود به دوره قاجار، با وجود شباهتهای چندی که دست کم در میان مدارس دو شهر تهران و قزوین وجود دارد و مرکزیت این تحقیق بر آنها استوار شده است، نمی توان مانند دوره های گذشته، الگویی کاملا یکسان و مشخص را برای مدارس علوم دینی دوره قاجار این دو شهر ارائه داد. از سوی دیگر، بر اساس مشاهدات میدانی و کتابخانه ای، پراکنش منطقه ای این مدارس در بافت قدیم تهران و قزوین مرکزیت یافته است که در زمان خود، هسته اصلی این دو شهر به شمار می رفتند. نگارنده در طول روند تحقیقات خود به این نتیجه رسید که یکی از عواملی که در حفظ و نگهداری مدارس علوم دینی قاجار دو شهر تهران و قزوین نقش مهمی ایفا کرده است، پدیده وقف به شمار می رود.
مطالعه و بررسی آیین یارسان از دیدگاه باستان‌شناختی
نویسنده:
فخرالدین محمدیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
یارسان یا اهل حق ، یکی از مسلک‌های شیعی است که توانسته است، بسیاری از رفتارهای اعتقادی و فرهنگی آیین های دیگر، به ویژه آیین های کهن ایرانی را ، در درون خود حفظ کند. در این پژوهش که به مطالعه و بررسی این آیین پرداخته شده، محوطه های بلوران از توابع شهرستان کوهدشت و محوطه بابایادگار از توابع شهرستان دالاهو، که مورد احترام همه انشعابات این آیین بوده، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته‌ است. این پژوهش که با بهره‌گیری از راهبرد پژوهش تفسیری- تاریخی صورت گرفته است، از دیدگاهدو رهیافت باستانشناسی و مردم شناسی، به میزان تأثیر آیین‌ها بر این مسلک و همچنین نقش عوامل زیست محیطی و جغرافیایی، بر چرایی و چگونگی این فرایند و همچنین تأثیر آن بر شکل گیری و ساختار معماری آیینی این مسلک، پرداخته است. از آنجا که تاکنون، با چنین رویکردی، به مطالعه و واکاوی این مسلک، پرداخته نشده است، اهمیت این پژوهش، بیش از پیش تبیین می‌شود. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که عوامل زیست‌محیطی و جغرافیایی، نقش تعیین کننده‌ای برفرایند شکل گیری این آیین و نیز تأثیر وافری بر ساختار معماری مسلک یارسان داشته است؛ همچنین سهم آیین مهرپرستی، بر شکل گیری این فرقه شیعی، بیش از سایر آیین‌های دیگر بوده است.
بازنگری مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفی‏الدین اردبیلی؛ براساس جدیدترین دستاوردهای معماری حاصل از کاوش‏های باستان‏شناسی
نویسنده:
حسن یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحقیقات باستان‏شناسی و بررسی سیر تحول معماری مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى‏ الدین اردبیلی بیانگر آن است که این اثر تاریخی فرهنگی، یکی از حلقه‏ های گمشده‏ ی هنر ایران در بین سده‏ی هشت هجری تا افول صفویان در ربع اول سده‏ی دوازده هجری اهمیت ویژه در بررسی تحولات معماری تشکیلات خانقاهی و آرامگاهی ایران و جهان اسلام دارد.بازنگری جدیدترین دستاوردهای معماری حاصل از مطالعات باستان‏شناختی در محوطه‏ های غرب و شرق مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى‏الدین اردبیلی از جمله راهبردهای روشمند بررسی تحولات معماری چهارصد ساله این مجموعه مذهبی؛ از بنیاد اولین فضاهای مذهبی؛ زاویه و چله‏ خانه در ۷۰۰ هجری تا توسعه و الحاقات متعدد معماری و روند افول و تخریب بسیاری از آثار مجموعه است.