جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگرانی متخصصین حوزه فرهنگ در خصوص علوم وارداتی از سویی و مواجهه تسامحی و شاید اباحی گری بخش قابل توجهی از مردم جامعه اسلامی نسبت به گناه اهمیت واکاوی معنا و مفهوم گناه در ادبیات دینی (قرآن) را در مقایسه با مفهوم اصطلاحی هم تراز گناه در جامعه شناسی و بدست آوردن شباهت ها و تفاوت های آن دو را نشان می دهد. به این منظور با روش تبیینی ابتدا با تتبع در آیات قرآن، واژه های هم خوان گناه را شناسایی و به تعریف آنها پرداخته و سپس از متون معتبر جامعه شناسی، تعریف مفاهیم مرتبط را استخراج و به این نتیجه رسیدیم که دو محیط مزبور به رغم بعضی مشترکات، از نظر منبع، رویکرد، جامعیت و مانعیت و وفاق نظر درخصوص تعریف با یکدیگر تفاوت های مبنایی دارند.

وهابيت بازنگرى از درون، ترجمه «مفاهيم يجب أن تصحّح»، تأليف سيد محمد بن علوى مالكى است كه توسط انسيه خزعلى به فارسى ترجمه شده است. دهه‌هاى اخير شاهد ظهور افراد شجاع و دين‌باورى بود كه تصميم گرفتند با وجود همه تضييقات و فشارها از حقايقى كه سال‌ها با تبليغات وهابيت پوشيده و مكتوم مانده بود، پرده برداشته و عامه مسلمين را متوجه بدعت‌ها و برداشت‌هاى نارواى اين فرقه نمايند. از جمله اين اصلاحگران، آقاى علوى مالكى است كه از درون وهابيت برخاسته و با قلمى زيبا، متين، علمى و مستند به آيات و روايات صحيح اهل سنت، در كتاب وزين خويش با عنوان «مفاهيم يجب أن تصحّح» خواستار تصحيح برداشت‌هاى غلط وهابيت از روايات و سنت نبوى گرديد و در برابر آنان، كه مسلمين را متهم به شرك و كفر می‌كردند، قد علم كرده با سلاح كلام و قلم و با احتجاج از طريق احاديث و روايات مورد پذيرش آنان، عقايد باطلشان را به چالش كشاند و با استقبال بى‌نظير علماى تمامى كشورهاى اسلامى روبه‌رو گرديد. اين كتاب مورد عنايت قاطبه علماى اهل سنت و جماعت قرار گرفت. گويا كه مرهمى بر زخم قرون گذشته و نيشترى براى خروج چرك‌هاى دمل دردناك پيكر جامعه اسلامى و روزنه اميدى براى بهبودى و شفاى آن بود. به دليل اين توجّه و استقبال، تأليف مذكور، بارها و بارها به چاپ رسيد و ناياب شد. البته مطالب مطروحه در كتاب، خوشايند وهابيت و برخى علماى حنبلى نبود و با عكس‌العمل شديد آنان روبه‌رو شد و نویسنده آن از سوى علماى جامد وهّابى طرد و تكفير شد؛ به‌گونه‌اى كه مدت‌ها مؤلّف آن در محاصره و تحت نظر بود و چاپ و انتشار كتاب وى ممنوع گرديد؛ ولى اين امر مانع انتشار اين اثر ارزنده نگشت؛ بلكه در كشورهاى گوناگون از جمله: مصر، سوريه، امارات، پاکستان، مغرب و... مكرر به چاپ رسيد و علماى بزرگ اين بلاد بر آن تقريظ نوشتند. كتاب بعد از مقدمه مترجم و مؤلف در سه باب بدين شرح تنظيم گرديده است: باب اول: مباحث عقيدتى كه به فساد مقياس‌هاى تكفير و گمراهى در عصر حاضر مى‌پردازد. باب دوم: مباحث نبوى كه به خصائص و حقيقت انسانى پيامبر پرداخته و مفهوم تبرک به پيامبر و آثار او را تبيين مى‌كند. باب سوم: مباحث گوناگون و از جمله زندگى برزخى و مشروعيت زيارت پيامبر(ص) و مسائل مرتبط با آن از قبيل آثار، مشاهد و مناسبت‌هاى دينى را مورد بررسى قرار مى‌دهد

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد33" موضوع مورد بحث کتاب درباره لعن می باشد که به بررسی تفاوت لعن با سب وشتم و فحش و ناسزا می پردازد. لعن در آیات قرآن و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از موضوعات دیگر کتاب است.

