جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان و چراغ هدایت بشریت است که مباحث آن علاوه بر‌این که برای مسلمین مقدس و مفید است، برای دیگر انسان‌ها، فارغ از گرایش‌های مذهبی مختلف، قابل استفاده و ثمر بخش می‌باشد. از جمله‌ مباحث مطرح شده در قرآن کریم موضوع تعقل و تفکر است که در جامعه‌ی بشری به عنوان یکی از برجسته‌ترین ملاک‌های پذیرش علم و شناخت محسوب می‌شود که قرآن کریم هم به آن توجه وی‍‍ژه کرده و در موارد متعدد انسان را در موضوعات مختلف متوجه آن نموده است. در بسیاری از آیات قرآن کریم مشاهده می‌کنیم که پس از بیان موضوعاتی از قبیل سیر در زمین، کیفیت آفرینش آسمان و زمین، تبیین احکام شریعت و مانند آن با تعابیری از قبیل أفلا تعقلون، أفلا یتفکرون، لعلکم تذکرون و امثال این تعابیر انسان را به دقت و تأمل در این موضوعات سوق می‌دهد با توجه به اهمیت این موضوعات و تاکید قرآن بر آنها، این پ‍ژوهش قصد دارد موضوعاتی که قرآن کریم به آنها تاکید داشته و سفارش نموده که مورد تعقل قرار گیرند را احصاء و محورهای کلی و مصادیق فرعی آن را بیان و ویژگی و نتایج حاصله از تعقل در آنها را تبیین نماید. در این پژوهش با استفاده از شیوه‌ی کتابخانه‌ای ابتدا واژه‌هایی که علاوه بر تعقل با آنها نیز دعوت به تفکر صورت گرفته شناسایی شده سپس آیات مورد نظر گزینش و موضوعات مربوطه استخراج و مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به شرح زیر بیان شده است :‌قرآن علاوه بر واژه‌ی عقل با تعابیری از قبیل تفقه، نُهیه، تدبر، بصیرت، ذکر، فکر، لُبّ، قلب و شعور نیز دعوت به تعقل نموده که محورهای کلی آن عبارتند از: تعقل در آیات آفاقی و انفسی، تعقل در تاریخ و آثارگذشتگان، دعوت از اهل کتاب به تعقل، تعقل در مسئله‌ی معاد، تعقل در حوزه‌ی دین و شریعت، تعقل در مثل‌های قرآنی، تعقل در نشانه‌های الهی، تعقل در مباحث مربوط به قرآن، تعقل در ویژگی‌ها، توانمندی‌ها و جایگاه پیامبر اکرم ?، تعقل در توصیه‌ها ومواعظ قرآنی و تعقل در صفات و افعال الهی.از جمله آثار تفکر در این موضوعات می‌توان به حصول علم به وجود حق و انواع تجلیات آن، علم به معاد، علم به بعثت انبیاء، بهره گیری از سنت‌های جاری الهی،‌ عبرت آموزی از تاریخ،‌ پذیرش دعوت پیامبران بر مبنای عقل، پی بردن به حقانیت قرآن و ... اشاره نمود.