جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:حکایت های عرفانی ابن سینا و شیخ اشراق حاصل نگرش عرفانی و نحوه ی سیر و سلوک نفس درعوالم هستی است که سالک برای سپری کردن و از سر گذراندن مراحل و منازل سیرو سلوک ناچار از کمک گرفتن از پیر و مرشد از خطرات راه آگاه است و به آن علم دارد وهمواره دستگیر و کمکی برای سالک در وادی سیرو سلوک به شمار می رود.سالک پس از طی کردن مراحل سلوک یکی پس ازدیگری حالات مختلف را تجربه می‌کند واحوال و مقامات بر او عارض می شود تا درنهایت به سر منزل مقصود می‌رسد که مرحله ی آخر در رسالهالطیر ابن سینا و نیز از نظر شیخ اشراق مرتبه ی فنا است که عارف جز معشوق چیزی دیگر در پس دیدگان خود نمی بیند و در حقیقت هر آن چه می بیند، به چشم دلمی بیند، نه به چشم سر و مشرق او مشرق جان می‌شود، نه مشرق جهان،پس سراسرمعشوق می بیند که این بیانگرنوعی وحدت وجود نیز می‌باشد. حکایت‌های عرفانی ابن سینا و شیخ اشراق بیانگر نوعی از سیر و سلوک است که در قالب حکایت‌های تمثیلی و عرفانی ظهور پیدا کرده است. ابن سینا در حکایت های عرفانی خود از منابع اسلامی ، قرآنی و حدیثی بهره برده و با این که فیلسوفی مشّائی بوده به حکمت اشراق نظر داشته،که این امر در رساله های عرفانی او از جمله سلامان وابسال،حیّ بن یقظان، رسالهالطیر و رساله فی العشق او به چشم می خورد، شیخ اشراق نیز در حکایت های عرفانی خود از منابع گوناگون یونانی ،هرمسی ،منابع قرآنی و حدیثی وحکمت ایران باستان الهام گرفته است ؛ وی دارای رسالات متعددی در عرفان است ؛از جمله رساله الطیر،روزی با جماعت صوفیان،که رساله الطیر شیخ اشراقترجمه ی رسالهالطیر ابن سینا است.از دیگرر ساله های عرفانی او فی حاله الطفولیه، عقل سرخ،رساله ی فی حقیقهالعشق وآواز پرجبرئیل است ؛ علاوه بر این شیخ اشراق صاحب آثار متعددی در زمینه ی دین و عرفان است. در و اقع می توان گفت که این دو شخصیت هر دو عارف و حکیم متأّلّه اند و با وجوددیدگاه های فلسفی خاص خود دیدگاهی ذوقی و اشراقی نسبت به هستی، حق و معرفت النفس دارندو مشرقشان مشرق جان است و نه مشرق جهان که نقطه ی تلاقی حکمت این عارف حکمت مشرقیه است و همین امر باعث نزدیک شدن دیدگاه دو حکیم مشّائی و اشراقی به یکدیگر شده است؛ نا گفته نماند هر دو عارف، مباحث عرفانی را در غالب حکایت های عرفانی خود مطرح کرده اند و شیخ اشراق در خلق آثار خود از رساله های ابن سینا از جمله رسالهالطیر، بهره برده است ؛هم چنین ابن سینا جهان را به طور عقلی و استدلالی تفسیر می کند؛شیخ اشراق نیزازجهان وسلسله مراتب آن تفسیری اشراقی و شهودی ارائه می کند و علّت العلل را نورالانوار می نامد؛این در حالی است که حکمت ابن سینا، حکمتی بحثی است و حکمت شیخ اشراق ،حکمتی ،بحثی - شهودی است. این پایان نامه به روش توصیفی – تطبیقی به بررسی نکات مشترک و متفاوت حکایات عرفانی ابن سینا و شیخ اشراق می پردازد.کلید واژه ها: سیروسلوک ، نفس، سلامان و ابسال ، مشرق جان، رسالهالطیر، تجربه،سالک