جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نهاية الأرب في فنون الأدب تألیف احمد بن عبدالوهاب نویری فرهنگ نامه يا دائرةالمعارفى است جامع و از تمامى علوم و معارف اسلامى و فرهنگ عصر خويش و از صدر اول تا عصر تأليف سخن مى‌گويد. اجمالى از مطالب كتاب اين مجموعه كار خود را از آغاز آفرينش آسمان آغاز كرده و پيرامون هيئت آسمان و فلك ادامه مى‌دهد و در هواشناسى و كهكشان شناسى و چگونگى شكل- گرفتن برف و باران و آذرخش و قوس و قزح و اساس آتش و آتش‌خانه‌ها و ضرب المثل‌هاى مربوط به آتش و بيان شب‌ها و روزها و ماهها و سال‌ها و فصول و اعياد و كوه‌ها و درياها و جزاير و نهرها و چشمه‌ها و آبگيرها. به حقيقت كمتر علمى است كه نشانى از آن در اين مجموعه ديده نشود. تاريخ، ادبيات، فرهنگ شناسى، مردم شناسى و... آنقدر اين دانشنامه را آكنده است كه وجود آن را براى پژوهشگران تاريخ علم مرجعى گريز ناپذير مى‌سازد.اين مجموعه عظيم در بيش از 30 جلد تنظيم گشته و دانشهاى گوناگون را آنقدر به تفصيل برگزار كرده است كه تنها چند جلد آن مرجعى پربار براى تحقيقات ادبى و بلاغى است.

چکیده در اصل مادّه ی «شَجَرَ» رشد تنه و ساقه ، بالا رفتن شاخه وجود دارد .بر این اساس «شجره» یک پدیده رشد یابنده است که شامل ریشه ، ساقه و میوه است و با محیط اطراف خود تعامل مستقیم و غیر مستقیم دارد. شجره در سرتاسر مراحل آفرینش - ازخلقت اولیّه انسان و ماجرای آدم ابوالبشر (ع) گرفته تا زندگی دنیایی و مادّی او در این کره خاکی و سرانجام در بیان ثواب و عقاب انسانها در سرای عُقـبی - حضوری مستمر و پررنگ دارد.در این تحقیق سعی بر این است که به مفهوم کلی شجره در قرآن و روایات پرداخته شود که پس از جستجو آیات و روایات مربوط به آن استخراج و به دسته بندی و تحلیل آنها پرداخته شد. در ابتدای این پژوهش این گونه آمده که شجره به گیاهان اطلاق می گردد که دارای ساقه و تنه هستند و واژه های نزدیک به آن نجم و نبات است . شجره نسبت به واژه نبات ، اخصّ و نسبت به نجم در تباین است .سپسبه مفهوم شجره در قرآن و کاربرد شجره در روایات پرداخته شد . شجره در کلام الهی و معصومین به عنوان یک پدیده چند بُعدی در جنبه های مادّی ، ظاهری و دارای جِرم به معنای حقیقی خود مانند یادآوری نعمت های الهی (آتش ، باران) ، اثبات توحید ، معاد ، نبوّت و ولایت و ... و در حیطه مجازی در قالب تشبیه و تمثیل برای محسوس و ملموس نمودن معارف بلند و پیچیده انتزاعی در حوزه دین به کار رفته است . لازم به ذکر است که واژه شجره در قرآن کاربردهای ویژه دیگری نیز یافته است مانند شجره ممنوعه و زقّوم . و به طور کلّی شجره نشانه تبلوّر یافته ای از آیات الهی است .کلید واژه ها : شجره ، طیّبه ، طوبی ، ملعونه