جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از میان تفاسیر متنوع قانون طبیعی، پرطرفدارترین آنها عبارتست از اينكه «قانون طبیعی، فرمانهای عقل عملی دربارة رفتارهای اختیاری بشر در همة زمینها و زمانهاست که بشر با اطاعت از آنها به خوشبختی همیشگی دست می¬یابد». آموزة قانون طبیعی در دورة جدید دستخوش دو خوانش متضاد تجربه¬گرا و عقلگرا قرار گرفت. مراد از «عقل» در اندیشة عقلگرایی دورة جدید، عقل حسابگر بود که عقلگرایان آن را ابزاری برای رسیدن به آرزوهای مادی و غیرمادی (اخلاقی) خویش میدانستند. سه فیلسوف عقلگرای عصر روشنگری که در آن زمان بیش از دیگران دربارة آموزة قانون طبیعی بحث و نظر داشته‌اند، عبارتند از: منتسکیو، روسو و کانت. در این مقاله پس از بیان گزارشی مختصر از مباحث و نظريات آنها در مورد قانون طبیعی، به ارزیابی اين ديدگاهها بترتيب ذيل پرداخته شده است. در گفتار نخست، منتسکیو با طرح يك افسانة¬ خودساخته معتقد است كه پیروی از میل طبیعی، بشر را به خوشبختی میرساند. این پیروی در نگاه او، مفاد قانون طبیعی است. مهمترین نقد بر نظریة قانون طبیعی منتسکیو آنست که او قانون طبیعی را با «قانون طبیعت» خلط کرده است. در گفتار دوم، روسو برخلاف منتسکیو، اعتقاد دارد كه قانون طبیعی مبتنی بر عقل نیست، بلکه در غرایز و احساسات بشر ریشه دارد. اشكال اساسي اين ديدگاه، نگرش مادی روسو به طبیعت بشر است و همين باعث شده که انسان در نظر او، در سطح یک حیوان فروكاسته شود. سرانجام، در گفتار سوم به بررسي انتقادی قانون طبیعی در اندیشة کانت پرداخته شده است. بنظر وي، قانون طبیعی با قانون طبیعت تفاوت دارد. كانت بر این باور است که ماهیت قانون طبیعی دو ویژگی دارد: جهانشمولی (کلیت) و درونی (باطنی) بودن. با اینهمه، او هیچیک از مصادیق قانون طبیعی را بیان نکرده و در ارائة تبييني كامل براي این آموزه موفق نبوده است. این ناکامی ريشه در نظام معرفتیِ فلسفة کانت دارد که بر مبناي آن، عقل عملی و فرامين آن (يا همان قانون طبيعي) را بايد غیرمستدل و غیرقابل اعتماد دانست. كانت معتقد است مباحث مربوط به امور غیرمادی و حتی جواهر مادی، مباحثی جدلی هستند، و نه برهانی. روش تحقیق در این نوشتار، همانند هر مطالعة انتقادی دیگر، روش ترکیبی نقلی ـ عقلی است. در این روش، ابتدا ديدگاههاي اين سه فیلسوف عقلگرای دورة جدید دربارة قانون طبیعی نقل شده و سپس بکمک برهان و استدلال عقلی، بررسي و ارزيابي شده است.

رویکرد پدیدارشناسانۀ هوسرل با انتقاد از وضع کنونی علم و معرفت از آن تعبیر به بحران می‌کند. هدف هوسرل این بود تا با ارائۀ برنامه‌ای فلسفی راهی برای برون‌شد از این بحران پیشنهاد کند. اما تلاش برای بازگرداندن فلسفه به جایگاه وحدت‌بخش قدیم و نجات این علم بحران‌زده و بخشیدن چهره‌ای انسانی و معنوی به آن، مستلزم در نظر گرفتن ملاحظاتی دربارۀ عینیت و عقلانیت علم است که غفلت از آن ما را در مسیری قرار می‌دهد که براساس آموزه‌های عقلانیت نقاد هم نادرست است و هم نامطلوب. توضیح داده می‌شود که این آموزه‌ها متضمن بازنگری در خصوص ذات‌گرایی و موجه‌گرایی و توجه به اهمیت و جایگاه صدق در رویکرد پدیدارشناسانۀ هوسرل است

