جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ای که پیش رو دارید,باموضوع«الحوار فی القرآن الکریم/گفتگو در قرآن کریم«, تحقیقی است که تااکنون در دانشگاههای ما مورد بررسی قرار نگرفته ولازم بود مورد بررسی علمی قرار گیرد,به همین دلیل دراین چکیده به نکته هایی که درمورد گفتگو در قرآن به آن دست یافته ایم, اشاره می شود. 1-گفتگوهای قرآن به فصلها ومبحثها وقسمتهایی که در رساله موجود می باشد,تنظیم شده است. 2-گفتگوهای قرآن را برای اوّلین بار به گفتگوی مستقیم, غیر مستقیم, دوجانبه,چند جانبه,پاسخ از طرف مخاطب, بامشارکت شخص سوّم وگفتگوهای آموزشی وغیره تقسیم کرده ایم. 3-به برکت هدایت قرآن کریم,به بعضی از صنعتهای بلاغی که اصطلاح آن در کتابهای بلاغت موجود نبود رَه یافتم وآن را به فنون بلاغت إضافه نمودم, مانند: تناسب وهماهنگی در گفتگوهای قرآن, مشابهت لفظی ومعنوی آخر سوره وأوّل آن یا أوّل آیات گفتگو وآخر آنها. 4-همچنین برخی از صنعتهای بلاغی را ازآیات گفتگو استنباط وتطبیق کرده ام که اصطلاح آن در کتابهای بلاغت موجود می باشد, ولی علمای بلاغت شاهدی از آیات گفتگو برای آنها نیاورده اند. 5- در پایان این رساله نگرش جدیدی در مورد گفتگوهای قرآن کریم, موضوعات, اهداف, انواع وبلاغت آن ارائه می کند وصرف نظراز مطالب اختصاصی آن,صِرف جمع آوری آیات گفتگو راه رابرای پژوهشهای بعدی در گفتگوهای قرآن وارتباط آنها بایکدیگر باز می کند.

سوره‌ی اعراف با 206 آیه، به عنوان دومین سوره‌ی بزرگ قرآن کریم، بیشترین آیات مربوط به گفتگو را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که هم طرفین گفتگو و هم موضوعات و اسلوب‌های گفتگو در این سوره‌ متنوع است. در این مقاله نگارنده بعد از بیان مقدمه‌ای درباره‌ی معنای لغوی و اصطلاحی «مـحاورة»، مقاله را به دو بخش بررسی اسلوب‌های انشایی و خبری تقسیم می‌کند، و در هر بخش به بررسی جلوه‌های بلاغی آیات گفتگو می‌پردازد، و به این سؤال پاسخ می‌دهد که کدام مباحث بلاغی در آیات گفتگو در سوره‌ی اعراف بیشترین کاربرد را دارد؟ نگارنده سعی نموده است تا تمام جلوه‌های بلاغی بکار رفته در این آیات را بیان نماید. با بررسی این آیات به این نتیجه می‌رسیم که طرفین گفتگو بیشتر از اسلوب انشایی طلبی در قالب امر، نهی، استفهام و ندا بهره برده‌اند که اکثر آنها از معنای اصلی خود خارج شده و در معنای دیگری بکار رفته است. همچنین اسلوب‌های خبری بیشتر از نوع طلبی و انکاری می‌باشند. از مسائل بلاغی دیگری که در این گفتگوها استفاده شده است می‌توان به، مجاز، ایجاز، اطناب، التفات، قصر و اسلوب حکیم، طباق، تذییل، ایضاح بعد از ابهام و تفصیل بعد از ایجاز ،انواع عطف، حذف، کاربرد جمله فعلیه و اسمیه و تقدیم و تأخیر اشاره کرد. از گفتگوهای مهم سوره‌ی اعراف می‌توان به گفتگوهای پیامبران خدا و اقوام آنها اشاره کرد که با بررسی این گفتگوها به اسرار تشابه اسلوبی آنها پاسخ داده می‌شود. نگارنده در این مقاله با استفاده از شیوه‌ی استقرائی و توصیفی - تحلیلی بر اساس ترتیب آیات سوره‌ی اعراف به بررسی جلوه‌های بلاغی، آیات گفتگو در سوره‌ی اعراف می‌پردازد.