تحقیقات علمی باستان‏شناسی سال‏های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ و ۱۳۸۵ به ترتیب در محوطه‏ های باستان‏شناسی غرب و شرق حیاط معروف به باغ شیخ فرصت مناسبی بود تا تحولات معماری این مجموعه به روش علمی با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه‏ ای و تحلیل اسنادی مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در رساله‏ ی حاضر برای شناخت روشمند این مجموعه مذهبی، کل پیکره‏ ی معماری آن همراه با بقایای حاصل از جدیدترین دستاوردهای باستان‏شناسی بررسی و ساختار تک‏ تک بناها به عنوان جزیی از کل، جای‏ نام‏ شناسی آن‏ها، هرمنوتیک تزیینات و گاهنگاری آثار معماری به صورت دقیق مورد بازبینی قرار گرفته ‏است. بررسی و تطبیق اسناد تاریخی با شواهد جدیدترین دستاوردهای باستان‏شناسی در محوطه‏ های تاریخی غرب و شرق مجموعه و بازنگری مدارک تاریخی بیانگر ارتباط آثار معماری دو محوطه با یکدیگر و انتساب آن‏ها به یک دوره تاریخی است. اجرای دو برنامه توسعه گسترده در سده‏ی هشت هجری و نیمه اول حکومت صفوی(۱۰۳۸-۹۰۷ ق)، این مجموعه را به یکی از بزرگ‏ترین و موثرترین مراکز خانقاهی و آرامگاهی ایران و حتی خاورمیانه تبدیل نماید و شرایط مناسب را برای تبدیل دارالارشاد اردبیل به مرکز خیزش نهضت ملی ایران و تشکیل دولت فراگیر شیعی آن را فراهم نماید.در ایجاد و توسعه و رونق این مجموعه مذهبی شیخ صفى‏الدین اردبیلی، عوامل مختلفی چون موقعیت خاص جغرافیایی اردبیل و پیشینه ‏ی تاریخی آن، وقف و موقوفات، تولیت مناسب، تجارت و اجاره اراضی و اخذ مالیات، دیدگاه تصوف و مریدان بی‏شمار، تشکیل دولت صفوی و دوام درازآهنگ آن، عفو و بخشش‏های مالیاتی، محبوبیت شیخ صفى‏الدین اردبیلی و شیوخ صفوی و نفوذ آن‏ها در حاکمان وقت، اهتمام شیوخ و شهریاران صفوی به امور مستمندان و بنیاد تشکیلات خیرخواهانه نقش موثر داشته‏ اند.
طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفالینه‌های مکشوفه از گورستان باستانی محوطه مسجد کبود (5-1) و مقایسه زمانی و مکانی آن با سایر محوطه‌های همزمان
نویسنده:
مهناز صالحی گروس
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
با اینکه سابقه علمی باستان شناسی در آذربایجان شرقی به سالهای 62-1960 توسط چارلز برنی بر می گردد ولی غیر از همین کاوش نمی توان فعالیت دیگری در این زمینه یادآور شد و با توجه به این امر بسیاری از دوره ها منجمله دوره آنن که یکی ازپیچیده ترین دوره هی موجود در باستان شناسی منطقه شمال غرب ایران بوده و مسایل بسیار مهم و اساسی را به همراه دارد بدرستی مورد بررسی قرار نگرفته اند. حفاری هایی که از سال 1378 در محوطه باستانی مسجد کبود تبریز آغاز شد باعث روشن شدن گذشته پیش از اسلام این شهر گردید که تا آن لحظه متاسفانه غیر از متون آشوری و ارمنی هیچگونه دلیل باستان شناختی در این باره موجود نبود و موجودیت آن را بدون توجه به واقعیت های تاریخ به زمن هارون الرشید نسبت می دادند. پنج فصل حفاری در این محوطه باعث کشف تعداد قابل توجهی تدفین مربوط به عصر آهن گردید که به لحاظ اعتقادی که در جوامع پیش از تاریخ در رابطه با دنیای مرگ موجود بوده این قبور حاوی ظروف و اشیایی بودند که برای تامین حیات واپسین به همراه متوفی گذاشته شده بود. با در نظر گرفتن اینکه سفال فراوانترین و متنوع ترین مصنوعاتی است که مطالعه دقیق آن می تواند راه گشای مسایل ارتباطی میان فرهنگها ی مختلف باشد لذا در این تحقیق سعی شده است که با طبقه بندی و گونه شناسی سفال های مکشوفه از قبور این محوطه باستانی اولا خود محوطه معرفی و جایگاه آن در عصر آهن معلوم گشته ثانیا ارتباط آن با مکان های هم عصر روشن گردد.
