جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله به بررسی و نقد آراء کلامی ابوبکر عتیق بن محمد سورآبادی در «تفسیر التفاسیر» و مقایسه آن، با عقاید فرقه امامیه در باب اصول دین پرداخته است.مفسر «تفسیر التفاسیر»، هر چند از پیروان طریقه محمد بن کرام است ولیکن در بیان عقاید خویش، ثابت قدم نیست چه آنکه درباره ذات خداوند سبحان، پیرو فرقه امامیه بوده و به إحدی المعنی و إحدی الذات بودن خداوند عزوجل، إشعار دارد. درباره صفات خبری خداوند گاهی دیدگاه مووله را محق به صواب پنداشته و گاه رأی مفوضه را إتخاذ می نماید و یا همچون اشاعره به امکان رویت خداوند در سرای آخرت، توسط مومنین پایبند است و از تفسیر آیات متشابه نهی می کند. وی درباره ایمان به خداوند، دیدگاه مرجئه را أخذ نموده و اقرار زبانی را در تحقق ایمان به خداوند کافی می داند و نیز، بر این باور است که ایمان و اسلام در یک مرتبه از فضیلت برخوردارند.سورآبادی هم چون سایر مفسرین به دفاع از عقاید مکتب خویش ، مبادرت می ورزد. آنچه در این میان مهم جلوه می کند این است که هرگاه آیه را خلاف اندیشه فرقه خویش دریابد، آیه را توجیه و نظر خود را بر آیه تحمیل و به رأی خویش تفسیر می کند. از این رو آراء کلامی مفسر، در برخی موضوعات مورد تأئید معصومین است که تنها به نقل آنها کفایت و پاره ای دیگر، معارض رهنمودهای آن بزرگواران است که نقد و بررسی آنها را پی خواهیم گرفت و در این طریق، از نظر عقلی به وجوهی استدلال شده که مبتنی بر مقدمات سهل تر باشد و از نظر نقلی، به منقولاتی استناد شده که در کتب حدیث عامه و به ویژه خاصه آمده است و أخبار به آنها مستند به مأخذ نقل است.کلید واژگان: ابوبکر عتیق بن محمد سورآبادی،آراء کلامی، تفسیر سورآبادی، تفسیر التفاسیر، فرقه کرامیه.