جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تأویلات اهل بیت (علیهم‌السلام) به‌عنوان وارثان علم نبوت و مفسران حقیقی قرآن، نقش کلیدی در تبیین لایه‌های باطنی آیات قرآنی ایفا می‌کنند و مفاهیمی همچون ولایت، هدایت، و استمرار نبوت را آشکار می‌سازند. این پژوهش با هدف بررسی تأویلات اهل بیت (ع) درباره مقام ولایت در آیات منتخب سوره‌های طه و مریم و تحلیل جایگاه آن‌ها در پیوند میان قرآن، نبوت، و هدایت امت اسلامی انجام شده است. روش این مطالعه، تحلیلی–توصیفی است و با استفاده از منابع تفسیری و حدیثی معتبر، به طبقه‌بندی تأویلات اهل بیت (ع) در قالب‌های معنوی-رمزی، تشبیهی-تمثیلی، مصداقی، و جری و تطبیق پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تأویلات اهل بیت (ع) عمق مفاهیم ولایی آیات را روشن کرده و ولایت را به‌عنوان یکی از ارکان اساسی هدایت الهی و استمرار رسالت انبیا معرفی می‌کنند. این پژوهش تأکید دارد که بدون بهره‌گیری از تأویلات اهل بیت (ع)، درک معارف قرآنی ناقص خواهد بود. همچنین، این تأویلات ارتباط میان مقام ولایت و مفاهیمی همچون عصمت، قرب الهی، و هدایت امت را در تمامی ابعاد روشن ساخته و به تبیین جایگاه ولایت به‌عنوان محور هدایت بشر کمک کرده است.

قرآن کریم شاهکاری بی‌بدیل و تکرار ناشدنی است که به دلیل دارا بودن مفاهیم والا که در ساختاری بی‌نظیر در دسترس همگان قرار گرفته، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. همه‌ی مفاهیم این کتاب مقدس در اوج فصاحت و بلاغت قرار دارند و یکی از روش‌های زیبا‌سازی آن، تصویرپردازی هنری برای هر رویداد است تا بدین شیوه، مخاطب به درک و دریافتی بهتر از پیام قرآن برسد. بنابراین واکاوی تصویرپردازانه‌ی محتواهای قرآنی و تبیین نحوه‌ی کاربست‌ این تصاویر در القای مفاهیم هدایتگرانه ضرورتی انکارناپذیر است. در ذیل بررسی بافتهای معنایی این کتاب آسمانی به جلوه‌های خاصی از پردازشگری تصویری در سوره مبارکه طه می‌رسیم که به مدد استفاده از شگردهای هنری در قالب سطوح تشبیهی، مجازی واستعاری به شکل خاصی نمود یافته است. پژوهش حاضر با رهیافتی توصیفی- تحلیلی پس از تبیین مفهوم کلی تصویر و بیان ویژگی‌های تصاویر قرآنی درصدد بررسی ساز و کار بیانی تصویرهای هنری و عناصر ساختاری در سوره طه، به‌عنوان یکی از ابزارهای بیان آموزه‌های انسانی و اخلاقی است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که برجسته‌ترین مؤلفه-های تصویرپردازی در این سوره که نقش بی‌بدیلی در چارچوب‌مندیِ مفاهیم سوره داشته‌اند در قالب تصویرگری‌های تشبیهی، استعاری و مجازی تبلور یافته است. همچنین قرآن کریم از طریق تصویرسازی ذهنی، مفاهیم انتزاعی را عینی می‌سازد تا وضوح آنها در ذهن مخاطب، بیشتر و درنتیجه تعامل مخاطب با متن بهتر گردد و در این راستا قرآن بر یک گونه‌ی خاص از تصویرسازی تکیه نمی-کند؛ بلکه از گونه‌های متنوعی از تصاویری که در درون بافت با هم در تعاملند، بهره می‌جوید.