شناسایی و معرفی اثار فرهنگی - تاریخی شهرستان قوچان
نویسنده:
حمید حسنعلی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان نامه در دو فصل که فصل اول مشتمل برشش بخش و فصل دوم مشتمل بر پنج بخش می باشد تنظیم شده است. فصل اول شامل جغرافیای طبیعی قوچان - وجه تسمیه قوچان - جغرافیای سیاسی ؛ انسانی ؛ اقتصادی قوچان - جقرافیای تاریخی قوچان-قوچان پس از اسلام - قوچان از اسکان اکراد تا عصر حاضر و فصل دوم شامل پیشینه مطالعات باستان شناسی - مدارک فرهنگی تاریخی منقول - معماری مذهبی - معماری غیر مذهبی - نتیجه گیری و فهرست منابع و ماخذ می باشد
روند شکل‌گیری مساجد در ایران (از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری)
نویسنده:
مریم محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معماری یکی از شاخه‌های مهم فنون و هنر تمدن بشری است که هزاره‌های متمادی تا به امروز مورد توجه بسیار جوامع انسانی قرار گرفته و سعی وافر در تکامل و گسترش آن شده است . در میان شاخه‌های معماری ساخت بناهای مذهبی از جایگاه ویژه‌ای برخودار است بطوریکه در طول تاریخ باشکوهترین، زبیاترین و ارزشمندترین هنرها و فنون در خدمت آنها قرار گرفته‌اند. معماری در ایران از سابقه 10 هزار ساله برخودار است ، که در طول زمان تحت تاثیر عوامل مختلف جغرافیایی و فرهنگی شگل گرفته و تکامل یافته است بطوریکه معماری ایران در جهان باستان از مقام شاخصی برخوردار بوده (معماری ایلامی، هخامنشی، اشکانی، ساسانی) که امروزه آثار متعدد آنرا در ایران و بناهای متاثر از آنرا در کشورهای مختلف می‌توان دید. ایران با چنین تجارب و معماری پیشرفته‌ای در قرن 1 هجری مغلوب اعراب تازه مسلمان شد که در نتیجه آن ایرانیان به اسلام گرویده و ساخت مساجد متعدد جانشین آتشکده‌ها شد. اسلام هر چند در شبه جزیره عربستان شکل گرفت و اولین مساجد نیز در آنجا ساخته شدند اما به جهت فقدان فن معماری پیشرفته معماری صدراسلام از یک طرف تحت تاثیر معماری بیزانس و از طرف دیگر معماری ایران قرار گرفت . با ساخت بناها و مساجد در بین‌النهرین، مخصوصا با انتقال مقر خلافت به این سرزمین که بمدت 1000 سال مرکز ثقل فرهنگی و هنری ایران باستان بود تاثیر هنر و معماری ایران در معماری اسلامی بشدت گسترش و تداوم یافت . از آنجا که هیچ نقطه از سرزمین اسلامی بدون مسجد نمی‌توانست باشد از همان ابتدای فتح ایران مساجد بیشماری در گوشه کنار ایران ساخته شدند که امروزه تنها آثار تعداد اندکی بر جای مانده است (مسجد شوش ، مسجد جامع فهرج، تاریخانه دامغان، مسجد جامع اصفهان دوره آل‌بویه، مسجد جامع عتیق شیراز، مسجد جامع نیریز، مسجد جامع نایین، اصل مسجد اردستان، اصل طاق هارونیه قزوین، ...) با مطالعه معماری این دسته از مساجد می‌توان به نتایج زیر دست یافت : 1 - مساجد فوق اکثرا با پلان شبستانی ستوندار و گاه ایوانی یا چهار طاقی با مصالح و شیوه ساده ساخته شده‌اند. 2 - معماری فوق در طی چهار قرن اول اسلامی چه از نظر پلان، شیوه‌های معماری، مصالح، تزئینات ... تداوم مشخصی را نشان می‌دهد که می‌توان شروع آنرا در دوره پیش از اسلام پی‌گیری نمود. 3 - با تکامل طرحهای معماری عناصر جدیدی به معماری ساده مساجد افزوده شدند (ایوان، مناره، گنبد ...) که آنها نیز بنوبه خود متاثر از معماری ایران پیش از اسلام بودند. 4 - معماری مساجد چهار قرن اول هجری تداوم و استمرار مشخص معماری دوره ساسانی با تصرفاتی در جهت انطباق با مذهب جدید می‌باشند.
بررسی مردم شناختی نمادها، نشانه ها و تمثیلات موجود بر سنگ قبرهای تهران
نویسنده:
آنا جمالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مقاله حاضر می کوشد به بررسی تحلیلی نمادها، نشانه ها وتمثیلات موجود بر سنگ قبرهای ایرانی از منظر انسان شناختی باستان شناسی بپردازد. مرگ و تدفین از جمله مسائل مشترکی است که انسان پیش از اسلام و انسان عصر حاضر بطوری یکسان با آن مواجه است و به همین نسبت سنگ قبرها یکی از شاخصهای تدفین بشر با هر مذهب و با هر قومیت و ملیتی آنرا همواره مورد توجه قرار داده است. مطالعات انجام شده بر روی سنگ مزارها نشان میدهد که احتمالا این پدیده از اوایل دوره تاریخی به عنوان هنری سمبولیک وجود داشته و برخی از نقوش روی سنگ قبرها حکایت از تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، باورها و اعتقادات مردم هر منطقه از ایران دارد که از دیدگاه مردم شناسی قابل تامل است. این مقاله به روش اسنادی و تکنیک عکسبرداری تنظیم گردیده است.محدوده مطالعاتی دراین رساله قبرستان های ظهیرالدوله و ابن بابویه و نگاهی به چند گورستان تاریخی در ایران است .