ترجمه ماشینی: به ما گفته می شود که عقل چیزی است که ما را انسان می کند، منبع دانش و خرد ماست. اگر عقل بسیار مفید است، چرا در حیوانات دیگر نیز تکامل نیافته است؟ اگر عقل تا این حد قابل اعتماد است، چرا ما این همه مزخرفات کاملاً مستدل تولید می کنیم؟ هوگو مرسیه و دن اسپربر در گزارش پیشگامانه خود از تکامل و عملکرد عقل، تلاش کردند تا این معمای دوگانه را حل کنند. دلیل، آنها با ترکیبی قانع‌کننده از شواهد واقعی و تجربی استدلال می‌کنند که برای استفاده انفرادی، برای رسیدن به باورها و تصمیم‌های بهتر به تنهایی طراحی نشده است. در عوض، عقل به ما کمک می کند تا باورها و اعمال خود را برای دیگران توجیه کنیم، آنها را از طریق استدلال متقاعد کنیم، و توجیهات و استدلال هایی را که دیگران برای ما مطرح می کنند، ارزیابی کنیم. به عبارت دیگر، عقل به انسان ها کمک می کند تا از محیط اجتماعی غنی منحصر به فرد خود بهتر بهره برداری کنند. این تفسیر کنش متقابل توضیح می دهد که چرا عقل ممکن است تکامل یافته باشد و چگونه با مکانیسم های شناختی دیگر مطابقت دارد. نقاط قوت و ضعفی که مدت‌ها فیلسوفان و روان‌شناسان را متحیر کرده‌اند، معنا می‌کند - چرا عقل به نفع آنچه ما قبلاً به آن اعتقاد داریم تعصب دارد، چرا ممکن است به ایده‌های وحشتناکی منجر شود و در عین حال برای گسترش ایده‌های خوب ضروری است. معمای عقل، بلندپروازانه، تحریک‌آمیز و سرگرم‌کننده، بحث‌هایی را در میان روان‌شناسان و فیلسوفان به راه می‌اندازد و بسیاری از افراد منطقی را وادار می‌کند در تفکر خود تجدیدنظر کنند.

این نسخه جدید از کلاسیک نظریه های معاصر دانش به طور قابل توجهی به روز شده است تا شامل تحلیل هایی از ادبیات اخیر در معرفت شناسی باشد. پولاک و کروز به جای ایجاد اصلاحات جزئی در ویرایش اول، ارزیابی اساسی از معرفت شناسی قرن بیستم را انجام داده اند. این کتاب هم یک کتاب درسی پیشرفته است که بحث‌های سنتی مبناگرایی، انسجام گرایی و پایایی‌گرایی را ارائه می‌کند و هم یک رساله مفصل درباره دیدگاه متمایز خود نویسنده، یعنی واقع‌گرایی مستقیم است.

ترجمه ماشینی: این کتاب درک جامعی از انسجام، مجادلات پیرامون آن و پیامدهای آن در رشته فلسفه ارائه می دهد. پوشش ابتدا وظیفه چالش برانگیز و بحث برانگیز سنجش انسجام مجموعه اطلاعات را بر عهده می گیرد و سپس این تلاش را مورد انتقاد قرار می دهد. این کتاب همچنین این تحقیق بنیادی را به طیف گسترده ای از چالش های معرفت شناختی و متافیزیکی مرتبط می کند.

ترجمه ماشینی: چرا تصور می کنیم که ادراک حسی منبع دقیق اطلاعات در مورد محیط فیزیکی است؟ به طور کلی تر، آیا می توان نشان داد که روش های اساسی شکل گیری باورها قابل اعتماد هستند؟ در این کتاب، یک فیلسوف تحلیلی برجسته با این مشکل کلاسیک از طریق بررسی دقیق ادراک حسی، که منبع باورهایی است که بیشترین اطمینان را به آن داریم، مواجه می‌شود. ویلیام پی آلستون با ارزیابی دقیق استدلال‌های موجود به این نتیجه می‌رسد که نشان دادن این که ادراک حسی منبع قابل اعتمادی از باورها است، به هیچ طریق غیر دایره‌ای ممکن نیست. آلستون به طور کامل استدلال های اصلی را که برای پایایی ادراک حسی ارائه شده است، بررسی می کند، از جمله استدلال هایی از انواع مختلفی از موفقیت هایی که با تکیه بر ادراک حسی به دست می آوریم، استدلال هایی که برخی از ویژگی های تجربه حسی ما به بهترین شکل با این فرض توضیح داده می شوند. یک راهنمای دقیق، و استدلال هایی مبنی بر اینکه چیزی از لحاظ مفهومی نامنسجم در مورد این ایده وجود دارد که ادراک حسی قابل اعتماد نیست. او نتیجه می‌گیرد که همه این استدلال‌ها که به طرق دیگر رد صلاحیت نشده‌اند، از نظر معرفتی دایره‌ای هستند، زیرا از مقدماتی مبتنی بر منبع مورد بحث استفاده می‌کنند. آلستون سپس پیشنهاد می‌کند که مناسب‌ترین پاسخ به عدم امکان نشان دادن قابل اعتماد بودن منابع اساسی باورهای ما، توسل به عقلانیت عملی درگیر شدن در برخی از شیوه‌های شکل‌دهنده اعتقاد اجتماعی است. قابلیت اطمینان ادراک حسی مورد استقبال معرفت شناسان، دانشمندان علوم شناختی و فیلسوفان علم قرار خواهد گرفت.