جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش پیش رو به بررسی تولیدات علمی مرتبط با آثار و اندیشه های علامه طباطبائی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام می پردازد. در طول سال های 1378 تا 1392 تعداد 208 مدرک با نرخ رشد 5/23 درصد در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده است و تنها 17 مقاله از 208 مقاله نمایه شده در ISC موفق به دریافت استناد شده اند و در مجموع، تعداد 21 استناد دریافت کرده اند. مطالعه آثار مرتبط با علامه طباطبائی نشان داد که تولیدات مرتبط با علامه طباطبائی در 70 حوزه موضوعی فرعی قرار دارد. از میان پژوهشگران و محققان آثار علامه طباطبائی 12 نفر دارای حداقل 3 مقاله و بیشتر بودند؛ بررسی مؤسسات همکاری کننده در تولید علم آثار و اندیشه های علامه طباطبائی نشان می دهد که پژوهشگران این حوزه از 105 مؤسسه با یکدیگر همکاری داشته اند. در این میان، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه اصفهان و دانشگاه تهران در صدر این همکاری ها قرار دارند. مجلات «پژوهش دینی»، «قبسات» و «قرآن شناخت» بیشترین آثار مرتبط با اندیشه های این اندیشمند قرن را به چاپ رسانده اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه علمی نشریه سفینه بر اساس شاخص های ارزیابی نشریات در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام می باشد. تعداد مقالات، پرتولیدترین سال ها، موسسات و پژوهشگران فعال، شاخص آنی، ضریب تاثیر، استنادهای تجمعی نشریه سفینه در سالهای 1382-1392 بر اساس داده های موجود در نمایه استنادی علوم ایران و پایگاه گزارش های استنادی نشریات، مورد مطالعه علم سنجی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد، سال 1390 با 41 مقاله پرتولیدترین سال، حوزه علمیه با 43 مقاله پرتولیدترین سازمان، محمد بیابانی اسکویی با 21 اثر فعال ترین پژوهشگر در نشریه سفینه می باشند. بالاترین میزان استناد های تجمعی مربوط به سال 138 علیه السلام (6 استناد) و بالاترین میزان شاخص آنی (069/0) مربوط به سال 1385 بوده و ضریب تاثیر نشریه سفینه در سالهای مورد بررسی صفر می باشد.

در این پژوهش، میزان همبستگی میان ضریب تأثیر و خود – استنادی مجلهدر نشریات علمی منتشر شده در سال‌های 1386-1380 در گزارش‌های استنادی نشریات فارسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بررسی شده است.بدیهی است که درصدی از کل استنادها شامل خود- استنادی مجله است، این میزان چنانچه در حد زیاد باشد باعث می‌شود که رتبه‌ی مجله در سطح بالا قرار بگیرد، بنابراین محاسبه ضریب تأثیر بدون خود – استنادی ضروری است. این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام گرفته است. جامعه‌ی مورد مطالعه، شامل مجلات دارای ضریب تأثیر موجود در گزارش‌های استنادی نشریات فارسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال‌های 1386-1380 می باشد. نتایج نشان داد رابطه‌ی معنی داری در سطح (0/01) بین ضریب تأثیر و خود – استنادی مجله وجود دارد(r= 0/541 , sig=0/000). این میزان در حوزه‌ی هنر و معماری بیشترین مقدار و در حوزه‌ی علوم پایه کمترین مقدار را دارا می‌باشد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه معنی داری در سطح (0/01) بین تعداد مقاله و تعداد خود – استنادی وجود دارد(r= 0/392 , sig=0/000). یافته‌هانیز نشان داد که ضریب تأثیر مجلات تحت کنترل تعداد مقالات نمی‌باشد. نرخ خود – استنادی مجله در حوزه‌ی هنر و معماری با 68/46 درصد بیشترین، و در حوزه‌ی علوم پزشکی با 21/93 درصد کمترین مقدار را دارا می‌باشد.نرخ خود- استنادی مجله در حوزه‌های علوم انسانی، علوم پزشکی و علوم کشاورزی و دامپزشکی در سال‌های مورد بررسی روندی نزولی داشته، اما در حوزه‌ی علوم پایه و هنر و معماری روندی صعودی را نشان می‌دهد، این نرخ در حوزه علوم فنی و مهندسی در سال‌های مورد بررسی روند ثابتی را طی نموده است. پس از حذف خود – استنادی از 978 مجله دارای ضریب تأثیر در سال‌های مورد بررسی، رتبه 30/06 درصد مجلاتکاهش، رتبه 61/04 درصد افزایش یافته و در رتبه 8/89 درصد مجلات بدون تغییر باقیمانده است که این نشاندهنده تأثیر متغیر خود- استنادی مجله بر متغیر ضریب تأثیر مجله است.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و تبیین، و شناسایی نقاط قوت و ضعف محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در بخش نمایه استنادی علوم ایران انجام پذیرفت. روش پژوهش کیفی و از نوع کاربردی بود و به شیوه مکاشفه‌ای انجام شد. به منظور انجام پژوهش مکاشفه‌ای از سیاهه وارسی که از ترکیب 3 سیاهه نیلسن (پیروتی، 2009)، چری و همکاران (لنکستر، 1997) و گالیور (2002) تدوین شده و روایی و پایایی آن نیز مورد تأیید قرار گرفته بود، استفاده شد. نمونه‌گیری پژوهش هدفمند و از جمله روش‌های غیراحتمالاتی بود. در این پژوهش ارزیابی به کمک 6 نفر از ارزیابان متخصص در رشته‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی و علوم رایانه انجام شد. ایشان ارزیابی محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام را در 3 مرحله انجام دادند. ابتدا از ارزیابان تقاضا شد که به سوالات مندرج در سیاهه‌وارسی که در 8 مولفه طراحی شده بود، با گزینه‌های بلی و خیر پاسخ دهند. در مرحله دوم پس از گردآوری نتایج در مورد گویه‌هایی که از سوی ارزیابان پاسخ‌های متفاوت دریافت کرده بود، مصاحبه انجام شد و مشکلات موجود در این موارد بررسی گردید و در نهایت درجه شدت مشکلات با کمک ارزیابان دریافت و میانگین درجه شدت برای هر مولفه محاسبه شد. یافته‌های پژوهش نشان داد در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و در بخش نمایه استنادی علوم ایران از میان 83 گویه طراحی شده، در 8 مولفه سیاهه وارسی تنها 21 (25/3%) مورد رعایت شده بود و در 62 گویه (74/69%) دیگر با مشکلاتی همراه بود. مولفه‌های «طراحی کلی و جنبه‌های زیبا شناختی» و «اعمال محدودیت» با رعایت 50 % معیارهای مورد ارزیابی، از جمله مولفه‌هایی بودند که بیش‌ترین میزان همخوانی را با معیارهای سیاهه وارسی داشتند. نتایج نشان داد بیش‌ترین درجه شدت، مربوط به مولفه‌های «بازیابی مدارک»، «جست‌وجو» و «اعمال محدودیت» با میانگین 2/6 بود. این درجه شدت به معنای قرارگرفتن این مشکلات در زمره مشکلات اساسی پایگاه بود که رفع آن‌ها از الویت برخوردار است. به طور کلی یافته‌های پژوهش حاکی از ضعف محیط رابط پایگاه استنادی در رعایت معیارهای مورد ارزیابی بود.