جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن معجزه‌ی آخرین پیامبر الهی و حاوی معارف و برنامه‌ی سعادت بشر است که در اوج فصاحت و بلاغت برای هدایت تمامی انسان‌ها نازل گشته است؛ و چون از لوازم کلام بلیغ، بیان سخن مطابق حال مخاطب است بنابراین این پرسش مطرح است که قرآن از چه شیوه‌هایی برای هدایت مردم بهره گرفته است و هر شیوه با چه نوع مخاطبی تناسب بیشتری دارد؟ازاین‌رو در این تحقیق سعی شده است که ابتدا با پرداختن به مسئله‌ی هدایت (ازنظر معنا و مراحل و غایت)، نمای روشنی از آن تبیین گردد؛ و پس‌ازآن، ویژگی‌های قرآن به‌عنوان یک کتاب هدایت مورد بررسی قرارگیرد و در ادامه، به بعضی اصول هدایتی آن مانند منطبق بودن بر فطرت و ابتنای آن بر رحمت و عدل و تساوی و ... اشاره گردیده است تا از این رهگذر اعجاز ، برتری و جامعیت آن نسبت به دیگر کتب آسمانی مشخص گردد. سپس سعی شده تا شیوه‌هایی که تاکنون در کتب علوم قرآنی و تفسیری بدان اشاره شده است، چون قصه‌گویی و تمثیل و استدلال و جدل و موعظه و تصدیق و ... را تا حد امکان جمع‌آوری نماییم و با تطبیق آن با بعضی از اصول روانشناسی مشخص کنیم که هر شیوه با کدام مخاطب ارتباط بیشتری برقرار می‌نماید؛ مانند آنکه «قصه‌گویی» بیشتر بر افراد عامه و کودکان، «تمثیل» بر ادیبان، و «استدلال» بیشتر بر عالمان تأثیرگذار است. البته در تحلیل نهایی این نتیجه به‌دست آمد که شیوه‌های قرآن ازآن نظر که با فطرت انسان‌ها هماهنگ هستند هر انسانی در هر زمانی می‌تواند مخاطب هر یک از شیوه‌های هدایتی قرآن باشد؛ و ازآنجاکه این شیوه‌ها از علم بی‌پایان الهی نشأت گرفته‌اند، در عین سادگی از پختگی و کمال و استحکام خاصی برخورداراند، به‌طوری‌که با گذشت زمان و پیشرفت علوم هرگز دچار کهنگی نمی‌شوند و همواره کارایی دارند.