استفاده از روش ترمولومینسانس در سالیابی نمونه‌های سفالین بدست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی در ایران
نویسنده:
حمیده قیام
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این تحقیق سالیابیِ ترمولومینسانس نمونه‌های سفالین کشف شده در شهرستان آق قلا، واقع در 15 کیلومتری گرگان مربوط به قطعه‌ای ازیک کاسه و لبه‌ییک کوزه، و نمونه‌ای از منطقه ویگل در نزدیکی شهرستان آران ‌و ‌بیدگل متعلق به قطعه‌ای از بدنه‌ی یک ظرف به روش ریز‌دانه انجام شد. بازه‌ی دمایی که منحنی‌های درخشش ترمولومینسانس پس از گذشت سال‌ها همچنان در آن ناحیه پایدارند، برای هر سه نمونه مشخص شد که این بازه برای نمونه‌ی بدست آمده از منطقه‌ی ویگل240 تا 400 درجه سانتیگراد، برای نمونه‌ی کاسه‌ای شکل310 تا400 درجه سانتیگراد و برای لبه‌ی کوزه 270 تا 400 درجه سانتیگراد بدست آمد. همچنین مقدار دز معادل برای نمونه‌ی حاصل از حفاری منطقه‌ی ویگل 10/17 گری، برای قطعه‌ی کاسه 18/41 گری و برای لبه‌ی کوزه 14/83 گری تخمین زده شد. با استفاده از چیپ‌های 200GR، دز محیطی در منطقه‌ی ویگل 5- 10×498/831 گری و مقدار این دز برای منطقه‌ی آق‌قلا 5- 10×644/992 گری اندازه‌گیری شد. نهایتاً با محاسبه‌ی دز سالانه و با استفاده از مقادیر بدست آمده در مراحل مختلف، سالانه‌ی نمونه‌های مورد نظر بدست آمد و سن نمونه‌ها مقادیر 85 ± 1634 سال برای نمونه‌ی ویگل با خطای 5/2 درصد، 111± 2268 سال برای قطعه‌ی کاسه با خطای 4/9 درصد و 84 ± 1817 سال برای لبه‌ی کوزه با خطای4/7 درصد محاسبه شد، که با نظر کارشناسان باستان شناسی مبنی بر متعلق بودن نمونه‌ی ویگل به دوره‌ی قبل از اسلام، نمونه‌ی شماره 1 آق‌قلا به دوره‌ی اشکانیان و نمونه‌ی شماره 2 آق‌قلا به دوره‌ی ساسانیان مطابقت کامل دارد .
بررسی الگوی استقراری دشت سلفچگاى از صدر اسلام تا
ابتدای دوره زندیه بر اساس پژوهشهای باستاى شناختی
نویسنده:
محدثه شیرکوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بخش سلفچگاندر جنوب استان قم و شمال استان مرکزی قرار دارد و یا به‌عبارتی در حاشیه غربی مرکزفلات ایران واقع شده است . این دشت یک دشت بزرگ از لحاظ وسعت بوده که از طرف جنوب به استان مرکزی و از طرف شمال به شهر قمو از طرف شرق به بخش کهک و اط طرف غرب به بخش دستجرد محدود می‌شود. موقعیت جغرافیایی این خطه فرهنگی به‌گونه‌ای است‌که در میان چند حوزه فرهنگی-جغرافیایی کشورمان یعنی مناطق جنوبی استان قم، مناطق شمالیاستان مرکزی و اصفهان، و قسمت‌هایی از حاشیه جنوبی رشته‌کوه البرز و همچنین جنوب دشت مهم ری قرار‌گرفته است. مطالعه محوطه‌های باستانی، بررسی و واکاوی مواد فرهنگی و نیز تحلیل اُلگوی استقراری با‌توجه به فهم‌و‌درک تغییر‌و‌تحولات آن‌ها در این ناحیه، می‌تواند دامنه آگاهی ما را از ارتباطات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و همچنین تغییرات کمی‌و‌کیفی در دوران انتقال از ساسانیان به قرون اولیه اسلامی، بالا ببرد. روش تحقیق مقاله حاضر با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی باستان‌شناسی و همچنین تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های باستان‌شناختی به‌کمک سیستم اطلاعات‌جغرافیایی، برای دستیابی به اُلگوی استقراری ناحیه در بازه زمانی مورد‌مطالعه، پی‌ریزی‌شده است. بررسی‌های باستان‌شناختی مشخص‌کرد که دشت سلفچگان از دوره