جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله تلاش شده روند تغییرات برخی از شاخص های عمده نظام مهاجرت بین منطقه ای (بین استانی) با استفاده از مدل مفهومی ساختار مکانی مهاجرت های داخلی و نظریه انتقال تحرکی زلینسکی طی دوره سی ساله (1355-1385) مورد بررسی قرار گیرد. پس از معرفی پنج بعد اساسی نظام مهاجرت های داخلی یعنی: شدت، اثر، پیوستگی، تمرکزگرایی و فاصله مهاجرتی، برخی از سنجه های مهم آنها محاسبه و روندهای کلی آنها طی سه دهه گذشته ترسیم و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که طی سه دهه گذشته میزان ناخالص تجدید مهاجرت و نیز شاخص اثربخشی مهاجرت ها در بازتوزیع جمعیت کاهش اساسی داشته اند. از سوی دیگر در حالی که نظام مهاجرت بین منطقه ای از پیوستگی مهاجرتی بیشتری برخوردار شده، تمرکزگرایی در نظام مهاجرتی به شدت کاهش یافته است. به علاوه نوعی الگوی نسبتا پایدار از نظر شاخص های فاصله در نظام مهاجرتی مشاهده شد. تغییرات مولفه هایی چون نابرابری های درآمدی بین منطقه ای و درون منطقه ای، افزایش امکانات ارتباطات بین منطقه ای و نیز حجم و رشد جمعیت مناطق در شکل دهی به تغییرات نظام مهاجرتی نقش اساسی و مهمی داشته اند. هم چنین روند تغییرات نظام مهاجرت بین منطقه ای با قضایای مفهومی و فرضیات نظریه انتقال تحرک زلینسکی تطابق و سازگاری دارد.