جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفکر عقلی و فلسفی در اثبات وجود خدا و فهم اساسیترین معارف دین نقشی بیبدیل و تعیینکننده دارد. موضوعات اساسی دین، مثل اثبات وجود خدای متعال و ضرورت نبوت و مشتمل بودن دین بر معارفی که برای رسیدن انسان به سعادت و کمال ضرورت دارد، از جمله مسائلی هستند که عقل مستقلاً به آنها پی میبرد و تمام آنها، تنها از راه عقل اثبات میشوند. بنابراین، شناخت عقلی و فلسفی یگانه پشتوانه اساسیترین معارف دین است، به گونه ای که بدون استدلال های عقلی و فلسفی بخش اصلی دین از دفاع عقلی بیبهره میماند. بر همین اساس قرآن مردم را به تفکر و تعقل فرامیخواند. این فراخوانی، ابتنای معارف دین را بر استدلال های عقلی و فلسفی تأیید میکند. بر این اساس ادعای مذهب تفکیک مبنی بر اینکه شناخت معارف دین مبتنی بر فطرت است و از تفکر و استدلال های عقلی و فلسفی بینیاز هستیم، سست و ناصواب است.

بررسی حکمت عملی در قرآن است. نویسنده بدون بخش بندی و فصل بندی به ارائه مطالب خود پرداخته است. وی پس از طرح برخی مطالب مقدماتی همچون حکمت از دیدگاه قرآن، مذهب تفکیک، برخی ویژگی های قرآن، اقسام هدایت، مراحل سه گانة نفس، انواع حکمت های قرآنی و چندین نکته دیگر، 28 مورد از حکمت های سوره اسراء را برشمرده است. در ادامه نیز به تبیین و تشریح 12 حکمت از قرآن به صورت موضوعی اشاره می کند. «از چیزی که یقین نداری پیروی نکن» عنوان اولین حکمت است که ذیل آن موضوعاتی همچون موانع عقل، هواپرستی، وساوس شیطان، خبث باطنی و دنیاخواهی آمده است. یکی دیگر از حکمت های مورد بحث «ظلم و عدل» است که شامل مباحثی همچون چگونگی پیدایش خوی ستمگری، ظلم از منظر علم اخلاق، پیامدهای ظلم و دوازده مورد از مصادیق ظلم در قرآن است. «راست بگوئید» عنوان حکمت دیگر است که از اهمیت اصلاح زبان، صحت یکی از آداب سلوک و دروغ و مفاسد آن در ذیلش بحث شده است و حکمت دیگر «هیچ کس غیبت نکند» است که به غیبت و سخن شهید ثانی، سومین آفت زبان، تهمت و ناسزاگویی اشاره می کند.