جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلت‌هایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورا‌ی او حکایت از “تمنای مرگ” هم می‌‌کند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی‌ از شاخصه‌های عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی‌ بود، مشتاقِ مرگ هم بوده باشد. اشتیاق به مرگ یکی‌ از ویژه‌گی‌های اولیا الهی است، چون آنها مرگ را زیبا و مقدمه “وصال” می‌ دانند. البته تمنای مرگ به معنای بی‌ ارزش دیدنِ جان و زندگی‌، عمل انتحاری (مثل داعش) و یا روی مین رفتن نیست. تمنای مرگ برآمده از تأملاتِ عقلانی و شهودِ باطنی است. در این سخنرانی به بررسی “تمنای مرگ” در پرتو آیات قرآن کریم و آموزه‌های شمس و مولانا می‌‌پردازیم، تا عظمتِ کارِ کارستانی که امام حسین در کربلا کرد را بهتر دریابیم.

چکیدهسرمایه‌ی انسانی اصطلاحی است که در دهه‌های اخیر از اقتصاد وارد در ادبیات مدیریت شده و منظور از آن، کسانی‌است که دارایی‌هایشان (شامل دانش، مهارت و تخصص) برای سازمان در حکم سرمایه‌ است. مدیریت و توسعه‌‌ی (رشد) این افراد یکی از دغدغه‌های دنیای امروز است و در ایران اسلامی نیز چند صباحی‌است که اقداماتی حول تعریف و تحقق مبانی آن در حال انجام است. ازآنجاکه تعریف انسان و سرمایه‌ی انسانی در غرب، کاملاً مادی است و فرآیندهای تعریف‌شده توسط ادبیات غرب نیز برخاسته از همین نگاه است، لازم است که مبانی اصیل از دل دین الهی و سیره‌ی اولیای او شناسایی و مورداستفاده قرار گیرد. رشد سرمایه‌ی انسانی نیز یکی از این فرآیندهاست؛ لذا مسئله‌ی اصلی پژوهش پیش رو، شناخت مسیر اصلی فرآیند رشد سرمایه‌ی انسانی با توجه به آموزه‌های دینی و سیره‌ی اهل‌بیت علیهم‌السلام است که بر همین اساس، این پژوهش به دنبال تبیین دلالت‌های حماسه‌ی حسینی در رشد سرمایه‌ی انسانی بوده و در پی آن است که اصول متناسب با سازمان را از دل این برهه از تاریخ استنباط نماید.روش انتخابی برای انجام پژوهش پیش رو، روش تحلیل مضمون در نظر گرفته‌شده که شامل سه مرحله و گام است. مرحله‌ی اول آشنا شدن با متون است که متن کتاب‌های «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا» اثر حجهالاسلام و المسلمین پیشوایی و «فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه‌السلام» ترجمه‌ی جناب آقای مویدی به‌عنوان مرجع انتخاب‌ و با رجوع به کتاب‌های «تاریخ طبری»، «ارشاد شیخ مفید»، «مقتل الحسین خوارزمی» و... متن اصلی تجمیع و برای مرحله‌ی بعد آماده شده است؛ سپس در مرحله‌ی دوم، کدگذاری‌های لازم انجام و درنهایت مضامین موجود شناسایی و تحلیل‌شده و گزارش نهایی تدوین گردیده است.درنتیجه‌ی فرآیند تحلیل مضمون انجام‌گرفته در این پژوهش، 531 مضمون پایه، 80 مضمون سازمان‌دهنده و 10 مضمون فراگیر استخراج شده است که نهضت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام را به‌مثابه یک نهضت رشد برای سرمایه‌های انسانی (به‌طور خاص) و بشریت (به‌صورت عام) تحلیل و دلالت‌های این حماسه را بر رشد سرمایه‌ی انسانی نشان می‌دهد. مضامین فراگیر یادشده در قالب: 1. بسترسازی برای رشد (شامل مواردی همچون اتمام‌حجت با مخاطبین، تحذیر الهی، تذکر مرگ و قیامت و ...)، 2. انجام کار درست به روش درست (شامل مواردی همچون انتخاب احسن نسبت به زمان، مکان، ابزار و ... در انجام کارها)، 3. اوصاف رهبر متعالی (شامل مضامینی همچون اداره‌ی امور، بی‌تکلفی، تکمیل کار یاران و...)، 4. ابزار رشددهی افراد (شامل مواردی همچون اختیار عمل برای افراد، آزمایش افراد و بازخورگیری، آگاهی‌بخشی و کمک به انتخاب احسن و...)، 5. تبیین الگوی رشد (تبیین ویژگی‌های امام حق و کمک به الگوگیری صحیح)، 6. لازمه‌ی نهضت رشد (شامل مضامینی همچون توحید و توکل، حریت و تلاش برای حفظ آن، صبر و...)، 7. وظایف رهروان مسیر رشد (شامل مواردی همچون شناخت رهبر، تبعیت در تمامی افعال از رهبر، عملکرد فعال در مسیر رشد و...)، 8. وظایف مشتاقان رشد (شامل ابراز وفاداری به رهبر و راه، اطاعت از رهبر و پذیرش خطای خود)، 9. ویژگی افراد رشدیافته (شامل مواردی همچون استقبال از مرگ، اقرار به اصول، امانت‌داری و...)، 10. موانع رشد (شامل مضامینی همچون عدم ولایت‌پذیری و اطاعت، نژادپرستی و خودخواهی، لقمه‌ی حرام و...) تعریف شده‌اند.واژگان کلیدی: رشد؛ سرمایه‌ی انسانی؛ حماسه‌ی حسینی؛ توسعه‌ی منابع انسانی؛ مدیریت عاشورایی.