پیش‌از‌تاریخ تا دوره اسلامی متأخر مورد استفاده جوامع انسانی بوده و این بررسی‌ها مشخص‌نمود که از دوره صدر‌ِاسلام تا انتهای دوره صفوی 18 محوطه شناسایی شده است که 6 محوطه دارای تداوم استقرار از دوره تاریخی به صدر اسلام هستند،5 محوطه از دوره صدر اسلام تا دوره اسلامی میانه استقرار داشته اند و 9 محوطه مربوط به دوره اسلامی میانه است. در دوره اسلامی میانه با افزایش تعداد استقرارگاه‌ها مواجه هستیم که نشان از رونق این منطقه می‌دهد. اکثر محوطه‌های جدید به محوطه‌های قدیمی و همچنین منابع‌ِمحیطی وابسته نیستند و حالتی را نشان می‌دهند که اُلگوی فضایی محوطه‌ها رشد داشته است زیرا محوطه‌های وسیعی نسبت به دوره قبل مشاهده
بررسی باستان‌شناسی بناهای دوره ساسانی و تاثیر آن بر بناهای دوره اسلامی شرق استان اصفهان (شهرستانهای نایین و خور و بیابانک)
نویسنده:
عادله دینلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شهرستان نایین، شرقی ترین شهرستان استان اصفهان است و حد فاصل استان خراسان، یزد، و اصفهان قرار دارد و اقلیم آن از نوع بیابانی است. موقعیت قرارگیری این شهرستان به لحاظ واقع شدن در یکی از شاهراههای ارتباطی غرب به شرق کشور و همجواری آن با مراکز فرهنگی چون فارس، اصفهان و خراسان، این منطقه را از دوره ساسانی تا قرون میانه اسلامی به صورت یک بارانداز تجاری مهم و از طرف دیگر آن را به عنوان یکی از مراکز تقابلات فرهنگی تبدیل کرده است که این مطلب با استناد به آثار مکتوب جهانگردان و جغرافیدانان قرون اولیه اسلامی و مدارک باستان شناسی و شواهد معماری آثار موجود در منطقه مشهود است. در این راستا وجود بناهای با ارزش دوره ساسانی همچون مجموعه بناهای نخلک، شیرکوه ، چهارطاقی قلعه دار ، قلعه بیاضه و نارین قلعه از یک سو و وجود دو بنای ارزشمند صدر اسلام به نام مسجد سرکوچه محمدیه و مسجد جامع نایین دلیلی بر این مدعا هستند. در پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس متون تاریخی و مستندات باستان شناسی به بررسی پیشینه تاریخی منطقه در دوره ساسانی و صدر اسلام پرداخته شده و سپس آثار و بناهای موجود در سطح منطقه در این دوره زمانی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت با اتکاء به مستندات معماری موجود به تحلیل تاثیر بناهای ساسانی بر بناهای صدر اسلام پرداخته شده است و از این رهگذر نیم نگاهی نیز به تاثیر ساختار عمومی معماری ساسانی ایران بر معماری منطقه شده است. نتایج تحقیقات انجام شده در منطقه نشان داد که: الف- تداوم تقسیم بندی ایالات دوره ساسانی در شرق اصفهان در دوره اسلامی، مجموعه بناهای پاکوه، محوطه قلعه دار، نارین قلعه و دو مسجد سرکوچه محمدیه و جامع نائین را در حوزه استان فارس قدیم و مجموعه بناهای نخلک و قلعه بیاضه را در حوزه خراسان قدیم تعریف می کند. ب- مجموعه بناهای نخلک و پاکوه به دلیل واقع شدن در مسیر کاروانی خراسان بزرگ و وجود منابع غنی نخلک در ارتباط با تاجران و معدنچیان هستند. ج-معماری این منطقه در دوره ساسانی و اسلامی از ابعاد مختلفی چون فرم، مصالح و تزئینات متاثر از معماری ساسانی است. د-گچبری های جامع نائین کاملا متاثر از آرایه های گچی ساسانی هستند. ه- آنالیز ملات چهاطاقی های منطقه نشانگر آن است که نوع گچ بکار رفته در ملات آنها یکسان بوده است. و- اقلیم به عنوان عاملی تاثیر گذار بر معماری منطقه بشمار می رود.
  • تعداد رکورد ها : 19