جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نام خانوادگی دانشجو: حسینی نام: وحیدهعنوان ‌پایان‌ نامه: چیستی احباط و تکفیر و نسبت انها با عدل الهیاستاد راهنما: دکتر حسن پناهی آزاد استاد مشاور: دکتر حمیدرضا سروریان مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشدرشته: فلسفه وکلام اسلامیگرایش: فلسفه اسلامیدانشگاه: تبریزدانشکده: الهیات وعلوم اسلامی تاریخ فارغ التحصیلی: شهریور95تعداد صفحه:111کلمات کلیدی: حسن و قبح عقلی، حسن و قبح شرعی، عدل، عدل الهی، احباط، تکفیر، اشاعره، معتزله، امامیه،چکیده: عدل الهی و احباط و تکفیریکی از مهمترین مسائلی است که متکلمان اسلامی درباره ی آن بحث کرده اند. از میان مکاتب مختلف کلامی هر مکتبی همگام با اصلی که تابع آن است در این مسائل سخن رانده اند. در بیان اشاعره عدل الهی آن چیزی است که خداوند انجام می دهد. خداوند می تواند مطیع را عقاب کند و عاصی را ثواب دهد و این ظلم نیست بلکه چون خداوند انجام داده است عین عدل می باشد. در مقابل عدلیه این امر را عین ظلم می دانند و معتقدند این تفسیر اشاعره از عدل به معنای نفی عدل است نه اثبات آن.به نظر عدلیه بنده طاعت یا معصیت می کند و خداوند ثواب مطیع و عقاب عاصی را می دهد؛ چون خداوند عادل است و به کسی ظلم نمی کند. احباط و تکفیر را امامیه و اشاعره باطل دانسته اند ولی بزرگان معتزله مانند ابوعلی جبائی و ابوهاشم آن را اثبات نموده اند. در این میان ابوعلی قائل است بنده ای که مثلا ده جزء ثوابِ طاعت دارد و بعداً ده جزء معصیت انجام می دهد، ده جزء ثواب او از بین می رود ولی ده جزء عقاب او به حال خود باقی است. اما ابوهاشم قائل است کسی که ده جزء ثواب دارد و بعداً نه جزء معصیت انجام می دهد، بین آنها موازنه صورت می گیرد و نه جزء ثواب او به خاطر نه جزء معصیت از بین می رود و یک جزء ثواب برای او باقی می ماند. احباط و تکفیر از نظر معتزله مطابق با عدل الهی است؛ چون کسی که طاعتی یا معصیتی کرده است جزای آن را می بیند ولی مطابق نظر اشاعره و امامیه این امر نه تنها عدل نبوده بلکه عین ظلم می باشد.