جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع رساله، تحلیل و نقد دلالتهای تربیتی در اندیشه صلح کمنیوس ، کانت و گالتونگ است . مبحث صلح در اندیشه فلسفی تربیتی غرب حداقل از زمان افلاطون تاکنون پیشینه مستمر دارد. کمنیوس به پخته‌ترین و ظریف‌ترین تلفیق نظری و عملی صلح (تا زمان خود) با تکیه بر سرمشق (نمودگار یا پارادیم) مهر دست زد و مبحث صلح را از انحصار سیاست و اخلاق فردی و ملیت به در آورد و به عرصه زبانها، عرصه‌ی بین‌الملل و آموزش و عمل، ارزشهای ادیان الهی و تربیت آورد. او به همگرایی و پیوند فراگیر و جهانی دانش ایمان و اخلاق می‌اندیشید و تربیت را نوری در تاریکی می‌نامید. صلح او را "مهرآورد" می‌نامیم. کانت توفیق یافت مبانی اخلاقی (عقل عملی) صلح و نیز زوایای تاریک نظری آن را باز نمایند. نزد عقل عملی (اخلاق) که استوار بر "ندای وجدان" است ، احترام به ارزش صلح محرز است زیرا اخلاق مبتنی بر ارزش مطلق آن و خود مختاری است نه پاداش و نه ترس . جنگ ، ثمربخشی داوری درست و فعل اخلاقی (فعالیت عقل عملی) را از میان می‌برد. در حالی که داوری درست و انسان شدن آدمی فقط در گرو تربیت است و فعل اخلاقی استوار بر اختیار، اراده و انتخاب و مسئولیت است . هر چند که تعارض‌ها راه‌حل قطعی نداشته باشند، تربیت در مقام جوینده پیگیر بهترین راه‌حلهاست . زیرا تنها به امکان انسان شدن و امکان فعل عقلی و اخلاق متکی است . و می‌تواند آدمی را از شر جنگ ، محافظت کند. از لحاظ مبانی صلح در عقل سطری، می‌توان گفت جنگ امکان داوری درست را زایل می‌سازد. صلح مورد نظر کانت را صلح خردکوش یا خردبنیاد می‌توان نامید.