جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آن در دیوان فخرالدّین عراقی و ابن‌فارض مصریچکیدهپژوهش حاضر، مطالعه‌ای تطبیقی در چارچوب مکتب ادبیّات تطبیقی آمریکایی است که به منظور کشف روابط فرهنگی و ادبی، دو زبان فارسی و عربی صورت پذیرفته است، به همین سبب موضوع مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آنها در دیوان دو شاعر ایرانی و عرب؛ یعنی فخرالدّین‌عراقی و ابن‌فارض مصری مورد واکاوی قرارگرفت. چون در قرن هفتم یکی از اصلی‌ترین موضوعات ادبیات، در دو حوزه نظم و نثر، تصوف و عرفان است و نویسندگان و شاعران بسیاری به طرح این‌گونه مسائل عرفانی در آثار خود پرداخته، موجی از این دیدگاه ادبیات فارسی و عربی را به تلاطم وامی‌دارد. از آن‌نظر که شاعران پارسی‌گو و عرب‌زبان تمایل به بیان حالات عرفانی و روحی در کلام و شعر خود داشتند و فخرالدّین عراقی و ابن-فارض نماینده‌ی بارز این جریان‌اند، در این پژوهش به این موضوع پرداخته‌شده است.این پژوهش دو جنبه مهمّ از شعر این دو شاعر را در بر می‌گیرد: نخست، مهمّ‌‌ترین مفاهیم عرفانی که بارزترین مفاهیم رایج در شعر عرفانی به طورکلی، و شعر این دو شاعر به طورخاص است بررّسی می‌شود. مفاهیمی چون عشق و مراحل آن، می (باده)، فراق، رضا، شوق، تجلّی، صبر، وحدت، خوف، رجا، اتّحادبراساس کتاب‌های مهمّ عرفانی از جمله: فرهنگ اصطلاحات عرفان و مبانی عرفانو تصوّف مطالعه و در نگاه دو شاعر بررّسی می‌شوند که تشابهات و تفاوت‌های هر دو شاعر آشکار می‌گردد و نشان داده می‌شود که عشق اصلی-ترین مفهوم عرفانی به کار رفته در دیوان هر دو شاعر است. جنبه دیگر این پژوهش پرداختن به زبان شعر دو شاعر در بیان مفاهیم عرفانی ذکر شده است و در این‌باره، استعاره‌ها، تشبیه‌ها، کنایات و... مورد بحث و تحقیق قرار می گیرند و نشان داده می‌شود که سادگی و روانی مهم‌ّترین ویژگی زبانی هر دو شاعر است. واژگان کلیدی:مفاهیم عرفانی، دیوان، فخرالدّین‌عراقی، ابن‌فارض مصری، بازتاب هنری