جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده :قرآن کریم کتاب هدایت انسان به سوی سعادت و کمال است. و یکی از شناخت‌های لازم برای رسیدن به سعادت و کمال، شناخت باری تعالی و نام‌ها و اوصاف اوست.ذکر نام‌های خداوند در قرآن نیز در راستای همین هدف کلی بوده است. اسماء الهی به صورت‌های گوناگونی در قرآن ذکر شده‌اند. در این رساله، دسته‌ای از اسماء الهی مانند « السَّمیعُ الْبَصیرُ » و « الْعَزیزُ الْحَکیمُ » که پشت سر هم ذکر شده‌اند، اسماء متوالیه الهی نامگذاری و بررسی شده است. در قرآن کریم 72 ترکیب، همانند دو ترکیب یاد شده وجود دارند که همگی در این رساله بررسی شده‌اند. پرسش اصلی رساله این است : « اسماء متوالیه الهی به چه معنا و هدفی در قرآن ذکر شده‌اند؟ » به همین سبب، روش مورد استفاده، روش تفسیری قرآن به قرآن همراه با تحلیل سیستمی آیات بوده است. برای این منظور، اقدامات ذیل انجام شده است : 1- نقل آیاتی که ترکیب واحدی از اسماء متوالیه الهی در آن‌ها ذکر شده‌اند، 2- واژه شناسی اسماء مورد نظر بر اساس منابع لغت، 3- تدبر در آیات به هدف کشف مناسبت اسماء متوالیه ذکر شده در آن‌ها با محتوای آیات و کشف غرض هدایتی مشترک در آن‌ها،4-بیان سبب تقدم و تأخر در اسماء مورد بحث، 5-بررسی تفاسیر و عملکرد آن‌ها در تفسیر آیات مربوطه ( حدود یک صد و پنجاه تفسیر ). دراین ضمن، پرسش‌های فرعی دیگری برای نخستین بار مطرح، و در باره آن‌ها نظریه پردازی شده است. مانند بحث از ترکیبات معکوس، چون « علیم حکیم » و « حکیم علیم » و تفاوت آن‌ها. در این رساله همچنین، دو نظریه به اثبات رسیده است. یکی از آن‌ها در باره وجود غرض هدایتی مشترک در تمام آیاتی است که ترکیب واحدی از اسماء متوالیه الهی در آن‌ها ذکر شده اند. و دیگری درباره سبب تقدم و تأخر اسماء متوالیه الهی بر یکدیگر است. بررسی تمام ترکیبات اسمائی نشان می‌دهد کهیا ظهور اسم اول مقدمه ای برای ظهور اسم دوم است، و یا تقدم اسمی ‌بر اسم دیگر به جهت یادآوری یا یادآوری همراه بارفع یک توهم می‌باشد. واژگان کلیدی :اسماء متوالیه الهی، صفات خداوند، پشتیبانی از دین و مومنین، ترکیبات اسمائی، ترکیبات معکوس، تقدم و تأخر اسماء متوالیه الهی