جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فردوسی و شاهنامه او را می توان حاصل دو فرهنگ دانست؛ یک سوی فرهنگ ایرانی و دیگر سویفرهنگ اسلامی. هنگامی که او آهنگ سرودن اثر خود را داشته، نزدیک به چهارصد سال از وروداسلام به ایران می گذشته است و بی گمان اندیشه های اسلامی در اثر وی تأثیر داشته؛ بنابراین بدونبررسی اندیشه های اسلامی، که دو روش معتبر کلامی معتزله و اشاعره از تجلّیات آن است ، شناختفردوسی امکانپذیر نیست. به جز اندیشه های اسلامی، باورهای در پیوند با ادیان کهن و آداب باستانیقطعاً بر او تأثیر گذاشته؛ چرا که او خود از طبقه دهقانان بوده و پدران او پاسبانان فرهنگ ایرانیبوده اند. تحقیق حاضر بر آن است که تأثیر فردوسی از این دو فرهنگ را که در شاهنامه به یک نقطهپیوند می رسند، آشکار سازد؛ بنابراین در فصلی به بررسی اندیشه های کلامی فردوسی پرداخته میشود که برآمیختگی اندیشه های زروانی، معتزلی- شیعی و اشعریت حاکم بر جامعه فردوسی را نمایانمی کند و در فصلی دیگر، حکمت عملی نزد فردوسی و شاهنامه او مورد بررسی قرار می گیرد کهخود در بردارنده سه بخش است؛ بخشی متعلق به فضایل اخلاقی است که توجه فردوسی و ایرانیانرا به این موضوع نشان می دهد. در بخشی دیگر، حکمت منزلی و مهمترین مسأله در آن؛ یعنی زنمورد بحث است و در بخش پایانی، سیمای سیاست و دولت در ایران باستان با تکیه بر شاهنامه ونظر شخص فردوسی بررسی می شود.