جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معرفت‌شناسی تبیین نحوه دستیابی به باورها است. ویلیام کلیفورد خوانشی حداکثری از نظریه‌ی دلیل‌گرایی ارائه می‌دهد. این رهیافت معرفت‌شناسانه در راستای توجیه باورها تنها معیار صحیح را قرائن و شواهد کافی می‌داند. کلیفورد با معیارهای اخلاقی به بررسی این موضوع می‌پردازد. اگر شخصی معیار معرفتی را نادیده بگیرد، مرتکب خطای اخلاقی می‌شود یعنی در این جا خطای معرفتی مساوی با خطای اخلاقی است .کلیفورد با معیار سخت‌گیرانه‌ی قرائن و شواهد کافی به نقد دین می‌پردازد و در نظریه‌ی معرفت‌شناسانه‌اش جایی برای ایمان دینی باقی نمی‌گذارد. ویلیام جیمز یکی از منتقدان جدی نظریه دلیل‌گرایی کلیفورد است. جیمز معتقد است که کلیفورد گزاره‌های ناب را نادیده گرفته است. گزاره‌های ناب گزاره‌هایی هستند که دارای سه ویژگی زنده، مهم و اجتناب‌ناپذیر اند. گزاره‌های دینی نمونه‌ای از گزاره‌های ناب است. در رابطه با این گزاره‌ها برای گزینش نباید در پی قرائن و شواهد کافی بود بلکه باید تصمیمی مبتنی بر احساس گرفت. یعنی تصمیمی که مطابق اراده است. جیمز به طور کلی هفت نقد بر نظریه کلیفورد وارد می‌کند. مدعای اصلی ما این است که انتقاداتی که جیمز بر نظریه معرفت‌شناسی کلیفورد مطرح می‌کند انتقاداتی وارد به نظر می‌رسد.