یافته های نوین مطالعات کجروی، نقش آفرینی بزه دیده را در پدید آوردن کجروی و کنترل آن، موجه می دانند. رفتار بزه دیده، نوع تعامل او با دیگران، شیوه زندگی و دیگر متغیرهای خرد، میان برد و کلان مرتبط با آن، آثاری مثبت یا منفی در ایجاد تمایل و انگیزه کجروی و بزه دیدگی یا مهیا ساختن فرصت و زمینه وقوع آن دارند. این مقاله به اجمال به تبیین های بزه دیده شناختی، به تحلیل ابعاد خرد، میان برد و کلانِ نقش آفرینی بزه دیده در وقوع کجروی و بزه دیدگی، به هدف بررسی دیدگاه های قرآن و احادیث اهل بیت علیهم السلام در این زمینه می پردازد. این پژوهش با تحلیل محتوای آیات و روایات، و با نمایاندن ملاحظات خاص گزاره های دینی پیرامون متغیرهای خرد، میان برد و کلان مؤثر در بزه دیدگی افراد، به دنبال رویکرد دینی در باب انحرافات از منظر بزه دیده شناسی است. یافته ها حاکی از این هستند که متون اسلامی، رویکرد بزه دیده شناختی را به عنوان یکی از چشم اندازهای مؤثر در تبیین کجروی و بزه دیدگی به کار گرفته است.

بررسی حکمت عملی در قرآن است. نویسنده بدون بخش بندی و فصل بندی به ارائه مطالب خود پرداخته است. وی پس از طرح برخی مطالب مقدماتی همچون حکمت از دیدگاه قرآن، مذهب تفکیک، برخی ویژگی های قرآن، اقسام هدایت، مراحل سه گانة نفس، انواع حکمت های قرآنی و چندین نکته دیگر، 28 مورد از حکمت های سوره اسراء را برشمرده است. در ادامه نیز به تبیین و تشریح 12 حکمت از قرآن به صورت موضوعی اشاره می کند. «از چیزی که یقین نداری پیروی نکن» عنوان اولین حکمت است که ذیل آن موضوعاتی همچون موانع عقل، هواپرستی، وساوس شیطان، خبث باطنی و دنیاخواهی آمده است. یکی دیگر از حکمت های مورد بحث «ظلم و عدل» است که شامل مباحثی همچون چگونگی پیدایش خوی ستمگری، ظلم از منظر علم اخلاق، پیامدهای ظلم و دوازده مورد از مصادیق ظلم در قرآن است. «راست بگوئید» عنوان حکمت دیگر است که از اهمیت اصلاح زبان، صحت یکی از آداب سلوک و دروغ و مفاسد آن در ذیلش بحث شده است و حکمت دیگر «هیچ کس غیبت نکند» است که به غیبت و سخن شهید ثانی، سومین آفت زبان، تهمت و ناسزاگویی اشاره می کند.

سبّ (دشنام) پیامبر و سایر معصومین در فرهنگ اسلامى مورد نهى و نکوهش اکید است. در این خصوص سبّ پیگرد قانونى خاصى دارد. در فقه اسلامى، انسان دشنام‌گوى اعم از مرد، زن را در صورتى که به انسان‌هاى معصوم دشنام داده باشند اعدام مى‌کنند یعنى حدّ سبّ، اعدام است ولى در باب دشنام افراد معمولى (غیر معصوم) طبق نظر حاکم شرع عمل مى‌شود که هشتاد تازیانه است و گاهى به تعزیر منجر مى‌گردد. نکته قابل ذکر آن است که دشنام‌گوى را باید به دست قانون سپرد تا قانون الهى درباره‌اش به اجرا درآید تا از هر گونه هرج و مرج در این رابطه پیشگیری گردد. سبّ توبه بردار نیست ، آدم دشنام‌گوى اگر توبه کند حدّ سب، از او مورد عفو قرار نمى‌گیرد. در این پژوهش دیدگاه فقهاء عظام امامیه در این خصوص مورد توجه قرار گرفته است.گرچه در ضمن این تحقیق به دیدگاه فقهای اهل سنت نیز اشاره ای شده است و آنان نیز در این رابطه دیدگاه هایی نزدیک به دیدگاه فقهای شیعه امامیه دارند.