جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مباحث محوری هویّت ساز هر تمدنی «طبقه بندی» علوم است. هر تمدنی که بتواند به خوبی از عهده این مهم برآید و تقسیم بندی مستقل و منسجمی از علوم ارائه نماید، در واقع توانسته است هویّت فرهنگی و معرفتی خود را از هجوم و نفوذ دیگران حفظ نماید. بیشک، این مهم بر عهده اندیشمندان هر جامعه است. غزالی، از متفکران بنام و صاحب نظر مسلمان، علاوه بر تسلط کامل به مبانی اسلامی، به این مقوله در کتب متعدد خود پرداخته است. نوشتار حاضر به روش مطالعه اسنادی، درصدد تبیین دیدگاه غزالی درباره طبقه بندی علوم است. ایشان با در نظر داشتن دو مطلب سلسله مراتبی بودن علوم و تفاوت در میزان کاشفیت علوم، به تقسیم بندی علوم پرداخته است. وی علوم را به دو دسته کلی «دینی» و «غیردینی» تقسیم کرده است و علوم دینی را به دو دسته «مکاشفه» و «معامله» تفکیکپذیر میداند. وی معتقد است علوم مکاشفه در صدر علوم است و روش آن شهودی است و نه حسی که هرکس قادر به کسب این علم نیست. بهترین علم از میان علوم معامله از جمله سیاست از دیدگاه غزالی، علم فقه است و این علم کانون همه علوم معامله است.